DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Tilmu na
Dr. Chawnglungmuana - Sep 26, 2022

Zawhna : Pa kum 50 mi ka ni a, ka tilmu veilam hi a na vung vung thin a. A na a awm reng lo a, a na a chhuah chuan ni 2/3 te a nuam lo thin. Hetiang hian kum 20 lai chu ka awm tawh. Enge a awmzia ni ang? A enkawl dan min kawhhmuh thei em?

Chhanna: Tilmu hi kan zunkawng leh sazu te nen hnai taka inkaihhnawihna nei an ni a. A awmna hi a biru in a him viau e ti lo chuan natna hrik hian a ti buai duh phian. I insawiselna hi chiang zawka hriat theih a tha hle mai – tilmu chu a vung em? Din laiin nge thut laiin a nat zawk? Khuh (cough) zawngin a na zual em? A na a chhuah laiin zun lamah insawiselna i nei tel ngai em? tih te hi hriat theih nise chipchiar zawkin kan chhang thei ngei ang. Engpawhnise, a chhan ni thei awm te leh enkawl dan tur te sawi han tum ta ila.

A hmasa berah chuan i tilmu chu tunhma in emaw tun hnaiah i tauh palh tawh em? Tauh tawh anih chuan chumi avanga rawn na thin ani thei ang. Two wheeler a chuang nasa te hian an nei duh khawp mai a. Infection vang ni kher lova vung (inflamed) hi a awm ve thei a, Orchitis an ti a. Infection (hrik) vanga vung hi chu zun kawng atanga kaichhawn emaw sex hman atanga inkai theih natna Sexually Transmitted Infection (STI) vangin a awm thei bawk ani. A nat dan i sawi hi na reng ni lovin chhuah hun rawn nei ang anih vangin Orchitis vang anih chu a rinawm lo deuh (ani lo e tih nghal ngawt chu a theih chuang loh nachungin).

Tilmu tauh emaw tihnat (trauma) vang anih chuan thisen khal tling te a awm thei a, chu chu enkawl loh chuan a thang ve thei a, chuvangin Ultrasound tih hmasak phawt a tha hle mai. Ultrasound hian tilmu bakah tilmu hrui te a enchiang thei ani. Tilmu inherh (torsion) te pawh a lo awm thei a, chutiang chu enkawl thuai a ngai ani. Infection a awm nge awm lo hriat nan zun test leh thisen test (Hemogram) te lo ti tel thei ta bawk la. Zun test ah hian hnai (pus cell/wbc) a tam chuan hrik to tir (Culture & Sensitivity) pawh a tul ngeiin a rinawm.

A dang leh ah chuan Til a ril tla (Inguinal Hernia) vangin a awm thei bawk. Ril emaw ril bawhtu thau hlawm ang hi i kap sir dul bang atang khan a rawn zawh thla a, tilmu hrui rawn zuiin til ah a rawn tla thla thin a. Khuh zawngin pawng te pawh a awm thei. Chutiang chuan tilmu na a thlen ve thin a, zai a ngai ang. Til a ril tla kan tih hian dul bang a chak loh vanga awm ani thin a, tilmu bulah hian tui tling te pawh a awm thei bawk. Chutiang chu Hydrocele an ti.

A dang leh ah chuan Zun kawng fel lo vangin a awm thei bawk. Kal (kidney) infection vang te, phing lawng (Cystitis) vang te in a awm thei a, phing hnuaia thâl chi khat Prostate Gland vung vang te pawhin tilmu na a awm thei ani. Tin, kal ah emaw zun kawnga lung awm/tla thla hian tilmu ah na a thlen fo a, chutiang chu Referred Pain an ti a. Ultrasound hmangin i kal leh zun kawng enchian a tha ang.

A dang leh chu Tilmu bawk (hetiang bawk tam zawk hi chu Cancer ani duh hle) vanga na ani thei bawk. Han dap chhin la, tilmu lehlam nen te han khaikhin chhin la, tam zawkah chuan bawk awm hi mahni in a feel theih ani. Tilmu bawk reng reng chu ngaihthah loh tur ani a, Ultrasound hmanga en vat bakah Surgeon entir thuai tur a ni.

Pawimawh ta ber chu a chhan ber hriat hmasak kha ani a. Investigation i tih loh chuan hriat a har viau mai thei a. Ultrasound hi chu lo ti ngei thei la, chuta tang chuan a tih leh dan tur chu a hriat theih ang. Surgeon i la entir loh chuan lo entir ngei thei bawk la, tin, zun test leh thisen test te pawh a ngai ngei ang.

Latest News & Chhiar Hlawh