Zawhna: Ka pu, hmeichhia kum 20 ka ni a, ka chaw ei a tui lo em em a, a chang leh a tui leh em em a. Eng nge a chhan ni ang? Ka mang a ang khawp mai, khawngaihin min puih theih chuan ka lawm hle ang.Zawhna: Ka pu, hmeichhia kum 20 ka ni a, ka chaw ei a tui lo em em a, a chang leh a tui leh em em a. Eng nge a chhan ni ang? Ka mang a ang khawp mai, khawngaihin min puih theih chuan ka lawm hle ang.Zuali, Kulikawn Chhanna: Kan taksa hi Pathian thil siam zinga ropui ber a ni a, hetiang ang em em a ropui hian thil dang siam a awm theih a rinawm loh a, a inzawm kikawi dan te, bung hrang hrang hnathawh in ang lo nuaih si; mahse, mawi tak maia a han tangrual leh thei si te hi hriat chian poh leh mak tih mai loh chu sawi ngaihna a vang khawp. Pathian awm ring lotute hi chuan an ngaihtuah chiang lo mai mai ani. Ei tur i hmu a, i ei châk zawng tak a lo nih phei chuan i hriat miah loh lai khan i taksa kha chu ei tur lo dawngsawng tur chuan a inruahman nghal sung sung mai nia mawle! I ka chhunga ei leh in hrang hrang lo thliar hrangtu, a tui dan lo hre hrang vektu taste receptors kan tihte hi a hrang vekin an awm a, a thlum, a al, a thur, a kha hre hrangtu an awm vek mai a ni a. Thei thur i han hmu a i chil a put nghal ngawt nachhante kha engvang nge? I taksa ropuizia leh a siamtu ropuizia tilang chiangtu mai a ni. Chutah hunbi neiin i taksain chaw a mamawh vanga riltam rawn siamtu, i thluakah khan hormones hrang hrangin hna an thawk leh bawk a. Heng zingah hian kan chaw kawng/ril vela timur (cells)-in an siam “Hunger Hormone” an tih mai Ghrelin chuan kan thluaka hmun pakhat, Hypothalamus-ah hnathawkin kan taksa tiriltam turin hna a thawk a. Hemi hormones lo chhawn let a, a hnathawh lo block tur hian kan taksaa thau timur (adipose cells) chuan hormones dang Leptin a han siam leh chiah bawk a. Heng hormones pahnih hnathawh atang hian kan taksa chuan riltam leh puar hun a lo nei ta thin a ni. Chaw châkna “Appetite” lo awm dan mai maiah pawh chutiang khawpa turu chuan kan taksa hi a inbuatsaih thin a lo ni. Awle, chaw ei tui leh tui lo inthlak sek harsatna i neih hi eng nge a chhan ni ta ang? Hrisel tha pangngai i nih a, damlohna emaw, natna hranpa emaw i nei lo a nih chuan i khawsak phung, lifestyle and behaviour kan tih mai fel loh vang a ni thei ang. Chung zingah chuan kan sawi fo tawh thin chaw ei hunbi mumal lo lutuk te, zan men rei lutuk vang te, taksa chet tlem lutuk vang te, zuk leh hmuam tih nasat vangte hian a awm duh hle. Eng emaw chhan awm lem lova chaw ei châk lo, a changa châk huam huam ang te hi chu i kum ang rualah chuan a awm ve zauh zauh thei ang a. Mahse, i buaipui danah hian ninawm khawpin a tibuai che a ni tih a hriat a. A chhan dang ni thei awmte i han dap zel dawn teh ang. Hmeichhia bikah hian thi neih “Menstruation” hian an taksa hnathawh danah nasa takin thu a sawi a. Thi neih buai, mumal lo, nei tlem lutuk emaw nei tam lutuk emaw te, thi neih laia la na lutuk chite hian taksa peng dangah harsatna a thlen fo mai. I sawi tel loh avangin thi neih buai i nei lo a nih a rinawm a. Chuti chung chuan i chhul leh chibawk te ultrasound hmanga enfel a tul ngei a rinawm. A dang lehah chuan i pum lam fel lo a ni leh thei ang. Pumpui lawng emaw, chaw irh harsatna (reflux disease) vang te a ni leh thei a, chumi hre tur chuan Endoscopy hmangin i chawkawng leh pumpuite lo enfiahtir thei ta la. A dang lehah chuan stress i ngah vangin (a chhan hrang hrang vang a ni thei a, ngaihzawng emaw chhungkaw boruak fel lo vang te a ni thei a) Depression i nei a ni thei bawk. Depression hi a lan chhuah dan a inang lo fo mai. Chaw ei tui lote hi a lan chhuah dan common ang reng tak mai a ni a; chuvangin, Psychiatrist-te pawh i inentir a tul thei ang. Chhan dang hrang hrang a la awm thei a. Nau i lo pai ru reng a ni thei a, Pregnancy test (Zun test) lo ti ve hrim hrim la, a lo nih loh hlauh chuan a lawmawm lamah ngai ila (nula i la ni turah kan ngai ngawt a). Chung zingah chuan nutrition buai, a bikin Zinc tlakchham vangte pawhin a awm thei bawk. Multivitamin zinc pai telte regular takin thla khat chhung ei ta la, a ziaawm phah thei. A dang lehah chuan thyroid hormone fel lo vang hian a awm leh duh hle. Thyroid function test tih a tul thei ang. Nang ang rual hmeichhe pakhat ka lo en pawh chaw ei tui lo leh taksa hah zawi ngawih ngawih a nei thin a, ka han check chian chuan a marphu a lo rang viau mai a, thyroid test-ah a hormones a lo sang lutuk bawk. Lung lam fel lo vang te, thin function buai vangtein a awm thei bawk. Engpawh nise, a chhan ni thei ka han ziak chiam a, eng emaw hote vangte pawh a lo ni thei a, i rilru lo tihhah phah nan lo hmang lo phawt teh. Doctor inentir phawt chu a tha berin ka hria.