‘Parmawi’ Lehkhabu Thlirna Tawi
He lehkhabu, ‘Parmawi’ hian min àwi tlei ngei mai. Phêk 194 chauha chhah mah ni se, a chhúng thu a chhah tha nelh nawlh hle. A bu hming hi ‘Parmawi’ a ti zet nâ a, ‘A florilegium’ a ti bawk; a pár a mawi chhing chheng viau mai. Hmànni Vana Pa Hall-a Lehkhabu Hralh Rûnpui neih a nih tum pawh khán lehkhabu hralh hnem ber dawttu a nih hial kha!
He lehkhabu hi thalaite lawm záwng tak a ni a; an tel vena khawvêl a din a; nula leh tlangvál inngaihzàwnna chu, thu mawi hmangin, thawnthu ruangám fuh zek hmangin a duang hlawm a. A bîkin thalaite leh Mizo thu leh hla zir mékte tán chuan hmaih chi a ni lo ang.
A ziaktu Johnte-a hi tûn hma atanga thu leh hlaa lo tui tawh a ni hran lo a; BA a chhuah hlim, MA a zawm dawn lai vêla Mafaa ‘Hringnun Hrualhrui’ a chhiar atanga lehkha chhiar leh ziah tui tan chauh a ni. Hetiang khawpa talent nei tha-in a thiamna leh theihna a lo up bo rei lutuk kha a uiawm tak zet tih lo rual a ni lo.
‘Parmawi’ hi 2022-a chhut niin Lois Bet kut chhuak a ni. Thuhmahruai a thai hnuah ‘Thaitu Thawnthu’-in bul a tan nghal a. A lehkhabu hi a dangdai ve reng reng—Bung 1-naah Parmmawi tih hnuaiah thawnthu te nawi 12 lai a rawn zep a. Phêk hnih khat tê tê mah ni se, i kal kân hlei thei lo ang a, i chhiar kân thei hek lo ang.
He Bung 1-na, ‘Parmawi’-ah hian nula leh tlangval inngaihzàwnna thu ngaihnawm a chuang hlawm a—tin, inthenna avànga rilru nat ngawih ngawihna pawh. Chu lungngaihna, Sappui tawng takin ‘depression’-ah chuan a tàwp ve mai lo a; chumi a hneh dàn chu a ni ngaihnawm a, ropui ka ti bawk. Thalaite tán leh rilru nátna neite tána thawnthu zir tham a tling.
Word play leh alliteration kan tih ang chi a rawn uar zêk a; mahse, a hun loah a hmang ngai lo a, a thu ken milin, a hun takah fuh leh mawi zeta a rawn hman thinna hian a lehkhabu hi a ‘ti chhah’ zualin ka hria.
‘Parmawi’ hnuaiah hian thawnthu tawi pasarihin a zui a. Duh deuh deuh ka nei nual. 2021-a MZU-a MA Mizo a zir lai Literature Club-in thawnthu tawi inziahsiak an huaihawt tuma lawmman pakhatna a lâkna, ‘Mini Library Biahthu’ a ziah mawlh hi a ni ka duh ni! Amah ka zâwt a, a tak a nih ka ring tlat a. ‘A ni lo, ka phuah chawp a nih kha,’ a ti bawk si! Chuta ka rilrua awm ta chu, mihring hi, he art hian min va’n ti-ã thei ve; he art hian kan theihna hi min va’n pho chhuahsak sáng thei êm tih hi a ni!
‘Zan Vâk’ a ziah hi hlau leh ti dui chungin i chhiar ve ang! A tàwpa a ziaktu them thiamzia i hmu bawk ang. ‘Ka Nu Nge Ka Pa?’ tih fantasy/imaginery fiction hi 2071 atanga innghat a ni. Hetah hian a ziaktu suangtuahna zauzia hmuh hmaih theih a ni lo a; Mizoten hetiang hi kan la tawng lo ang tih a sawi theih miah loh!
Thawnthu bâkah a hla (poem) 20 te pawh hi bihchian an dãwl vek mai a; an mawi mai a ni lo a, hlu tak vek an ni.
He ‘Parmawi’ lehkhabu-ah hian—sawi tâk angin, word play mawi fe fe i hmu ang a, thawnthu tawi ngaihnawm piah lama a behbàwma thu mawi i hmu bawk ang. Naupang tê sia tawngkam thiam zet i hmu bawk ang.
Johnte, ziak zêl la, kal zêl rawh. I ‘Parmawi’ pawh vul zual zêl rawh se, tiin duhsakna ka hlàn a che.