“Mahni insawi mawi chuan fak a hlawh si lo va, Lalpan a sawi mawi chuan fak a hlawh zawk a ni.” –II Korinth 10:18

‘Hmàn ní chu ka pa’n, ina pawisa fai (cash) kan kawl lai zawng zawng hi, “A him lo, 'bâkah safe-ah thil dang a dah theih loh … hmun a heh si,” a ti a; bank-a va dah (deposit) tùrin min tír a. Kia Motors atanga Seltos car ka lâk thar, nambar pawh la nei lo test drive pahin tiin pawisa chu phür zetin ka phur a. Seat hnung zawng zawngah ip (bag)—pawi­saa ka hnawh khah tán a khat vek; trunk-ah … khat leh vek bawk—a la leng lo! Steering tuai vêl leh gear thlâk vêl ti buai lek lek khawpin front seat-ah ip ngá ka hnawh leh bawk! A hnu lawkah car khalh chu min ti buai ta tak tak a—Durtláng khàmah ka lum ta a nih chu!

‘Car a kàng chhe vek! Pawisa pawh a bag chawpin a kàng ral vek bawk! Mahse, eng­tin mah ka awm lo a, ka nu ka hrilh a, a nuih a za râp!’

He tlangvál bula awm hi ka peih loh chi! A tìti ngaihthlâk hi a nuihzatthlâk ang! Chu mi piah lamah a hahthlâk tel bawk ang!

He tlangvál, Vula tìtì pawh hi …

‘Hmàn ní chu, Aizáwl daia kan in sak lai tè zâwk chhäwng sarihna atangin ka tla thla a. Ka nute room tùr an khawih lai a ni a. Ka nu’n thi leh bengbeh chei nána a hman lunghlu (pearl)-ho kha chhuatah a lo tla nuai a—ka rap sual khanglang maw le! Tukverh an la siam zo si lo—ka tla thla ta a nih chu!

‘Mahse … ka vànnei asin—kan swimming pool lian zâwk tui kan dah khah tawhna—mistiri-ho chèn nána kan tihah ka tla fuh hlauh! A të zâwkah khán tla fuh hlauh ila chuan, tui a awm dèr mai si lo a—ka thi chiang ang chu!’

Vula hian hetiang in sak lai tè zâwk leh swimming pool lian zâwk leh të zâwk pawh hi lo nei ta tehrëng pawh ni se … phuah belh tlém chu a awm ngei ka ring!

A chunga ka sawi tlangvál pahnihte thu sawi hian ka nuih a ti za thìn; mahse, vawiina ka nihna chiah hi a ni si a!

••

Hna thawh zawha zàna khuma ka mut rual hian ka ngaihtuahna ka kàwm thìn—vawiina ka hun hman dàn mai ni lo, ka thu sawite thlenga chhui lêtin. Mi dang kianga ka thu sawi zawng zawngte kha, miin ka kianga an sawi ni ta se, a sawitu chu eng ang mi nge a nih ang, tih te ka inzâwt lêt dáwn uai uai thìn a—ka ngam lo leh thìn nia!

Khawtlángin sual langsàr nia a ngaih tih chu ka bànsan ve ta. Biak in lam kawng pawh zawhin ka phâk ang tâwk tâwkin min Dina min Siamtu làwm záwng tih ka tum ve ta. Mahse, ka nuna bet tlat, ka ká-in a sawi nin theih loh, ka addict tlat chu chapo leh uan, mahni infak hi a ni!

Ka tawngkam hman thin leh ka thu sawi duhzáwng avàng te hian mi chapo ka lo ni reng thìn tih ka inhre ta lo thìn hi a nia mahni ka inhuat êm êm thinna chu! Ka mizia leh ka nihnaa ka nin ber leh ka huat ber mai hi, hnawk tiin paih duh viau thìn mah ila, ka lo duh lui leh tlat thìn bawk si! “Ka” tih leh “Kei chu” tih tel loa thu sawi leh tìtì hi harsa ka ti tlat thìn!

