DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Diwali lawm tukah Delhi a zîng
Nov 13, 2023

India-a Diwali hman a nih tukah khawpui ber, Delhi-a chengte chu boruak chhe tak hnuaiah zing thovin tuk dang aiin a zing nasa zual hle.


Boruak bawlhhlawh lutuk avanga halpuah leh halmawi khap ni mah se khawpuia chengte hian Pathianni zan khan kût lawm nan an hal nasa hle.


Delhi khawpui hi chawlhkar eng emaw zat boruak bawlhhlawh takin a chamchilh tawh a, sorkar chuan sikulte pawh naupangte him zawk nan thlasik chawlh hun a sawn hmasak tawh.


Khawpui hi kumtluanin boruak bawlhhlawhin a chamchilhna niin lirthei khu leh vaivut nawi chu a chhan lian zinga mi a ni.


An thenawm state-a lo neituten an lo an hal nasat thin avangin hun dang zawng aiin thlasik laiin a chhe zual thin a. Thli thaw a muang bawk a, halmawi hal avanga boruaka bawlhhlawh awmte a châm rei thin a, thawk harsa khawp a ni hial thin.


Sorkar laipui enkawl, Safar app atanga a lan dan chuan Thawhtanni chawhnuah khan Delhi-a Air Quality Index (AQI) chu 445 niin hmun \henkhatah phei chuan 520 chung lam a ni a. AQI hi boruaka bawlhhlawh awm, hip luha chuapa tanga natna tam tak thlen thei, PM 2.5 tam zawng tehna thin.


101 leh 200 inkar hi tha pangngai a ni a, 201 leh 300 inkar chu tha lo a ni a. 301 leh 400 chu ‘tha lo tak’ tih niin 400 chung lam chu ‘hlauhawm’ a ni tawh a ni.


World Health Organization (WHO)-in kaihhruaina a siamah phei chuan darkar 24 chhunga PM 2.5 tam zawng hi cubic metre khat bialah microgram 15 aia sang tha a ti lo va, heta tanga teh phei chuan Delhi-a hmun thenkhat AQI chu a him chin aia a let 30 chuang zeta sang tihna a ni.


Chuap lam enkawl thiamte chuan khawpui bera boruak bawlhhlawh tak hip luttute hi ni khata sikret 25-30 zu thinte nen an dinhmun a inang reng niin an sawi.


Boruak bawlhhlawh tak hip luh reng hi a hnu zela natna neih a awm a, thawk lamah harsatna tam tak a thlen thei bawk a. Mit leh vun a tihchhiat theih bakah thluak, lung leh thawkna lama natna hrang hrang - thawhah, chronic obstructive pulmonary disease, bronchitis, chuapin boruak a dawn theih zat hniam, emphysema, cancer leh thihna tam tak a thlen thei.


India-a Supreme Court chuan Diwali laia halmawi hal a khap a, ‘green cracker’ an tih, boruak bawlhhlawh tichhuak tlem chauh hal a phal a. Delhi sorkar pawhin kum hmasa lamah pawh Diwali laia halmawi hal hi a khap ziah a; mahse, zawm a hlawh loh bakah kenkawh a khauh lem lo.


Halmawi hal khap hi politics-a inbeih nan pawh hman hial a ni a, thenkhat chuan khap chu Hindu kûtpui beihnaah an ngai.


Thawhtanni khan Delhi Environment Minister Gopal Rai chuan ram puma rorel mektu, Delhi-a eptu ni si, Hindu nationalist BJP-in mipuite chu halmawi hai turin ‘an fuihpawrh’ niin a puh.


“Halmawi hal hian Delhi-a boruak chhia a tizual em em a. Mi tam takin an hal lo; mahse, hmun thenkhatah tum bik neiin hal a ni,” tiin Aam Aadmi Party (AAP) atanga minister, Rai chuan a sawi.


Hetih lai hian BJP Delhi President Virendra Sachdeva chuan miin kût an lawm nana halmawi an hal avanga boruak bawlhhlawh zuala puh chu a dik lo tih tual chhung chanchinbute hnenah a sawi a. AAP kaihhruai sorkar chuan he thil ching fel tur hian ruahmanna tha engmah an nei lo zawk niin a sawi.


Delhi-ah hian Zirtawpni tuk khan ruah tlem a sur a, hei hian kartawpah khan boruak bawlhhlawh a tiziaawm hret a, Thawhtanni tukah erawh a aia nasain a lo chhe leh tawh a ni.

Latest News & Chhiar Hlawh