DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Dan lova vaihlo sumdawnna Titawp ang u
May 31, 2015
_ C.Lalhmachhuana Kum eng emaw ti kalta atanga Mizoram pawhin kan hman ve tak, Vaihlo (zuk leh hmuam) do ni ‘World No Tobacco Day’ May 31 chu kan lo thleng leh ta reng mai a, a hmasa in he ni pual hian zuk leh hmuam in mihring taksa a khawih chhiatzia tlangau pui a, nghei tura tan latu mi thahnemngaite chibai ka buk hmasa a, an kal zelna turah duhsakna ka hlan bawk a ni. Kumin World No Tobacco Day thupui atan hian ‘Dan lova vaihlo, zuk leh hmuam sumdawnna i titawp ang u’ (Stop Illicit Trade on Tobacco Products) tih chu hman a ni a, kan thupui hmang hian thu tlema zawng han ziah ve ka duh a ni. Kan thupuia kan luh tak tak hma in zuk leh hmuamin mihring taksa a tihchhiat zia te, a zu/hmuam/ei te mai bakah an chenpuite tan pawh a hrisel lohzia mithiam ten vawi engemaw zat an sawi tawh chung leh kan hrereng chunga kan ti chhunzawm zel hi a mak a. ‘Ka nghei thei lo’ ti thinte pawh hian damlohna leh natna khirh tak an tawrh hi chuan an lo nghei thei khawp mai tih a lang a; chuvangin, harsatnain min tlakbuak hma ngeia zuk leh hmuam kan bansan mai hi mi puitlingte tih dan tur a ni. Zuk leh hmuam nghei tur hian thildang eng vak tih a ngai lo, a pawimawh ber chu ‘TUM TAK TAKNA’ a ni. Tumna tak tak mihringin a neih chuan engtik lai pawhin zuk leh hmuam hi chu a bansan thei tih hi a chiang hlein ka hria. Eng emaw avanga harsatna leh bansan har ti tan lah Aizawl Civil Hospital ah Tobacco Cessation Clinic (tcc) a awm a, hetah hian Counselling mai bakah damdawi tha tak tak a awm bawk a, helai hmun hi pan nachang kan hriat a, vaihlo leh a kaihhnawihin kan taksa a tihchhiat hma ngeia bansan turin World No Tobacco Day pual hian chhiartute kan in ngen hmasa duh a ni e. Awle, kan thupui ‘Dan lova vaihlo, zuk leh hmuam sumdawnna i titawp ang u’ tih chungchang han luhchilh tawh dawn ila, engvanga dan lova sumdawnna chu tihtawp ngai ta mai nge anih tih tawi te te in han tarlang ila. 1. Warning awm lo a ni: Vaihlo hian mihring taksa nasa taka a tihchhiat theih avangin sawrkar laipui chuan Cigarette kawrah te a hlauhawmzia tarlanna ‘Pictorial Warning’ dah ngei ngei turin thupek khauh tak a siam a. He thupek a siam chhan chu zuk leh hmuam tithar tur ten a hlauhawmzia an lo hriat a, an tih loh phah nan leh a ti thinte pawhin a hluhawmzia an hmuh a, an bansan theih nan a ni. He Pictorial Warning mai bakah Vaihlo hlauhawmzia a thuin tar lang turin a ti bawk a; chuvangin, cigarette kawmah te ‘Tobacco in injurious to health,’ ‘Tobacco causes Cancer’ tih leh thil dangte tar lan thin a ni. Mahse, heng a chunga kan sawi takte hi ram dang atanga dan lova lo lut cigarette chi hrang hrang - Winbody, Farstar, Hummer, Porai etc.