He thil hi, tisa châkna anga thil ka tih luih thin ang kha a ni ve tawh hauh lo; rilru chhúngrila nghet taka zung kaih, fùr leh thál lai pawha sàm fai ngai rëng rëng loh, zuah len leh zuah buk laklawh tawh, vawi leh khata fik chhum hmawk emaw sàm fai duak emaw theih ve si loh ang hi a ni a. Kalsan leh bànsan a harsa tak zet a; zu nghei aiin a harsa fé zâwk! Tum lâwk miah lo leh inrin loh lai te hian ká hian a lo chhâk chhuak hman lehpek thìn a … hahthlâk tak a ni!

Ka rilru puthmang leh ka ngaih sàn záwngte hi an ti hé zo vek a, a kàwi-sàwi nuai mai! Chanchinbua article ka chhiar chánga, “tha” ka tihho pawh, kan sorkar kal dàn dik lo lai leh khawtláng sualna lam, thiam taka rawn khei chat chattute thu ziah hi a ni zêl! Kan ram dam loh nasat tawhzia te, Mizo kan rinawm tawh lohzia leh hnam dang kan tluk lohziate hi ka “Amen”-pui duhzáwng an ni tlat a; thiam taka ziaktute hi ka mi ngaih sàn záwng an ni zêl mai. A tha lam hawia thil thlírtute thlìr loh lam apiang chu ka àwn zêl a—infakna lam aia sèlna ànká ngaina mi ka ni!

Thil tha eng emaw ho të, mi tam takin eng teh uala an ngaih lëm loh tùr te pawh hi han ti ve dék dék ila, mi hriat loh hi ka hlauh ber a ni ta thìn a maw! A thawk tha ber leh thawk tam ber, thawk hlâwk ber thâwk hian ka thaw tawh mai thìn a! Ká-a sawi chhuah mai duh tâwk loin social media lama story leh status vêla han hman kher te hi ka duh leh zêl thìn. Chu pawh chu ka la duh tâwk lo cheu—tuten nge ka status thlír tih thlìr kher te hi nuam ka ti tlat a. Sáwta mi, hmàn nia min lo rél phar hreptu khân a en ngei em, tih han fin fiah deuh kher te hi ka duh a. Nuam ka ti satliah mai pawh a ni lo, a en lo ang tih ka hlau zek zek zâwk thìn maw le! A lo en ngei a ni tih ka hriat phei chuan, hlim ru ver ver thìn tak ka ni.

Biak ina ka inkhâwm thin tawhzia te, zaipáwla ka tel ve chianzia te, mitthi lu mennaa keyboard ka tumzia te, thlàn vûrnaa ka telzia te hi … tlang dawta mi kianga sawi ka hreh deuh paw’n, tìtìnaa zeh tel hräm ka tum lui fo a. A nih loh vëka leh, a proof-na thlalâk—biak in tuala ka lâk ngei te, kan hla rem lai te, keyboard ka tum lai te leh thlàn vûr zawha a vûr hoin a huhoa thla kan lâk social media lama theh darh hräm te hi ka addict roh a—sim tumna lah chu ka nei hran chuang dêr si lo a!

Rui lo hai loa kawng dik zawh ve tawh nia inngaih hnu hian, “…hetiang ka tih tawh zâwk thìnzia” tih hre loho hi an chimawm duh ber! Intih rawng bàwl tan ve dáwn lai tak te hian, hêng mite hian Nilaini zàna inkhâwm pui thinte kiangah ber kher, kan tih ve bärh bärh hun lai rawn sawi chhuah khut te hi an chíng ta roh thìn a! Inti zing tawngtai inkhâwm báng kal taka kal ve hah hah laia, lamlian lehlam thingpui dàwr kawt atanga, ‘Morning mi? Va hma ve!’ tia min lo àu lauh lauh thìnte ngat phei hi chu, Sangháwngsei ngal ruh pho roa khawn thlûk chawrh ka châk thìn!

