DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Zu leh sa ei dan tawk min lo hrilh
Dr. Chawnglungmuana - Mar 05, 2024

Zawhna: Ka pu, zunthlum, thisena thau awm (triglyceride) nei ka ni a, sa ei dan tha leh zu in dan tawk khawngaiha min hrilh theih chuan ka lawm hle ang.

Chhanna: I zawhna ah hian mipa nge hmeichhia i nih, i kum zat leh, i rih zawng leh san zawng (weight & height) te han sawi tel thei la, chhan dan tur a chiang zual deuh ngei ang. Engpawhnise, mipa ni turah ka han ngai ngawt che a, i overweight hlekin a rinawm bawk a. Tin, zunthlum hi engtia rei nge i neih tawh, damdawi ei lai enge i neih tih te thlengin han hre thei bawk ila. Damdawi chu i ei ngeiin a rinawm a, chutiang zawng chuan chhan kan tum ange.

Zunthlum (Diabetes Mellitus) natna hi vei kan tam sawt hle mai a. Natna inkaichhawn theih loh zingah chuan thisen sang (Hypertension) nen hian a tam ber awm e. Tin, thihna pawh a thlen hnem ber zinga mi an ni bawk. Zunthlum hian taksa khawl pawimawh zawng zawng a khawih buai thei a. Chi hnih a awm a, pakhat zawk Type 1 an tih hi inthlahchhawn a tam a, tin kan organ Pancreas in taksa a thlum sem zaitu hormone Insulin a siam theih loh vang a ni a. Chuvangin insulin hi an mamawh nghal thin.

Zunthlum Type 2 zawk hi chu pancreas in insulin a siam tlem emaw insulin hnathawhna tur te ah hna a thawk thei lo thung a ni. Type 2 hi a tam ber chu a ni a, ei leh in uluk loh leh, thau lutuk vanga awm a ni ber thin. I sawi pakhat zawk triglyceride sang pawh hi taksa a thau (fats) tam vanga sang a ni fo a, zunthlum in a thlen thei bawk. Heta tang hian zunthlum nei tawh tan chuan taksa thau lutuk/rit lutuk tur inven kha a pawimawh hle ani tih a hriat awm e.

Zu ah hian carbohydrates (thlum) a tam a, chuvangin zunthlum nei tan chuan in loh hi a him ber chu a ni mai a. Tin, zu hian thin a tih buai avangin zu in nasa ah chuan thau thin bawh kan tih mai, Fatty Liver hi a awm duh hle bawk. Chuvangin zunthlum leh thisen thau awm tam i neih avang hian zu chu in lo thei la a tha ber a. Mahse chuti chung chuan in suh han intih ngawt theih a ni lova, ni khata in tam loh kha a him tihna a ni. Mithiamte sawi dan chuan ni khatah hian a tam berah 180 ml aia tam lo in hian taksa lakah a hlauhawm lo niin an sawi a, kan thin (liver) in a lo detoxify theih ang zat vel tihna a ni ber.

Sa (meat) hi tunhnai ah kan ei nasa ta hle mai a. Moderate taka ei thiam a pawimawh hle. Sa kan ei hian a mawm lam hi kan duh tlangpui zel nen hian, kan lo ei tam phei chuan kan taksa mamawh aia tam thau (fats) kan la lut a, chumi chu kan taksa khan a lo ei ral thei ta lova, thisen ah thau a tam chuan thisen zam bangah te, thin ah te a bet a, chu chuan thisen sang te leh zunthlum te a thlen hma ta thin a ni. Chuvangin sa kan ei lo thei lo anih pawhin nitin ei loh te, a mawm lai (a vun, kawchhung leh a misa) te hi ei loh hram a tha hle.

I dinhmun ah hian pawimawh ta chu zu in loh harsa i ti anih hmel a. Zu in dan him nia an sawi thin chu in dal te, vawikhat a tlak pup pup loh te, pum ruaka in loh te, zing zu in loh leh zanriah ei hnua in te hi a ni a. Tin, ni khata i in zat hi a chunga kan sawi ang hian 180 ml (peg 3 ang vel tihna) ah duhtawk tum bawk la. Tin, sa ei chungchang ah pawh ei tam loh te, a thau hlang, vun leh kawchhung ei loh te a him bawk. Chu ai zawka la pawimawh chu exercise hi a ni a. Taksa sawizawi tam, ke a kal tam te a pawimawh hle. I weight i control that kha a pawimawh hle a ni.

Latest News & Chhiar Hlawh