DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Zirna uar kum puan ka beisei dan
Oct 27, 2019

C.Lalengkima

Mizorama pawl hial ber YMA chuan hun rei tak chhung Ram leh hnam humhalh a buaipui hnuah Zirna uar lam a hawi ve leh dawn ta a, a lawmawm tak zet a ni. Tun tuma YMA kum puan tur a ka beiseina dan tlem kan tarlang ve teh ang.

Zir uar hi kum kan vai atan a ni: Zirna uar kan tih hian mi thenkhat chuan zirlai ni mek leh hna zawng mek te, thalai deuhten an hlawkpui turah kan ngai maiin a rinawm a, a dikna chen pawh a awm a ni. Amaherawhchu, YMA-in zirna uar kan tih hian YMA member zawng zawng, a naupang ber atanga kum upa ber thleng, ram pum huapin zirna uar kum kan hmang dawn an tih kan hriat reng tha awm e. Zirna tih hian sikul emaw, zirna in emaw atanga zirna chauh ni lovin kan ni tin nunah, kan hnathawhna ah, kan hmabak theuhah zir belh zel tur kan nei vek a, kan thlen chin atang hian hmasawn tur, hmasawn thei vek kan ni tih hriain zir tur kan nei apiang zir zel tura kan insanmar a tul hle awm e. Chu chuan zirlaiteah hmasawnna, hna zawnglaiteah hna tha zawk hmuhna, hnathawk mekteah hna thawh dan tha zawk, chak zawka thawh theihna tura inzir belhna, hna thawk chiah lo tan pawh kan ni tin nuna hmasawnna tur kawng hrang hrang zir tur kan neih apiang zir tura insan marna ni thei se kan hlawkpui viau ina rinawm. Zirna uar kum a ni bawk a, kan vaiin zirna uar turin kan insan mar a tul tak zet zet a ni.

Academic & non formal education lamah: He zirna uar kum hian Academic lamah nasa leh zualin min tihmasawnin min tithang thei se a duhawm khawp ang. Academic lama mi thiam leh rawn tlak min chher chhuak nasa leh zual sela. Kan ramah thiamna lamah hnam dang awm ngai tawh lo turin min titang se a va ropui dawn em! Mizote hi zirna kan uar viau nain zirna sang leh thiamna tak tak nei rawh kan tlem tiin kan in sawi fo thin. He zirna uar kum hian zirna lama mi thiam filawr, a ngaihna hria, chhawr tlak min chher chhuak tam se a lawmawm khawp ang.
Tin, zirna tluang pangai taka kal ve thei lo tan pawh nasa leh zuala zirna lama min tithangtu ni thei se. A then tan chuan zirna pangai a harsat avangin ralchhan zirna (distance learning) lamah nasa leh zualin min titang thei se. Kan hnaah a ni emaw, kan zirnaah a ni emaw, eizawnna tura kan mamawh leh kan mihring mihrinna hrim hrima min tihmasawnatu atan zirna hi uar thei ila, zirna uar kum hlawhtling tak a va ni dawn em!

Zirna uar kum hleihbik nei lo se: Zirna uar tih hian mi tam tak chuan civil service lam inkawhhmnuhna lam hi kan ngai pawimawh thar viau zel a. Matric pass thar an awm a, an kal zelna tur atan a kawng inkawhhmuh nan Civil Service lam mi hlawhtling kan kohsak a, thu ngaihnawm deuh deuh an sawi a; mahse, mi tam tak chuan civil service nih an tum zui lem lo. Civil Service chu hna tha leh sang tak zawng a ni ngei a; mahse, mi zawng zawngin an ni châk vek lo va, an tlin lo bawk. Kum hei leh chen hi Civil service-a lut turin kan innawr a; mahse, chung thu ngaithlatute zinga 1% pawh civil service-ah an lut phak lo. Chung 1% tan chuan thahnem kan ngai a; mahse, 99%-te kalna tur erawh chu kan ngaisak zui lem lo. Chuvang chuan mi thiam, a ngaihna hria leh chhawr tlak kan tlem phah ta nite pawhin a lang. He zirna uar kum hian civil service lam chauh min thlurpui lo se, kawng zau zawk hawng turin zirtirna zau zawkah min kaltir ngei se la, sipai nih tum atanga IAS nih tum thlengin, kut themthiam leh talent nei tha deuhte thlenga kan hmasawnna tur min rawn chhawp chhuaksak thei ngei se a duhawm khawp mai.

