‘Room light ka off a, phone ka charge a. I call pawh ka missed a. I message lah ka lo seen lawk lo a, ka rawn reply lawk lo che a; sorry lutuk. Duat, please excuse aw…’

He thu sawitu, Kima bialnu nuthlãwi hian páwl 10 (class X ti loin) a zir chhuak lo. (A fail ka ti kher lo!) Mak kan tih vak pawh ka ring lo a; makna chhinchhiahna (exclamatory mark ti kher loin) pawh ka dah duh ta lêm lo a nih hi. A awmzia chu, saptawng tualléng thiam tùr leh rualpáwl tùr tâwk lek chuan lehkha zir sàn vak pawh a ngai lo niin a lang ta!

‘A pawi viau em ni? Hnam phatsanna thil a awm lêm loh khi. Hmasâwnnain a ken tel ve alãwm,’ kan ti pawh a ni maithei e. Mahse, mahni tawng kalsan a, Mizo tawnga sawi theih reng, saptawnga sawi tum tlat záwnga hmá kan sâwn ta leh changkàn kan tum ta hi a ni pawi chu ni!

Hmá sâwn zêla changkànna lam kawng zawh zêl tùr kan nih ka hnial lo; mahse, mahni tawng bosàl khawp leh ngaih sànna hre lo khawpa changkàn tum hi, changkànna kebai, tlu thuai tùr zia a ni. |awng ber tlù-a a thih miau chinah zawng, hnamin ral lam a pan zêl tihna a ni a, a zuih ral thak mai ang!

Hmasâwnna leh changkãnna te chu a kal reng alãwm. Chumi mila kan tawng leh kan hnamzia kan vawn a ngai tlat. BTS leh Blackpink te, Chinese leh Korean film industry te paw’n an mahni tawnga an phuah— hla, film/serial te chu an hnamzia lantír chungin  khaw thlang ram an la duai duai thei a. An mahni ngai sángtu kan thalaite hian engati nge kan tawng hi ral se pawi tihna kan neih miah loha phatsanna rilru kan put duh dáwn dáwn tâk mai le aw…?

Heti hian i ngaihtuah teh ang: vawiina kan zirna in tam taka zirlaite, Mizo tawnga an pachhiat êm êm tâkzia hi! Sâptawng hriat tama thiam a tha; mahse, kan tawng neih sâ palzùt nán leh hman hreh nán te, Mizo tawnga a awmzia kan neih sâ reng hre lo léka hnam dang tawng hriat tam hi ropui ka ti viau lo, kei chuan!

Zirtírtuten—College thleng paw’n ni rawh se—Mizo tawnga ‘Pomegranate’ awmzia han zâwt thut teh u; ‘Theibuhfai a ni e,’ ti nalh nalh thei zirlai hi, a zahve in hmu zo tawh kher lo maithei a nia aw! Tin, zirlai rual zíngah pawh, kan rual ú, thu leh hlaa kan mi hmasate kut chhuak chhiara chik chet chet peih hi an tlém tawh a nia … hre thiam hlawm tawh miau hek lo î! Chûng chu changkànna kan ti zêl ang maw? ‘Mizo tawnga a awmzia kan neih sâ hi bo se la, saptawnga kan hriat chian theih dàn zâwkin i sawi zêl tawh ang u,’ kan ti ang maw? Chu bâk bâka mahni tawng humhalh tum lohna leh kan tawng raltír pawi tih lona rilru chu eng dang nge awm chuang ang le? Intihchangkànna changkãng lo tak chu a ni phawt mai.

Kan thianpa sawi ka hre reng thin: ‘Kan fate chu OK leh cancel thiam sâ-in an piang vek tawh a…’ a tih kha. Fiamthua sawi mah ni se a dikna chin a awm tlat; chutih rual chuan thu tam tak sawi tel a nei niin a lang bawk.

Ni e, vawiinah chuan, Aizáwla mi hausa chhúngkaw thenkhat tû leh fate zíngah, Mizo tawng aia saptawng hman nuam ti zâwk an awm nual ta mai nia! Zah tâk arùanga la chapopui lek lek nu leh pate pawh an awm ta a ni àwm e! ‘TV aiin YouTube an en tam tawh zâwk a; an games khelh lah saptawng vek a ni si alãwm,’ an ti a ni maithei. A dik ang. Mahse, kum a liam zêl ang a, tùna kan tû leh fate hian fa an la nei ve chék ang. Chûng hunah chuan kan tawng neih chhun hi eng tin nge an hman peih tâk ang a, engtin nge an hman duh tâk ang?

DK Aizawl chu sawi loh, LPS a ni maw emaw ZONET emaw pawha Mizo channel-te chu kalsan mékin kan Disney Hostar-san a, Netflix film thar te leh Amazon Prime lam kan tuipuisan ta. Kan fate YouTube-a pasaltha thawnthu ngaihthlâkpui te chu thing kan ti tan ta bawk. Lehkhabu leh chanchinbu hralh lah a kum chu sawi loh, a thla télin a har tak telh telh mai si a. Hetiang zêla kan tawng chhuahna TV channel leh lehkhabu/chanchinbu kan kalsan zêl a nih zawngin, kan tawng hlu tak hian hmangtu a la nei lo thuai ang tih hi a hlauhawm a. Hmangtu nei lo na nâ nâ chu fam khua kan làwitír hun a la thleng mai ang! Kan tawng berin hmangtu nei loa a ral vaih zawngin, kan hnam hian ral kan hlat tawh miah lo ang! Ngaihtuah chian a ngai tak zet zet a nia aw…

Engati nge kan thiam loh, kan tawng chu zir kan tum mai loh? Sikula thawk zirtírtute paw’n engati nge he lam kawnga kan zirlaite hi kan thlahthlam tlat? Kan zirlaiten Mizo subject an nin tâk êm êm chhan te hi engati nge kan zir chiansak duh miah loha kan la ngaihthahsak reng? Engati nge an len huna thiamtír kan tum? |awng dang chu an hmu tam a, an zir tam a, an thiam mai ang. Mahse, Mizo tawng chu an thiam lo telh telh ang. Hmang tlém miau dáwn tawh hek! A ziah phei chu … an thiam loh dàn tùr maizia hi … ngaihtuah ngam pawh a ni ta lo!

Tin, kan rin ang leh kan hlauh ang hian mi sual rual leh khaw chhak lungpui lo lum tùr avàngin kan tawng hi, ‘Kan phatsan ta e!’ kan ti dáwn reng reng lo. Kan inrin hma, hetia tha awma kan awm lai, muang leia kan thut lai, chhúngkua, khawtláng leh kohhrana saptawng kan hman uar telh telhna hmangte hian, kan fate kan phatsantír thut thei tlat a nia aw! Páwn lam miin min tih thihsak dáwn lo; keimahni leh keimahni vêk hi kan inrún thei tlat tih te hi kan ngaihtuah ngai em le?

Kan tlài hma ngei hian i harh teh ang u khai. Kan tawng hi a ral mai i hlau hle ang u. Hnam chhan nán kan tawng hi kan hman tam a, kan chhiar tam a ngai tak zet a. Chhúngkuaa bul kan tan a ngai a; zirna in tin kan harh thar a tûl a; kohhran paw’n rawngbàwlnaa kan ngaih a hun tak zet ta. Kan hman tlèm na nâ nâ chuan kan tawng hi a ral ang a, a thi ang. Kan tawng ber a thih tawh miau chuan a hmangtu hnam, Mizo hnam tlem tê hi kan ral mai ang tih i hlau hle ang u.