DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Eng nge Yoga? - David L.Ralte, Sixtring Cabin, Durtlang North
Jul 18, 2015
Mizote hi India rama cheng ni mah ila, a tam ber hi Kristian kan nih miau avangin, Yoga hi chuti takin kan ngaihven ngai lem lo. India ramah BJP-in ro an han rel atang hian, a hma aiin a lo lar chho hret hret a. Tichuan, nikum September thlaa United Nations General Assembly-a a thusawi tumin Prime Minister, Naredra Modi-a ngenna angin, UN remtihnain a hmasaber atan June 21, 2015 chu International Yoga Day atan hman a lo ni ta a ni. Tichuan, heta tang hian Mizote pawhin kan ngaihven thar ta hle niin a lang. Kan rilrua lo lang ta pawh Hindu sakhaw pathian biaknaa a serh zinga a mei ang mai nia kan hriat vang a ni thui khawp mai. A lo pian chhuah dan: Yoga hi a lo pian chhhuah/chin tan hun tak hi tuman an sawi fak thei lo. 5000 liam ta daih tawhah khan India ramah hian an lo ching tan tawh tih chu a hriat theih thung. Yoga tih hi Sanskrit thumal, ‘yuj’ tih atanga lo piang a ni a. English-a a awmzia chu, ‘yoke’ emaw, ‘to unite ‘ niin, Mizo tawng chuan, ‘Nghawngkawl/ tangrual/ inthurual ‘ tihna a ni awm e. A tir takah chuan ‘taksa, rilru leh thlarau rualkhai taka an thawhho a, chu chuan nun awmze nei taka mihring chher tumna’ atanga lo chhuak a ni. Hindu Sakhua nen a inzawm em ? A chhanna tawite chu, ‘ Aw, inzawm e ‘ tih hi a ni. A lo pianchhuahna hi Hindu Philosophy-a innghat tlat leh Hindu-hoin an chin chhuah a ni. Tun thleng hian a ti nasa ber leh uar ber chu Hindu sakhaw zuitute an ni. India ram atanga chinchhuah ni mah se khawthlang ram leh khawchhak lamah pawh a darh chak em em a. Tunah hian khawvel hmun hrang hrangah yoga hi an ti nasa em em tawh a ni. Eng nge a thil tum? He zawhna erawh chu a hria inti tamtak zingah pawh chhan duh dan a inang lo nuaih ta a. Hei tak hi Mizote pawh min tibuaitu ber niin a lang. Kan sawi tak, a hming awmzia atang kha chuan sakhaw thil chuti taka inphum thuk ni pawhin a lang lem lo. Mahse, a dodaltu thenkhat chuan Yoga hi- (1) Ramhuai biakna (pagan worship ) a ni. (2) Hindu pathian ( Brahman ) nen inzawmna thuk zawk an neih nana lo piang a ni a, sakhaw dang tan tih ve chi a ni lo. (3) Yoga leh Hinduism hi then hran theih miah loh a ni. (4) Hindu sakhaw rin dan ril - pian nawnna ( re-incarnation) nena inthlunzawm tlat a ni. (5) Kristian sakhaw rin dan bulpui Monotheism (Pathian pakhat chauh a awm nia rinna) kalh - pantheism a ni. (6) Hindu sakhaw betuten sakhaw dang betute thiam taka an sakhaw serh leh sang ti tura min hnuh luh an tumna hmanraw hlauhawm tak a ni.etc Hetihlai hian Hindu sakhaw zuitu ni lem lo, sakhaw hrang hrang zuitute; mahse, yoga thatna lam thlirtute tanhmun thenkhat: (1) Ei tur/ei loh tur, exercise lak dan chi hrang hrang - chuap, spinal chord, tihrawl hrang hrang tihchak dan, rilru hah chhawk zangkhaina atana meditation tha tak (2) Mihring kan lo hrisela, kan lo damrei zawkna tur a, philosophy of life a ni ber (3) Rilru,taksa leh thlarau inlaichinna tha tak