Zirtirna siam thatna hmanrua ni thei se: He zirna uar kum hian zir uarna ngawt emaw, zir vak vak emaw mai bakah zir tur thlan leh zir dan siam that kawngah te bung thar min kaitir se a lawmawm khawpin a rinawm. Mizote hi college chu sawi loh, university thleng thlenga bye-heart system-a la kal, zirtirtuteah pawh college lama note siamsa pek chuan zirtir zo emaw inti mai thin kan ni a. He zirna uar kumah hian zirtir dan dik, note based zirna chauh piah lam, thiamna tak tak pawh phah tura zirtirna min thlen se. Kawng tam takin awmzia a awm phah ngei ang. Mi chhawrtlak, chhawr theih turin min chher chhuak ngei thei se a va duhawm dawn tak em.

Mizo nun ze mawi inzirtir uar kum ni thei se: Zirna uar kum a ni bawk a he zirna uarna hian Mizo nun ze mawi nasa leh zualin min zirtir tel mawlh teh se. Mizote hi thil zirtir nuam tak kan ni a, a huhoa kan tih phei chuan kan zir dual dual thei. Tun hnaiah hian Mizo nun ze mawi lan chhuahtir kawngah hian kan hniam ta hle mai a. Aia upa zah, chhiat ni that nia chet lakna, inthenawm khawvenna kawngah te leh mihring anga kan inlaichina hrim hrimah hian tun hma lam aiin kan tlahniam em em a ni. Mi mal nun zalenna leh nawmna kan ngaihtuah nasa ta lutuk a, Mizo nun ze mawi tak lantir nan hmun a chang lo a ni ber e. He mi kawng hi inzirtir thar leh hi kan mamawh tak zet zet a ni. Chu mi inzirtirna chu he zirna uar pawh hian rawn keng tel ngei sela, a lawmmawmin kan hlawkpui ngawt ang. Zirna uar kum tawp lamah chuan aia upate zah sawt ila, Mizo nun ze mawi tarlang nasa sawt ila a va ropui dawn em.

Ram leh hnam humhalhna pawimawh ber chu Zirna hi a ni: Kum tam tak chhung YMA-in ram leh hnam humhalh thupuiah hmangin a bei tawh a, a sawtna pawh kawng hrang hrangin kan hmu bawk a ni. Amaherawchu, zirna uar tluka ram leh hnam humhalhna tha hi a awm kher awm lo ve. He zirna uar kum hmang hian kan ramah lehkhathiam, mi rintlak, chhawrtlak, nupui pasal tlak, mi tak tak kan chher chhuak teuh ngei ang a, chu chu ram leh hnam nghehna, humhalhna tha ber chu a ni awm e. Zirna uar hmang hian kan ram hi ram nuam zawk, intodelh leh chenna tura awhawm zawkah kan chhuah ngei a rinawm tlat a ni.

Khai le, YMA member tinten zirna uar kum hlawhtling tak hmang turin puanven sawi chhing ila. Khawi hmunah pawh, engtik lai pawh in zir tur hi a awm reng a. Hlo thlawh danah pawh zir tur a awm thei a, hnang hlai thin tan pawh zir tur thar a awm zel a ni, office-a AC room-a awm tan pawh zir thar tur a awm tho, kan nihnaah kan thlen chin atang hmasawn turin kawng hrang hrangah zir tur, zir ngai a awm vek tih hriain,zirna uar kum hlawhtling tak neih ngei i tum teh ang u.

Latest News & Chhiar Hlawh