Khuh Damdawi ei pawha khuh thin Steam khawla in ur a khuh lo. Enge a awmzia ni ang?
ZAWHNA : Ka pu, kum 66 ka ni tawh a. Ka hritlâng deuhva, zanah hian ka khuh hian min kaitho thin a. Khuh damdawi ka ei pawh hian ka khuh tho mai a. Steam khawla ka in ur hian ka khuh lo tlat mai si a. Enge a awmzia ni ang? Damdawi engmah tel lo, tuihû ringawt a ni si a.
Chhanna: Kan thâwkna dâwt/kalkawng hi hnarkua atanga intan in chuap thlengin a ni a. He kalkawng hi a tuamtu hi vunpan chi (tiin sawi mai ila) a ni a. Kan thâwkna kalkawngah bawlhhlawh a awm loh nan tuihnâng (mucus) a siam a, chu chuan bawlhhlawh a lo man a. Tichuan he tuamtu ah hian hmul chi khat (cilia) a awm leh a, chu chuan bawlhhlawh man khawl te chu hnar lamah a thawn chho leh thin a ni.
Hritlâng (cold) kan neih hian he tuamtu vunpan hi a lo vûng ta thin a. Tuihnâng insiam te a lo tam a. Chumi tling khawl chuan khâk a siam ta thin a. Kan hrawkah he tuitling hi a lo insiam tam chuan vun tuamtu kha a ti buai (irritate) a, tichuan a chhuah theih nan kan lo khuh (cough) ta thin a ni. Hritlang kan neih hian zân lamah, a bikin kan muthilh hlân hian he tuihnâng insiam hi a lo awm khawl tam thin a, buai (irritation) hi a zual duh a, khuh chhuakin min ti harh ta fo thin a ni.
Tin, a dang leh ah chuan hritlang kan han neih hian kan thawkna dawt hi a lo ro thei thung bawk a. Chumi ro chuan irritation hi rawn siamin khuh chhuak a rawn thlen thei leh bawk a. Hetiang hian hritlang khuh hi khuh ro (dry cough) leh khuh hnawk (wet cough) in a awm thei a. Khuh damdawi ah pawh hian a ro emaw hnawk emaw tan damdawi hman tur a hrang leh bawk a ni.
Tuihu hipluh (steam inhalation) hian thawkna dawt ro kha a ti tuihnang a, tin, tuihnang insiam khal tur kha a ti nal zual bawk a. Chu chuan irritation insiam kha a ti ziaawm ta thin a ni. Chuvang tak chuan damdawi tel ngai lovin natural takin tuihu hip hian khuh a ti ziaawm thei a, a him a, a tha hle bawk a ni. A chang chuan tuihu hlang ni lovin a pui turin menthol lam chi te pawh an pawlh bawk thin.
Hritlang vanga hnâr a pin tel phei chuan kan ka (mouth) in kan lo thaw tam a, chu chuan thawkna dawt hi a ti ro duh zual a, khuh a insiam hma lehzual bawk a ni. Chuvangin hnar chhung ti clear tur hian hnarthlawr damdawi (nose-drop) te hi a tangkai viau bawk. Lukham sâng lutuk hman te hian thawkna dawt a ti kawisawi duh a, chu chuan hrawk za a siam duh zual a ni.
Khuh (cough) hrim hrim hi kan hrawk leh thawkna dawt ti clear tura hmanraw tangkai tak a ni a. Kan thluakah hian khuh awm tirtu Cough Center a awm a. Kan hrawk leh thawkna dawt ti buaitu an awmin chu chuan thluakah signal thawn chhovin khuh chhuak turin thluakin taksa a rawn order mai thin a ni.
Kan hriat belh nan – zu rui nasa chatthla te, drugs overdose te hian thluak coughing center hi an ti chawmawlh a, tichuan kan taksa in khuh nachang a hre ta lova, tuihnang insiam hian thawkna dawt a block chuan oxygen kham loh vangin a thih mai theih a ni. Chuvangin chutianga buaipui ngai kan tawn chuan an thawkna dawt a clear theih nan a sir zawnga muttir hi a pawimawh hle.