Bial Inkhâwmpuinaah Hmangaih Châk Ka Chhar!
Inkhâwm ve ngei e …
Bial inkhâwmpui lai a ni a, kan véng thenawmah kan inkhâwmpui a. Kum nga chhúng Chandigarh-a lehkha zira ka awm hnua bial inkhâwmpui ka hman leh hmasak berna tùr a ni a, ka phür ve hle. Ka nau bike ka hmansak a. Zaipáwla ka tel ve loh avàngin mahniin Pathianni chawhma leh chawhnu sakramen inkhâwma tel ve tum chuan ka inkhalh chhuak a.
Kalkawngah chuan, lehkha zira ka awm bo chhúnga ka hàw khàtzia leh ka inkhâwm khàtzia ka ngaihtuah a; tin, thlarau lama ka ngaihtuahawm tawhzia te thleng paw’n. Tün tum, pooja chawlh hmanga ka hàw lai leh, bial inkhâwmpui innang hlauh chu ka läwm angreng fú. Hlâwk taka hman pawh ka tum ve—ka rilru të të chuan.
Kan inkhâwmpuina biak in chhaka bike ka hùnna atang paw’n biak in lam thäwm chu a tha tawh hle. Tan nán minute 10 vêl a la awm. Biak in tual ka thlen chuan biak in chhúngah thutna a awm tawh lo! Biak in kawta thutna an rem belha thutna äwl ka hmuh chhunah chuan ka thu ve ta a.
Angel âw!
Làmtuala lám mup mupho ka thlìr reng lai chuan, ‘Thianpa, i thutna hi … ní a sa si a, i insawn mai … ’
Chu chu nula âw a ni. Chu âw chu ka la hriat ngai loh angel âw anga ném a ni. Chu aw ném leh no chhâk chhuaktu hmui chu hmui pawi sawi a ni thei lo, a máwiin a duhawm êm êm ang. Chu hmui duhawm neitu chu, a hmui lo pawh a duhawm anga a rilru pawh a thianghlim ang … ka ring!
A thu sawi zawng zawng pawh chu ka hre lo. A zawhna pawh ka chháng chuang lo. Ka chháng thei lo … nge, chháng theia awm loin vànram ka fang mék zâwk?
Amah chu ka en chho háw ringawt! Ka ho chungin ka en em le? Ka hre ta chiah lo! Ka en dàn atangin min hlau ang em? Ka ti mah mah em? Vawi leh khata chuti teh fakau-a min ti danglam zo vektu chu tu nge maw a nih êm êm le? Thlarau Thianghlim hna thawh a ni lo tih chu ka chiang phawt a! Thlarau Thianghlimin tarmit a vuah ngai lo tih leh, hnawihsen a inhnawih ngai lo tih te chu ka hre ve bawk! Ka buai zo vek a ni. Tú thiam loh nge maw ni dáwn le … ?
Zawi të-a, ‘A ngai lo e,’ ka tih chuan a kal sawn daih tawh! A kal sawn hnu chuan ka thutna zâwn chu ní-in min lo em sa viau tawh tih ka hre thar ve chauh bawk!
Zahna #1
Zai an chàwl a. Làmtuala lámho paw’n an thutna lam an pan sang sang hlawm. Ka lam pan chuan nu pahnih hi an lo phei vang vang a. Ka thutna zâwn an rawn thleng. An ding. Ka thutna si chêta hmeichhe bag, nuho ah thin lo awm reng chu an thutna hauh nána an dah tih ka hre thiam ve chauh! Ka duh emaw, duh lo emaw ka thawh a ngai.
‘La thu rawh. Hmun dangah kan thu mai …’ an tih ri chu ka hre pha vuai vuai. Ka zak lutuk chu ka kal sawn vang vang.
Eng thil nge ka tih tâk le? Usher nula khân làmtual lama lám mék thutnaah ka thu tih min hrilh lo em ni? Ka hre lo. Ni lo! Hre thei lo khawpin a aw phawi leh a hmél khân min ti ä a nih kha! Tú thiam loh nge, te kha ka ti a. A thiam lo zâwk chu a zak zâwkah a tan tâk hi! Hla an sa leh a.
Zahna #2
Nichina min betu lam chu hawi phei ka châk zek zek a; ka châkna chu ka ti puitling ngam si lo! Kan hla sak lai chu hmui phun chungin ka zàwm ve a.