Awm dàn hlui kalsana pheichheh rem dika biak in lam han pan ve tâk hnu chuan, chhúngte paw’n “RV Express” pheikhawk bun reng inhmeh min ti lo thuai a; inkhâwm pheikhawk thar ka nei har lo—smart shoe ngat … maw! A thar neih atanga inkhâwm hmasak ber tumin inla-confi' tâwkin ka’n hawl chhuak ngei a. Mahse, pheikhawk thar neih pawh chu nuam ka ti leh vak lo thuai a—bula miten pheikhawk thar ka bun tih an hriat si loh chuan! A thar a nih vànga lek kàn deuh sek kha thil tih chi ni hek lo le! Tin, ka pheikhawk thar an hmuh ngei theih nána, ‘Pheikhawk hrui dum, hetianga suih chi hi khawiah nge an zawrh in hre mial lo maw?’ tia mi tìti tui lai lo pawh chah daih thu awm hek suh!

A cháng chuan mî fak nána tawngkam khat lek hman tluan parh te hi ka harsat thìn. ‘A kawr hâk chu a mawi hle mai; a nu àn cheh nèn nèn,’ tih te hi ka chíng roh a! A kawr hâk leh a nu àn cheh chuan eng nge inzawmna a neih le? A va inhlat tak! ‘Sángi hi chu zai thiam ka va’n ti tak. A aw te hi a sáng tha vai vai bawk si; amah tawi viau mah se!’ te hi ka ti tâlh zêl! A pian sawi lan kher hi a tùl tampui loh nèn!

Tin, mi fak paha mi dang tlin lohna sawi tel kher te hi, ka thiam záwng tak a ni lehzêl a. Mi tai tel kher loa mi fak hi ka harsat tlat thìn. ‘Láwma kianga awm hi chu a nuam maw le; a ú Thana te ang ker kawr sáwn a phakar ve lo a,’ tia Thana han hmer tel hräm te hi, ka talent dawn pakhat a ni ve!

Mi dang nèna kan tìtì honaah, ‘Insawi theihna pawh ni loin,’ tih ka hman sek tawh hi chuan insawi theih hi ka “kam kalna” lam tak a ni tih a chiang reng tawh a! A chhan chu, ‘Insawi theihna pawh ni loin,’ kan tih zawh chiah hian kan insawi thei tlángpui thìn si a! He tawngkam ka chelek tam lutuk thin avàng hian alãwm, zàn mut dáwna ka thu sawi ka ngaihtuah lêt chánga ka inchhìr vawng vawng thin ni! Ka tawng hmaa ka thu sawi tùr ka ngaihtuah chian hmasak thin loh vàng vek maw le!

Fiamthu te hi ka duh ve phian a—thiam si lo hian! Ka fiamthu thawh ve thinte hi ka ngaihtuah chiang a—fiamthu mei nei tak tak hlîr an ni! Tin, kei aia dinhmun sáng deuha ding, mi zah kai chin leh kei aia dinhmun hniam ve lehchhäwngte kianga ka fiamthu thawh thin leh ka thawh dànte hi a inang ngai rëng rëng lo! Mi zah kai chin kianga fiamthu thawh ka fímkhur theih tehrëng nèn, mi hnuaihnung deuh kiangah erawh, ka fiamthu a phawk-phaw-hràw thei viau thung!

Ni e, fiamthu hi mi tam tak chuan inkawm hlim nán te, intih tlángnèl nán te leh inpawh nánte an hmang thin a nia. Mahse, thianpa U LT Pachuau-in, ‘Kan fiamthu hian mi rilru a ti na thei a, inhuatna leh hmélmaa insiam hlenna a thlen thei bawk. Fiamthu hi inhmuhsitna chhuanlam tha tak a ni,’ a tih hi a lo dik ngei mai! Ka fiamthu thawh dukdak loh avànga min hawtu leh hmélma ang hiala min entute hi chhiar ta chiah ila … à! ka hausak vèna lam tak a lo ni reng tawh nia maw le!

Mi chaldelh nán leh mi hmuhsit nána hmanraw tangkai ber zínga mi chu fiamthu hi a lo ni tih ka zir chhuak ta! Engkim mai hian chin tâwk a neih a ngai a; fel lutuk leh hoh lutukte pawh hi a lo tha lo hle mai.

Eng pawh ni se, vawi leh khatah he ka ze tha lo tak—keimaha hnawk awm, sawi tawh anga vawi leh khata sàm fai nghâl duak theih ni si lo hi—ni tina Pathian tanpuina nèna ka then fai bek bek chuan, min kiansan ní a la rawn inher chhuak ve ngei ang tih ka ring tlat a ni!