Kum tharah zero atangin aw…
‘A bul a tangin aw…’ tih hi a thatna a awm fo. Kan hnà leh kan hmabâk, a nihna tùr ang thlip thlepa ti fel dîk diak thìn hi kan awm ang em le … kum hluiah khan? Ti phelh pheng phung thìn, ti sual rem rum thìn, fel reng lo fo kan ni hlawm vekin a nia ka rin ni. A bul—1 hmaa awm, zero a tanga hma thar lâk leh hi hreha zaha lâk chî a ni lo e…
Thu te hi hrilin han sawi ve bawk thìn mah ila, a àu te pawh áu-in a ziah te pawh han ziak kúr ve léi luai bawk thìn mah ila, mite thênga-thãwngah a thawk tak tak thei ta lo. Min hre chiangtute-ah phei chuan a thawh dàn a nêp tawh … pawh ni loin a thawk tawh lo! Ka hmangaih hmasa phatsana thui fé ka tlàn hnu hian, hmasâwn viau emaw ka intih laiin ka lo hnung tawlh reng tawh a lo ni. Tlàwmna saiip puan sina a bul—zero a tanga tan that leh ka ngai a ni.
Kan hnàah, kan ni tin nunah, kan sumdàwnnaah, in chhúng khur kan enkawl dànah … kan ngai reng em? A ngai renga kan awmna chiah hi a ni ‘hnungtawlh’ kan nihna chu. A bul a tangin tan tha leh ila, inzir tha leh ngam khawpin huaisen ila. A hma aia tha zâwk, fel zâwk, duhawm zâwk, thlamuanpuiawm zâwk, hlâwk zâwka hnà leh nun nei tùrin, a bul—zero-ah i kîr leh ngam ang u.
Zirlaite tán pawh hei tho hi a ni kum thar thuchah chu. Mark hmu tùr ringawta lehkha zir simin, thiamna tak tak nei chunga exam hma chhawn ngam tùrin kan lehkha zir dàn style thlâkin, a bul a tangin i inzir tha leh ang u khai.
Sawrkar mi chhawr, mipui rawngbàwl hnà thawktute tán pawh kum thar thuchah dang tehchiam kei chuan chham tùr ka hre chuang lo—hei lo hi chu! Púte tih làwm tuma hna thawh zawng a hahthlâk dáwn hian ka hre thìn. Ram rawngbáwltu kan nihna vawng thar leh ila. An rawng kan bàwlsak mipuite tán, a hma aia dàwr nuam zâwk, inhawng zâwka hna thawk tawh tùr te; taima zâwk, fel leh dik zâwka hnà thawk tùrin, kan training zawh hlima kan thawh ang khán, kum bul a tangin, zero a tang bawka hna thawk leh tùrin rilru i siam ang u.
Ka thu sawi hi min pawmpui chiah loa tûl min tihpui chiah lo a nih paw’n kei chuan kum thar a tanga zero a tanga bul tan leh ka duh … pawh a ni lo—bul tan that leh ka ngai. Sawi tam aia thawh tam ka lo mamawh reng tawh mai a; tawng chak aia thawh chak te pawh. Sim tùr ka neih te pawh hi, sim tùr la nei miah lo, ‘zero nun’ a tanga neih ka ngai bîk tlat a. Ni khata dárkar 24 hi a hma aia hlâwk zâwka hman theih dàn tùr ‘ngaihtuah’ loa ‘hman nghâl’ ka ngai bîk tlat … kei chu.
Kum liam taa ka tih phelh pheng phung te, ka sûlhnu pawr fep fup, ka fate entawn atána ka duh rêng rêng loh tùr te, ka bawhchhiat nei nuai te, ka rah thelh kawng zawng zawngte … chhunzawm tlâk miah loh zawng zawngte kha … Khâng zawng zawng kha siam tha leh tùr chuan, a bul a tangin, zero a tanga tan that leh ka ngai a ni.
‘Tû mah hi tih sual nei ngai lo kan awm lo,’ tih hi thu dik a nih rualin innghahna tùr leh chhuanlama hman tùrah ka ngai lo. Ti sual ngai lo an awm ngai lo tih hre ràn chunga hnà ka thawh chuan ka ti sual nge nge thìn. Tin, tih sual kha pawi ka ti viau lo thei. ‘Ti sual lo tùrin aw…’ ka tih hian kan fímkhur mai thìn a lo ni zâwk a; tih dik ka tum hrãm hrãm thìn. Chutih rual chuan, kum kal taa ka pawh pawr zawng zawng te, ka tih sual zawng zawngte kha … ka hringnun zin kawnga min zirtírtu tha taka hman ka tum hlauh thung ang.
Eng nge thar? Kum maw? Ni e. Kum te, ní te, thlà te … calendar te chu an thar ngei alãwm. Mahse, kum chauh hi thar lo se; kan pawh pawr tawh sa siam tha leh tùrin, kum bulah hian, zero a tangin bul i tan tha leh teh ang u khai.