-ah te hian tar lan a ni ve lo a. Chumi awmzia chu a hlauhawmzia tar lan a nih loh avangin mei zu mi tan tihchhin a awlsam bik dawn tihna a ni. Cigarette kawma a hlauhawmzia tar lan a nih avang hian thalai tam tak meizuk tumten an tih ngam loh phah a; mahse, Mizorama kan hmuh foreign cigarette-ah te hi chuan a hlauhawmzia tarlan a nih ve loh avang hian mi tam takin an zuk phah a, a pawi hle a ni. Mizoram mipuite kan lo hrisel a, kan dam rei zawk nan ram dang atanga lo lut cigarette hi kan tihtawp nghal a ngai a ni. 2. Engtia siam nge? India sawrkar hi thil siam chhuah kawngah hian a duh firin a khauh hle mai a. Industry hrang hrangte a endik ulukin mihring tana pawi thei an thil siamah a awm leh awmloh te uluk takin an finfiah phawt thin a. Chumi hnuah zawrh turin an phurchhuak chauh thin a ni. A nih leh bazar leh dawr tam taka an zawrh ramdang sikret te hi engti siam nge? Tu siam nge? A siamnan eng hmanrua nge an hman/pawlh a, endik a ni em? Mihring tan a him em tih te hi enfiah a ni ang em le? Kei chu ka ring lem lo a ni. Zep nak emaw kan thenawm Myanmar leh Bangladesh te han thlir ila, an ram retheihzia leh dan a lal tawk lohzia hretu vek kan ni awm e. Heng ram pahnih atanga lo lut cigarette te hi India siam ai chuan mihring tan hian a let eng emaw zatin a hlauhawm zawk mai lo’ng maw. India siam pawh nise cigarette zuk chu a hlauhawm tawh tehreng nen, hetiang foreign atanga lo lut hi chu tihtawp thuai dan kan sawrkar thuneitute hian ngaihtuah rang se ka van ti em!!! 3. Chhiah chawi lo a ni: Khawvel sawrkar hrang hrang, kan India ram ngei pawh a kal theihna chhan leh intunnunna chu Chhiah hi a ni. Mipuiten chhiah chi hrang hrang kan pek bakah Company ten chhiah tam tak an pe a, chumi hmang chuan sawrkarin hmasawnna hna a thawk ve thei chauh a ni. Chhiah pek hi mipuiten kan tih makmawh a nih mai bakah Company/Industry te phei chu an thil siamte chhiah pek tur bithliah an pek hma chuan an thil siamte zawrhchhuah phal a ni lo a ni. Mahse, kan sawi mek ram dang cigarette te hi chu a ruka kan ramah tawlhluh an nih avangin chhiah an chawi lo thung. Chumi awmzia chu kan ram hmasawnna hna thawhna tur sum tam tak a luangral tihna nih chu. Kan hriat tlan angin Myanmar leh Bangladesh nen dan ang takin insumdawntawnna kalpui a la ni lo a, dan ang taka kalpui theih ni tawh se chuan ramdang vaihlote hian chhiah eng emaw zat chu an chawi ve mahna. Mahse, tunah erawh chuan engmah chawi loa lo lut a nih avang hian tihtawp a, a lo lut leh zel tur pawh dan hmak a van tha em! 4. Kristianna nena inhmeh lo: Kan tarlan tawh angin ram dang cigarette te hi phalna nei lova lo lut an nih avangin khua leh tui tha, dan ngaisangtute chuan kan malmak ngam a tha hle mai. Kristian ram tia kan chhuan em em, Krista ringtute tan hian dan lova lakluh cigarette zawrh leh zukte hi thil inhmeh a ni thei dawn em ni? Dan lova lakluh ualau taka lo zawrhte hi Pathian pawisawina a ni thei hial lovang maw, i ngaihtuah chiang teh ang u. Cigarette zuar lo pawh hian ei kan hmu tho dawn lovem ni? Inngaihtuah chiang ila, i harh teh ang u. A tawp berah chuan hriselna tichhetu, sum leh pai tlakranna thlentu zuk leh hmuam do tur hian mi tinten tih theih kan nei vek a, kan zavaia kan tanrual chuan kan ti thei tih i hre thar leh ang u. Mi dang tih atana khek lovin, Mizoram mipuite min runtu zuk leh hmuam do tur hian vawiin atang hian hma ila tan nghal ang u.

Latest News & Chhiar Hlawh