DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Ka Huang (Jan 25, 2015)
Chhuanliana BVT - Jan 25, 2015
Ralleng ram, Noklak out post-a Lower Division Clerk hna ka thawh lai chuan ASC (Agency Service Corps) (porter) ho chu thla a ral zet loh chuan an acquittance roll siamsak phal a ni lo. Thla ralah kan siam a, HQs Tuensang-ah kan thawn a, hlawh an lak ve meuh chu ni 15 hnu lam a ni ziah thin. Ni 23-10-1954 (Inrinni) khan thuthar a lo thleng a, “Ni 20 thleng an thawh tawh chuan an bill siama HQs-a thawn theih,” an rawn ti a. Porter 50 chauh nei kan ni bawk a, ka siam mawlh mawlh a, kan dak runner PAMPAN leh Porter KONGKHAU chu kan tir ta a. Chumi zan chuan Chingmei-ah riakin a tuk chawlhni, 24/10/54 chuan Tuensang HQs chu an pan leh ta a. Chu chawlhni chuan kan Base-a Supdt. Zothangseia, Primary Zirtirtu - Obang Temjen Ao (Naga), Jem Damar Bahadur MC, OC Noklak out post, 3rd Battalion, Assam Rifles leh kei chuan an sipai perimetre chhunga OC quarters-ah chuan lehkhaden dengin kan inchawi vel a, kan chawi chuan Rallengho behlawi rahte kan lei a, kan chhumtir a, kan ei hawng hawng mai! Chung lai chuan thil lei tur engmah a awm lo takmeuh a ni. Ni tlak hnu, khua a la thim hma chuan sipaiho chuan, “Kukra, kukra,” tiin an ri ta khut khut a, an arpa pakhat chu a khuang a lo ni awm a. An puithunaah chuan ni tlak hnu, khaw la thim hma sia arkhuang chu thil tha lo lettawp a lo ni awm a, an man a, an OC quarters chu vawi thum an vawm khum a (a thawi na a ni awm e). Chu ar khuang avang chuan ‘thil tha lo tak a thleng dawn a ni,’ an ti a, Obanga pawh chuan keiniho AO-ho pawh hian thil tha lo lo thleng tur hril-lawkna a ni kan ti a ti ve bawk a. Kei, inti-Khristian tak mai chuan, “Khristian kan ni tawh a, hetiang puithuna hi ho mai mai a ni,” ka ti vel a, thimah kan tin ta a. A tuk, Thawhtanni zing deuh maiah chuan Wireless transmission-in FLASH ngei maiin HQs thu a lo thleng a, hetiang deuh hian, “PAMPAN D/R KILLED BY MISCREANT NEAR KUTHUR VILL. AND KONGKHAU SERIOUSLY INJURED” tiin. Chuta tang chuan Tuensang District-ah chuan hel pawl an pawng ta hlut mai a ni. Ka sawi duh zawk tak chu: Kha chawlhni (Sunday) tak khan a engamah hre loin hlim takin kan indeng a, Pampana an thah hnu lawk ni awm takah arpa kha khuangin sipaiin an um ta chum chum mai a, thil tha lo a thlen an hlauh avangin. A thleng chiah mai a lo ni reng bawk si. Kha ar khan min hrilh nge ni ang a, thleng rual ta chu sapin co-incident an tih ang lek hi ni ang tih hi tun thleng hian ka ngaihtuah leh thin. Thil thleng kan hriat hma kha chuan Khristian tan chuan rin chu a ni lo tiin ka Naga thianpa pawh ka hrilh e ka ti vel kha a nia (He thil kher kher hi chu a bik em avangin a tahrik nen lam ka note buah ka lo dah hlauh a ni). Heti ang thil ka ngaihtuah lai hian, ‘Kan thih hun hi eng eng emaw avangin a pumpelh theih ang em?’ tihte hi ka ngaihtuah fo thin. A chhanna tuma sawi theih ni mah suh se - theih loh a nih mai theihna awm chanchin pakhat ka’n ziak leh ang e. A kum ka hre thei ta miah lo. Ka hriat theih ber chu Upa Rokunga ina Khrismas hman a ni tih ka hre thei. A chhan chu: Upa Laia hoin Khrismas