Ngaihtuahna kal thuitîrtu: Hetiang ngaihtuahna mâwl deuh hi ka nei a: ‘Kan ram hruai tûra mipuitena kan thlan tlinte hi, Mizo zînga phone thlalâkna (Camera ti loin ‘Khemera’ an ti leh tawwwh!) lâwm berte zînga mi an ni mai lo’ng maw aw?’ tih hi. ‘A Pathian thu em?’ tih te ngun deuha ka ngaihtuah phei chuan, a ‘Farisai-na’ lai awm tlat hian ka hre pek a—kei mi sual hian!

Sawrkar thu chhuaha tàr lan âwm thlalâk hi chu a awm ngei a. Mahse, kalna apianga khermera chhawm phone phawrh sek chîng (kid-te phawrhtîr a ni mah zâwk ang chu) bialtu MLA, Minister, Councilor kan ngah mah mah ta em aw? Document proof atâna kan duh hrim hrim a nih chuan thu hran ni se la; a nih lêm loh chuan kan thil tha tih te, mi dang tâna kan luan chhuahna te, tanpui ngai tanpuia kan pên chhuahna zawng zawnga khemera kan leklam ta lutuk hi chuan ka ngaihtuahna a ti kal thui thin khawp mai. 

Sakhi ngala eng mah bet lo chu: Mi dang tana kan luan chhuah thinna hi ka sêl a ni rêng rêng lo a; chawlhsan mai loa a aia nasa zâwka chhunzawm zêl tûr pawh kan ni e. Mizo kan nih vâng pawh ni loin, kristian kan nih vâng leh mihring kan nih vâng hrim hrim pawha tanpui ngaite tanpui hi kan tih ngei ngei tûr a ni. Chutih rual chuan, kan thil tih chhan ber tlâng thantîr chiam a, miten an hre lo anga an hmu lo palh hlauh ang tih hlau niâwm fahrana hmuh theihna awlsam, social media lama theh darh chiam erawh hi chu… sawi tlang ta râwt ila, sakhi ngala eng mah bet lo, mahni infakna lam rawng a kai deuh lo maw aw… tih châng ka ngah ve ta mai!

Tum khat chu mi kan tanpui ve tumin kan thianpa pakhat chuan thla lâk ho a rawt tlat mai a. Kan va tanpuiate kha an tûm ta hmak a, an lo duh dêr lo mai. Khata tang khân ngaihtuahna thar ka nei ta a. Mi dang tâna luan chhuah emaw thil tha ka tihsak ve emaw apiang hian a lang lo thei ang bera tih mai hi ka duh phah zâwk thin. He thil ka sawi chhuah chhan hi ka thil tih ka chhuanna lam a ni lo a; ka tih dân hi a tha riau ka tihna pawh a ni ber lo. Mahse, tanpuina leh thilpêk kan pêkna rilru zâwk hi a pawimawh bera chu a ni, tih ka târ lan duh vâng zâwka sawi lang mai ka ni. TV leh chanchinbua chhuah loh hlauh vânga thilpêk hlân te hi, an awm e, tia va kawh fak tûr chu ka hre miah lo a; mahse, awm theih deuh mai niin ka hre ta—Facebook leh WhatsApp vêla status duh tâwk kan awm tâk chinah hi chuan. 

Mahni vêng YMA chanchinbu-a mahni lanna thlalâk a chhuah tuma nuam ti riau khawtlâng hruaitu te; mi chhiat tawhna, campaign-na hmun emaw ti tlat politician te; mi vânduaina hamthat lâk nâna hman tum ni âwm fahrana thlalâkna apianga lang ve hman thei reng MLA te; mahni bial chhûnga thilpêk hlan lai thlalâk WhatsApp group hrang hranga a lan tam poh leha, khawi lai revival team counselor ang maia biak nuam ta riau Councilor te hi kan awm ve reu reu ang e.

Khemera lâwm hruaitu?: A hrim hrimin, kan ram hruaitute hian duh ai chuan khemera hi an ‘lâwm’ mah mah lo maw aw… tih châng ka ngah ta mai. Min hnialtu pawh an awm ngei ngei ang; mahse, an lâwm a ni chêk a ni ang chu, an inring lo laia thilpêk an hlan lai thlalâk hmuh tûr a vân êm hi! An thilpêk hlan chawi paha thlalatu ena, inring taka an in-pose lai thlalâk, social media-a an post leh chhàwn hmuh tûr tam dânah hian!

A lang loa thil tha tih hi ram hruaitute tih ve miah loh tûr a ni ta em ni le? An luan chhuahna apiang hi, a thlalâk nên khera dah that zêl tûr tihna em ni ta? Chu chu an nihnain a ken tel a lo ni reng tawh a, file fel thlap thlap tûr an lo ti tawh zâwk nge ni? Ka hriat loh hi a tam si a aw… Ka hriat ve chhun chu, khemera an lâwm hle tih zawng hi a ni tlawng mai si a!

A nih leh, ‘Khemera hi awm ta lo se, damdawi ina dam lo enkawl lai khân hmun a phiat kher ang em le?’ tih te hi kan inzâwt luai luai ang em? ‘Khemera-in a lâk phâk lohah eng tin nge kan ram hruaitute kha an khawsak zêl le?’ tih lam lam te phei chu puan chhuah chi pawh a ni tawh si lo a le!

Ram hruaitu ‘chak tak’: Tin, kan ram hruaitute kan koh (address) dâwn apiang hian, ‘chak tak’ tih hi telh zêl tûr an ti ta em ni tih chu ka hre chiah lo nâ a, ‘niin’ ka hre deuh tawh! Ram hruaitu ‘chak tak’ ni tûr chuan thlalâk ngah a ngai tâ pawh a ni maithei e; kalna apianga khemera-a an thil tih zawng zawng … ni lo, an thil tih that khemera-a lâk an duh tâk zêl dânah hian. Thlalâk ngah apiang chuan social media lamah, an ‘kid’-te post-tîr tûr an ngah dâwn tihna a ni mai a. Chuti chuan, ‘chak tak title’ ropui (an tih) tak kha an khum thei mai dâwn ta… ni te pawhin a lang. Hetiang hi ‘chak tak title’ an neih dân a nih ngat chuan, kei chuan ‘ho’ leh ‘nêp’ ka ti ngawt ang!

A enkawl department chak zâwka hma lâk dân tûr ngaihtuah lêm lo leh state danga a department chan ang changte hmalâkna pawh en tha peih lo (ngam lo!) hruaitu ‘chak tak’ te; India rama state rethei bera sawi thin Bihar tho chhuah leh dân te leh Gujarat len chhoh dân zir aia khemera-in a lâk theih chin chauha ‘ram hruaitu chak tak’ nih tum hi kan ngah viau ang tih ka hlau tak zet a ni.

Pûte u, hmân nî lawka Tik-tok star ang leka khemera lâwm ram hruaitu nih tum lo hram teh u…