Tum lâwk miah loin ka hawi phei zawk. Ani nèn chuan a rualin kan “inhmu” thawt! Ni e, kan inhmu chiang khawp! Inen chungin-a rualin—hmui phunin, “Ni tin a hma aiin a lo mawi deuh deuh zêl a ni…” kan ti a! Kei chuan, “Nichina mi aiin a lo mawi deuh deuh zêl a ni…” ka tiin ka inhria! Tin, ka lo zak leh ta êm êm a!
Inkhâwm hruaitu a ding a. Kei pawh páwnah ka ding. Thutna remcháng ka hmu tawh lo. Ka hawi vual vual a. Usher tlangvál pakhat hian min lo hui vak vak tih ka va hmu. Ka va pan. A kiangah chuan nichina angel tarmit vuah, thutna sawn tùra min rawn hrilhtu, phun chunga “a màwizia” hla hmanga ka hrilh zawh chiah nu kha a thu lehnghâl a!
‘Thianpa, hetah hian lo thu rawh,’ tih leh a thutna min ken paha thawh chu a rual a. Eng mah sawi set set loin ka thu ta ringawt—tarmit neitunu kiang chëtah chuan!
Ka thin lah chu a phu leh ang dup dup a—ve teivet hman hian! An sem hmaa tha tak leh uluk taka an thleh sa programme sheet chu ka thlep tha sek bawk a.
Thil dang dang an tih hnu chuan, ‘Chu! Kan zai a hun dáwn! Min ko hmasa ber a nih chu!’ tia tho hluaite chuan min ti harh zawk a. Zai tùra inkhâwmpui thlengtu kohhran zaipáwl intlar chu ka thutna atang chuan an lang kim vek thei lo; kan lam tlar hmasa sír lam chauh ka hmu pha. Amah chu ka hmuh phâk zíngah a sír ber. Ka va läwm tak!
An zai ta. Ani chu a zai tàwn tâwn a. A fakah a chiang tih ka chiang. A va hmuhnawm tak. A usher puite nèna uniform ang deuha kawr rawng inang an hâk, kawr sen duk chu ani chuan a inhmeh fál bîk hle. A hnung lawka pangpár rawng sen duk an khàwi nèn chuan an inchhúng emaw tih mai tùr khawpin an inchâw-bê fuh a. A tuihnai chiang a nia!
Ka hmangaih châk-i chu
An zai zo a. Páwn lam panin a rawn phei a. Ka mit ka la sawn phal lo. Amah si chëtin thu mah ila, a hmél ka hmu thei tawh si lo aläwm! Chutia biak in páwna a rawn pên chhuah lai chuan a thutna lama thu, a thian zai loho chu a rawn nuih var var a. A hmui vei lam chunga a khuavàng chhinchhiah lah chu a langsàr ngang mai si! A ngo viau hran lo a; a hmél nèna inmil tâwk chauha ngo erawh a ni. A vun ringawt pawh chu zàn mut hilh hmaa chùl reng châkawm a ni! Ka kiang—chu chu ka thutna kiang tihna a ni—a rawn thleng dáwn ta. Ka la en reng a. Min rawn melh ve! Keimah chauh chu min rawn nuih a. Amah chu ka hmangaih châk ngawih ngawih a …
Lài chunga vànram luh!
‘In zai tha hle mai,’ ka ti ve ringawt a nih chu!
‘Tak tak maw!? I va’n ti làwmawm ve. Kan zai that loh tehrëng nèn a!’
Min rawn en leh a. Ka lài leh ringawt! Lài mah ila min en reng se, a mit hi ka mit atä la sawn tawh ngai rëng rëng lo se ka ti tho si! Lài chunga vànram luh tùr pawh ti se, ani nèn kan nih dáwn phawt chuan, pawi pawh ka ti phal nâng!
Dik tak chuan an zai that leh that loh lam kha ka hre miah lo! Lo zai chhe deuh pawh ni se la, amah erawh chu engti kawng mah khán a chhe ve lo tih ka hre chiang a; amaherawhchu, tha ka tihzia chu hrilh kher tül ka ti lo a.
