DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Drugs addict vanga buaina
Dr. Chawnglungmuana - Aug 15, 2022

Zawhna: Ka pu, ka fapa hi kum 10 chuang teh meuh mai ruihhlo vangin a buai tawh a. A enkawlna chi hrang hrang kan ti tawh a, Home leh Center ah te pawh kan awm tir fo tawh thin. Mahse hma a sawn hlei thei lova, a tha emaw kan tih lai hian a lo tlu leh thin a, ka beidawng takzet tawh a ni. Engtinnge kan enkawl tak ang? Min puih theih chuan ka lawm ngawt ang.

Chhanna:    Ruihhlo avanga buaina hi a tuar ve lo tan chuan hriatthiam a har khawp ang. A manganthlak zia te, a beidawn thlak zia te leh, a chang phei chuan a thinrim thlak a, fate meuh pawh tuithlar mai châk châng a awm fo thin ani tih te hi a tuar ve lo chuan an hrethiam kher lovang. I harsatna hi ka hriatthiam pui hle mai che. Mahse kum 10 chuang zet i buaipui tawh hnu pawha puih theih dan kawng a awm nge awm lo, i la ngaihven avang hian lawmthu ka han hrilh hmasa teh ang che. I fapa i hmangaihna hi a chhuanawm a, entawn tlak i ni ka han ti hmasa a ni.

Ruihhlo ngaih (Drug Addiction) hi mithiam te chuan Mental Disorder (Rilru lam natna) chi khatah an ngai hial reng a. Thluak lam natna benvawn, lan chhuah chang nei fo thin (chronic relapsing brain disorder) tiin an hrilhfiah hial a ni. Ruihhlo an khawih hian an taksa a khawih danglam tawh a, zunthlum natna veiin Insulin Hormone a mamawh ang mai hian an damdawi hman sual hi an taksa ti normal tura an mamawh ani tawh thin a ni. Heti zawnga ka sawi rual hian "Natna" ti anga inngaih vanga sim tum lo te a awm theih a, kan hriat tel ngei tur chu a enkawl theih a, sim hlen pawh thahnem tak an awm ve ani.

I rawn sawi hmang atang hian Opioids damdawi engemaw ber, a bikin Heroin (No.4) anih duh hmel viau a. Tin, a inchiu zawngin a hmangsual turah ka han ngai phawt a. Damdawi ruih nana an hman hi chi hrang hrang a awm a, a then chu ei chi te, in chi te, hnim chi te leh, zuk/hip chi te pawh a awm bawk. Opioids erawh hi chu ei emaw hip (chase an ti) chu awm ve bawk mahse a tam zawk chu inchiu an ni tlangpui. A tirah han hip (chase) mah se, a tam ber chu an inchiu leh nge nge thin. Opioid drugs, a bikin Heroin hi a ngawlvei a nghet em em mai a, an nghei pawh hian withdrawal (chiri) na tak a thlen avangin an tlu leh fo hin a ni.

A enkawl danah chuan chi hrang hrang a awm thei anga. I rawn sawi tak te pawh hi Rehab treatment an tih te pawh a ni a, a then chuan Detox treatment te pawh an mamawh fo bawk. A enkawl kawngah hian an khawvel awm dan thlak danglam hi a pawimawh khawp mai a. An nitin hun hman dan zawi muanga thlak sak te, an tui zawng tur ngaihtuah pui te, an hun awl hnawh khah dan ngaihtuah pui te a tul fo bawk. Hetiang ah hian Counselor tha an mamawh hle a, Counseling kan sawi pawh hian kan rilru ah chuan Spiritual Counseling hi a tla na viau zel a, mahse Psychotherapy zawnga enkawl thei Counselor an mamawh hle a, chutiang atan chuan Clinical Psychologist te hi an tangkai hle. 

Kum 2007 atang khan Opioids addict te tana hman tur enkawlna hi sawrkar hmalakna in kalpui a ni a, chu chu Opioid Substitution Treatment (OST) an ti a. An damdawi hman thin Heroin hi a dose hriat chian loh, a market azira chak emaw chak lo thei a ni a, a hlauhawm a, Overdose pawh a thlen fo nachhan chu an dose ngai nia an hriat hi a nih reng loh vang a ni. He OST damdawi Buprenorphine erawh hi chu a dose dik tak hmanga enkawla control theihna a ni a, mi tam takin an thatpui mek. Aizawl bikah chuan NGO pali - AGAPE, Durtlang, Grace-Inn, Sikulpuikawn,  Samaritan Society, Chanmari leh, SHALOM, Lower Zarkawt ah te he enkawlna hi hman mek a n a. Aizawl Civil Hospital ah tih tan a ni bawk a. Heng hmun te hi lo pan pui thei la, an puih theih ngei che ka ring. Chu bakah chuan kan Psychiatrist thiam tak tak te hi pan theih reng an ni bawk.

OST hi ka han sawi belh lawk anga. Enkawlna tangkai em em a ni a, mahse hmansual theih a ni ve tho bawk. OST la tur hi chu Opioid Dependent (ngawlvei) an ni ngei tur a ni a, ngawlvei lo an nih chuan a enkawlna damdawi Buprenorphine hi an dependent thei thung a ni. He damdawi hi Opioid drugs zinga mi tho a ni a, a ruih ve theih tho a ni. Lei hnuaia dah ral tur a ni a, inchiu a ngai ve lova, chu chu a himna lai tak chu a ni. Heroin ngawlvei te enkawl nana hman anih erawh chuan an nghei a withdrawal kha a control tha em em thung. OST hi drugs inchiu thin te hri tha lo (a bikin HIV, Hepatitis B leh C) laka invenna hmanraw tangkai tak a ni a, chuvang chuan MSACS program ah pawh tangkai taka hman a ni bawk. 

Latest News & Chhiar Hlawh