DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Matric pass thar ten englam nge an hawi ang le?
K. Lalrinchhana - May 16, 2023

HSLC, 2023 Exam result chu Ningani khan tih chhuah a ni a, zirlai exam zawng zawng 18,102 atangin 12,878 an pass a, pass percentage hi 71.14% a ni a, nikum aiin pass percentage hi 0.5% in a sang zawk a ni. Kumin hian top ten-ah mi 17 an lang a, pakhatna hian mark 500 ah 485 a hmu a, sawmna hian mark 470 a hmu thung a, pakhatna leh sawmna inthlauhna hi mark 15 a ni a, top ten-a lang te hi mark hnih khat te te bakin an intlau lo.

Matric exam-a ti tha chin, subject zawng zawnga letter mark hmu thei khawpa ti tha te hian a tlangpuiin technical line lam an bawh duh deuh bik a, engineer, doctor, architect, MBA etc. nih an tum deuh fur thin. A that tho rualin Central Service leh All India Service lam hi hawi zawk se ka lo ti thin. Matric a distinction-a pass thei, subject zawng zawnga letter mark hmu thei khawpa thiam thei leh rilru chak tan chuan an tum tak tak chuan IAS emaw Central Service eng emaw berah chuan an in ziak tling thei ngei awm si a. Kan mi hmasate, vawikhat exam naa IAS tling thei Pu PC Lawmkunga te, Pu M Lalmanzuala leh mi dang te kha matric exam-a second division-a pass te an ni nawk mai.

Thangkhat lian liam taah khan Aizawl tlak lam veng pakhata cheng thin (a veng hming chu sawi lo ila) chu HSLC exam ah Mizoramah pakhatna a ni a, result chhuah hlima LPS a an interview tumin chu tleirawl te chuan IAS nih a tum thu a sawi a, IAS te hi a hnam ang pawha kan mamawh an nih avangin awmhmunah ka lo lawm ve em em ringawt a. Mahse, kha tleirawl te khan kawng dang a zawh ta zawk em ni, kum 15 a vei hnuah pawh Aizawl tlaklam veng atanga IAS tling an awm awm reng reng ka hre ta lo. 

Doctor thiam tak te, engineer thiam tak te hi kan mamawh tho rual hian All India Service leh Central Service a inziak tling thei mizo thalai kan mamawhna hi a sang zawk mah awm e. Kan mi hmasate an liam zel a, Central Service leh All India Service ah mizote kan kangchat ti tih ta. IPS (direct recruit) ah phei chuan kum 1995 kha mizo te kan lanna hnuhnung ber a ni a, khata tang khan kum 28 a liam leh tawh a, rei vang vang ta khawp mai. Tun ang zela kan kal chuan administration-a kan state hotu lu ber chief secretary te, district bawrhsap te leh police lar ber ber te hi hnam dang an la ni dawn chauh a ni. Kan state civil service te hi IAS han confer ve thin mahse conferred IAS chu chief secretary an ni thei si lo. Tin, state civil service zawng zawng hi IAS confer an ni dawn bawk si lo. Chuvangin, kan ram leh hnamin a mamawhna avang tal pawh hian HSLC a ti tha chin te hi chuan All India Service leh Central Service lam hi awn thei se a tha khawp mai. An tum chuan an ni thei ngei awm si a. 

Mi thenkhat ngaihdan chuan IAS leh Central Service a mizo thalaite kan lan theih tak loh chhan hi kan state civil service te dinhmun that vang niin an ngai a, hei hi thil ni thei a ni. Kum tin Mizoram sawrkarin MPSC kaltlangin MCS, MPS etc. sawm tel teh meuh a la thin a, MCS, MPS etc. te hian state sawrkar hnathawk dang ang bawkin income tax an pe si lo a, IAS aiin an hlawh a san phah zawk a ni. IAS te chuan income tax an pe awk awk a, kum khata an thla hnih hlawh deuh thaw hi tax-ah a kal ral thin. Mizoramah chuan sawrkar hnathawkte hian income tax an pe lo a, sawrkar hnathawk lu ber, thla khata cheng nuai thum chuang hlawh leh a hniam ber peon hian kum khatah professional tax Rs 2,500 (sanghnih zanga) bak an pe si lo a, mi thenkhatin, ‘Mizoram chu sawrkar hnathawk tan vanram tlafual a ni hawt e’ an ti thin pawh hi a awm viau mai. 

Tin, kaisanna (promotion) chungchangah pawh kan state civil service te hi an dinhmun a tha thawkhat viau mai. Khaihlak awm loin junior grade atangin senior grade-ah, JAG etc. ah an kai zung zung a, an service atanga kum 10 na lekah Project Director, Additional DC, Joint Director, Deputy Secretary etc. an ni thei zel mai. MCS officer pakhat pawh a hna a zawm tirhin district pakhatah SDC in a awm a, an district bawrhsap (hnam dang IAS) chuan IAS exam turin a lo fuih (encourage) a, chumi tum chuan chu MCS officer tawng duh ve tak chuan bawrhsap hnenah chuan, “Madam, IAS nih a ngai lo, MCS hi a nuam em a ni” a ti e, an ti. MCS nih a nawm em a, an kaisan zung zung a, IAS te ai maha an hlawh a san bawk si chuan thalai lehkha thiam te’n, “IAS kher a ngai lo, MCS a tawk” an ti pawh hi a awm ve tho mai. 

Tun ai hian kan state sawrkar hian MCS, MPS etc. te hi la khat ta deuh se, thalai lehkhathiam tak tak te hian lo theih lohin Central Service an bawh phah ang a, tun ai hian Central Service leh All India Service ah kan pun phah deuh mahna. 

Latest News & Chhiar Hlawh