In hnuai lamah a thiante nèn thingpui lam buaipui tùrin min chhuksan a. An kal dáwn chuan, nui ver ver chungin, ‘In ei leh in tùr kan zuk buaipui ang e. Rawn ei ngei ngei rawh aw,’ min ti nia! Zak–nuam ti–laih loh tum chunga nuih lêt sak pahin, ‘Aw!’ ka ti bùl hmuk!
A tel ve ta lo chu ka khua a har ve ringawt nia! Ka lung te pawh chu zu léng dáwn dáwn hial a! Tichuan, tui lo angreng tak chung chuan inkhâwm chu ka tlingtla ve thei mai a. Ka tum angin thlarau lamah chuan ka hlâwkpui tehchiam lo khawp mai!
Hall lama thingpui in tùra intlar tumin ka chhuk thla a. Thlúr li vêl laiah an lo intlar. Ka hawi kual zut zut a. A semtute zíngah zawn bîk ka nei a; intlarna tùr ber ka melh a ni. Ka zawng rei lo.
Minute 10 chuang ka intlar hnu chuan ka dawh ve ta. Amah tarmit inhmeh êm êm nu chuan, ‘Nghâk rei em? Ei teuh rawh aw …’ tiin min lo nuih leh ver ver a. Ka lài leh ringawt a!
Min lo hria a …
Thingpui in zawh hnu chuan biak in gate páwn lamah ka tei chhuak a. “Thian ka nei si lo,” tia hàw mai ka tum lai chuan ka hnung lam atanga min rawn kotu ka hria.
A âw chu ka hriat hnu a ni—no leh nù zet mai kha. Rang taka hawi lêtin a tarmit phèn atanga min rawn en rengtu chu chiang zetin ka en lêt ve nghâl.
Ka hmangaih châk nu chuan, ‘I puar em?’ min ti.
‘In sem tui bawk a, ei puar e,’ tha takin ka ti ve thei e.
‘Engtikah nge Chandigarh-ah i chhuk leh dáwn? Nge, hetah i awm tlang tawh dáwn?’ min ti zui a. Mak ka ti fú-min lo hria chu niin!
‘Thla thar lam làw làwah a nih ka ring,’ tiin ka chháng a.
‘MPa—Muanpuia, Punjab University-a mi kha i hria ti raw?’
B Sc ka zirpui, kum thum chhúng hostel pindan khat ka tâwmpui, ka thianpa Muanpuia chu ka hre chiang ngang mai. ‘In inhria a ni maw?’ ka ti hman. Chu zawhna chu, WhatsApp message te anga “delete” emaw, “edit” leh emaw a theih ve si loh chu pawi ka ti angreng viau! A chhan chu, M Sc ka zir zawh dáwna ka hmuh khât tâk thianpa MP-a’n thla hmasaa kan inhmuh tuma a bialnu thar chanchin min hrilh ka hriat chhuah zawk vàng a ni.
‘Chandigarh-ah chuan kum thum chhúng ka awm ve aläwm. MZU-ah M.A. ka zawm ta daih a. Tün thla tìr khán ka rawn zin leh zawk a. MP-a te inah chaw te kan ei a …’
‘A sawi aläwm.’
‘I chhuk dáwnah min lo hrilh,’ a ti a; ka phone number min díl a, a number min pe ve nghâl bawk a.
Status…
Chandigarh chanchin kan sawi luam hnu chuan zak ru tak chungin ka häw vang vang a. October khaw nuam tak hnuaiah chuan zak tak chungin ka awm hle hle a! Tlai ni tlâk dáwn ruaiah ka hmangaih châki phone number min pêk kha ka hre chhuak zawk a. A dp-ah chuan a hmél a lang lo—Isua kraws a hmang! A WhatsApp status, tûkina a update chu ka ensak nghâl a.
“Piantharna tak tak nei si lo hian, thahnemngai deuhin kohhranah hian a inhman theih ang em? A theih ka ring. Vanram ticket nei si lo hian kan inti hah thlawn ang tih a hlauhawm ka ti! Kan inkhawm chhan te, kan inhman chhante hi—kan tana mawi ber Isua kan hmangaih let vang ni mawlh rawh se …”
Ka chhiar zo a. Ka harh chiang hle. Tin, a hma aia nasa fé-in ka zak zâwk a! Ka hmangaih châk nu hmaa zak ka ni tawh lo a, min hmangaiha min Chhandamtu, Isua Krista hmaah a ni ka zah tawh zâwk ni!