sa tur 24 December-ah Saza kan zawng a, kan kap nghe nghe a. Tuna Nursery Veng an tih tak lam atangin Mission Veng lam kan rawn pan a. Chutih lai chuan Chhura rual ngawpui tak meuh a la ni. Kan veng lan theihna kan thlen chuan hlado chham kan ngen a; mahse, Sazain hlado a nei lo an tih avangin Khrismas-na tur ina mite hriat kan duh bawk si a, tlang kan tlir ta a. An hre ngei a niang chu, Vai lui kan kân hmain min hmuak tur nula tlangval leh naupang kan tawk ta a. Chuta kan hriat hmasak ber chu, ‘Tlangvala Awka a inawkhlum palh’ tih a ni (Hei ka aia naupang deuh thenkhat ka han rawn a, 1947 emaw 46 emaw a ni ang an ti). He kan ram chhuah thu ka’n sawi kai duah nachhan chu Awka thih kan hriatna hmasa ber kha Vai lui ral a nih vang a ni. Khata thu a than dan kha tak tak ni maw, an sawi hmangin Awka (Pi Dengziki, Dawrkai Veng nuta pa)?khan a makpa J.Lianchunga truck kha Sairangah thil phurin a khalh thin a. Kha December 23 zan khan a mumangah sâr (Sâr hre tawh lo in tam mai thei a, SâR chu chhimbal ang, a sen tawite hian vanah a zam thin, upa chuan sâr a zam chuan sarthi an awm an ti thin) a lo awrh a ni awm a, chuvang chuan zing thawh atangin Chunga hnenah, “Nizan ka mumangah sâr ka lo awrh a, chuvangin motor khalhin Sairang ka kal lo mai ang e,” a ti an ti. Tichuan, chumi ni chuan engmah ti loa awm tur a ni ta a. A hma pawha ka sawi tawh Lalduha (Pu Zakunga fapa, Pu Kawltluanga nupui - Vani nau) nen khan Awka chu an inkawmngeih em em a, tuma pawi sawi lo hian an indem vel a, mak tak tak hian an tawng thin. ‘Sarkar’ tiin an inko a, Pu Lalkhuma thih - kan riahpui tum pawhin Duha chuan Awka hnenah, “Sarkar, tukin chu ka harh a la reh lo,” a’n ti mauh mai nia. Chuti reng renga fiamthua inkawm thin chu an ni. Tichuan, hna dang nei ta lo chu - Awka leh Duha chu inbual turin Sakhisih hnuai Luipui lamah an liam thla ta a ni awm e. Awka chuan .22 maniature rifle a keng a. A hnua Lalduha min hrilh danin - an insuk lai chuan Sakhisih chunga Saisiakah chuan Varalthi hi a hram a hram a ni awm e, hnai deuh te mai a ni. Awka chuan kah tumin a han veh a. Sih tuikhur hi zawl hi zau fe a ni a, hnuai lam atang chuan a lang thei lo. Silai chu a ri thak a, a reh ta vang vang mai a, Duha chuan a han au thin a, chhanna reng reng a awm loh avangin a han chho a, tuikhur zawl a han thlen chuan Awka chu a lo let reng mai a ni awm e. Duha min hrilh dan chuan, “Ka han hmu phut mai chu ka mur sung sung mai a, tih tur ber pawh ka hre lo,” a ti. “Vanneihthlak takin U Chalhlira (Biakdiki pa) tuichawi tur a lo chhuk hlauh mai a, ani nen kan buaipui ta hlauh zawk a ni,” a ti Ke thu ka’n sawi nachhan chu - Awka khan a mumangah sar a awh avangin a motor khalh thin khalh loin a chawl a, thihna a pumpelh dan lam a ngaihtuah ni ngei tur a ni. Mahse, nunna chân khawpin a inkap palh leh tho mai a, pumpelh a tum kha a sawt chuang lo em ni tihpalh a awl em avangin ka rawn ziak mai mai a ni. A thian ta ber Awka’n a boralsan tak avang khan Lalduha khan a khawhar thu min hrilh fo thin, amah tak pawh kha khawngaihthlak tak a ni. Kan thih ni hi pumpelh theih a ni lo a niawm asin!!

Latest News & Chhiar Hlawh