DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Mize inthlak reng - Room-ah a inkhung deuh reng bawk. Engtia han tih chi nge maw ni dawn le?
Dr. Chawnglungmuana - Nov 08, 2020

Zawhna: Ka pu, ka fapa tleirawl hi a mizia a danglam thut thut mai a, chaw pawh hi a ei tha lo hle, tun hnai hian a rihna pawh a tlahniam viau mai. Chaw châkna vakte hi a nei lo va, thil dang a ei vak awm ka hre bawk si lo va. A thian kawmte atang chuan thil sual tihruk a neih ka ring chiah bawk si lo va, computer erawh a khawih nasa khawp thung. Chhungkaw awmhonaahte hian a awm tha duh lo va, in lama a awm chuan a room-ah a inkhung deuh reng bawk. Engtia han tih chi nge maw ni dawn le?

Chhanna: Tunlai tleirawl ze hrang hrang hi nu leh pate tan chuan hriatthiam a har khawp ang. Kawng khatah chuan an than len chhoh hun laia an taksa rawn danglam te, an duh zawng leh châk zawng rawn inthlak te, an ngainat zawng rawn danglam te, nu leh pa aia thiante an ngai pawimawh zawk ta ang te hi chu tleirawl hun inthlak danglam dan pangngai a ni ve hrim hrim a. Amaherawhchu, tun khawvelah chuan computer, mobile leh en tur chi hrang hrang, an ngaihtuahna kaihruai thei thil a tam tak em avang hian nu leh pa pawh kan hriatna tipung tura kan inchhiar zau ve deuh deuh a tul reng a ni. An hma lam hun tur ngaihtuahnate hian a tibuai fo bawk a ni.

Kawng dang lehah chuan ruihhlo hi han sawi zau hlek ila. Kan ramah hian ruihhlo hi a rem tak tak dawn lo va, tunhma anga inchiu nghal bur bur ang chi aiin a ei/in chi, zuk chi te pawh an ching tam ta hle a. Ngo-na damdawi tia an sawi lar, Antispasmodic Drugs kan tihho, Cyclopam ang chite hi a thawh dan a dang thei khawp bawk. Chutih rualin tunlai tleirawl zingah Heroin inchiu ruk ching an pung leh hle bawkte hi a manganthlak hle. Ruihhlo an khawih phei chuan an zia a dang nasa thei hle. I rawn sawi angin chaw ei tlem, hmawmsawm ei tam si, zan mu har, computer/mobile atchilh, zirna lama dinhmun tlahniam angte hi a keng tel lawi a. A thawh dan a inang vek lo lehnghal a, a then thian an kawm uar sauh laiin a then chu mahnia awm nuam tithar thutte pawh an awm leh lawi bawk.

Tleirawl hun lai (Adolescent Period) hi kaihhruaina tha an mamawh hun lai tak a ni a, an ngaih pawimawh zawng a inthlak chhoh hun lai a nih vangin an ngaihdan kaihruai thei thil hrang hrang an tem chho a, a tam zawk hi nu leh paten kan lo ngaihthah hret bawk nen, chhungkaw buaina tam tak an ni fo a ni. Chuvangin, pawimawh em em chu nu leh pa tangrual tak chunga fa tleirawl kaihhruai pek hi a ni. Ka thawhna SHALOM lama tleirawl zirchianna kan lo neih tawhah chuan thu tha hrilhtu tura an duh ber chu an nu leh pate hi an la ni reng. Mahse, nu leh pa tam zawk chuan kan fa tleirawlte hi sunday school, school zirtirtute kutah kan dah a ni ber a, thawmhnaw leh sum lam an mamawh kan pek chuan kan lawm viau a; mahse, a pawimawh ber HUN pek hi kan ngaih pawimawh thar a tul hle a ni.

A pawimawh hmasa berah chuan i fapa hi in nupain kawmngeih tum phawt ula (in pa a la dam turah ka han ngai ngawt a). Kawmngeih thar a har deuh ang a; mahse, tum chuan a theih. Chhungkua enkawl dan chungchangahte a ngaihdan rawn fo ula, lungawi lohna a neih leh neih lohte zawt thin ula. A hma lam hun tur, eng nge zir a châk, eng nge nih a châk te zawt thin ula, a thian kawm chungchangte pawh titipui thin bawk ula, chuta tang chuan a chhan ni thei tam tak chu a hriat theih ngei a rinawm. Medical lama fel lohna, insawiselna a neih leh neih lohte zawt bawk ula, rilru lam thlengin harsatna a tawh leh tawh lohte zawt bawk ula. Nu bulah hi chuan an sawi mai duh zel bawk a. Ruihtheih thil chungchang a ngaihdante han zawt hmasa ula, a hmuh dan leh hriatthiam dante hriatsak tum ula, chuta tang chuan ruihhlo a khawih leh khawih loh pawh a hriat fo theih bawk. Amah in ngaihsak a ni tih tilang fo ula, chumi hnuah pawha a chhan ni thei awm in la hre chhuak thei lo a nih chuan mental lam harsatna ruk (ât vang lam ni lo) an lo nei thei bawk a, chumi atan chuan Psychiatrist hnenah kalpui ta ula, in harsatna hi an lo puih theih che u ka beisei. Tin, Clinical Psychologist-te pawh tha tak tak kan nei tawh bawk a, anni hi an thiamna kan la hmang tangkai tawk lo va, rilru lam harsatna tam takah an pui thei a ni.

Latest News & Chhiar Hlawh