siamna hmanrua a ni. (4) Yoga hmang hian natna tihdam theih loh a awm lo (5) Kan nunah hian taksa in sawizawina hi thil tul leh pawimawh tak a ni a, chumi zingah chuan yoga pawh hi a tel ngei a ni (6) Natna engpawh a tihdam theih chuan, hei tluka thiltha hi a awm thei chuang dawn em ni? etc Khing, a chunga kan sawi- ngaihdan thlur hnih atang khian, Yoga hi Hindu sakhaw zuitu ni lo, tan chuan, thatna leh that lohna chu a nei ve ve tih chiang takin a hriat theih awm e. Yoga chi hrang lar zual deuhte: Yoga hi chi hrang tam tak a awm: Hatha Yoga: Hei hi taksa sawizawina bik ( Body excercise ) a ni. Kundalaini Yoga: Rilru leh taksa tihdamna atana hman thin a ni. Tantra Yoga: Hei pawh hi damdawi lam- rilru taksa leh thlarau damna atan an hmang uar hle. Karma yoga, bhakti yoga, jhana yoga leh raja yoga, etc. Tin, khawthlang lamah - asana (taksa sawizawina) leh pranayama yoga (thawk lak dan) hi an hmang lar viau bawk. Kristiante tan yoga hi a tih ve chi/a hlauhawm em? He thu hi keima chhan mai chi pawh a ni ta lo. A chunga kan tar lan atangte leh source dang tam tak atang leh ngun taka ngaihtuahna sen hnua mi mal thuthlukna siam ni se, a fuh a rinawm. Hetihlai mek hian?Mizote hi kan fimkhur lutuk vang nge, hnam dang Kristiante hlauh ve lem loh leh ngaimawh ve lem loh thil tam tak hi helhkam berah kan nei ta emaw tih a awl viau mai. Chung zinga pakhat chu yoga hi a ni ngei ang. Tuma phat rual loh vin, yoga hi Hindu philosophy ril tak atanga lo piang chhuak leh an pathian biakna nen pawh inkungkaih tlat a ni tih hi chu a chiang reng. Khawthlang ram, Kristian ram tam tak pawhin an ngaimawh lem loh laiin, thenkhat chuan Kristiante tan chuan tih chi loh hulhualah an ngai tho. Mahse, thil tam tak hi a lo pian chhuah dan leh a chhan ang ni lem lo va, a tha lama kan uar tak tam tak sawi tur a awm thei bawk: (1) Martial Arts hi Buddhism Philosophy atanga rawn piang a ni. Tunlaiah chuan a tam zawk hian sakhua nen inkaihhnawihna a nei tih pawh hre lo khawpin kan ching mek. (2) Mizote pawhin, kan uar tak em em, moin a pasal neih nia a khim thin, Veil hi a tirah chuan Virgin chhinchhiahna a ni! (3) Pathianni/chawlhni (Sunday) hi Ni pathian (sun god) hmingchawia phuah a ni. (4) Isua thawhlehna ni (Easter) hi Assuria-ho ten chi thlah malsawmtu pathian, Ishtar atanga lo piang a ni. (5) Krismas lai vela thil kan inpek chiam thin (gifts) hi Babulon-hoin an pathian pakhat, ISIS puala ruai an theh thin atanga kan chin ve tak niin a lang. Kohhran hian engtianga hmachhawn tur nge ni ang ? Thianpa, Dr PC.Lalawmpuia tih dan takah Kohhran hian a engamah hmaa kan pawngpaw do nghal ngawt chuan phurrit (extra burden) kan insiam belh mai a ni thei ang. India rama awm kan nih miau avangin do nghal bur ai chuan a hman tangkai dan kan zawn thiam a, chu lam chu kan inzirtir hi thil pawimawh leh kan tih makmawh a ni mai lo maw? Kristiante chuan thil tha lo leh sual hi chu kan tirem thei emaw, thei lo emaw, kan do tur leh kan huat reng tur an ni. Chutihlai chuan Bible hian hlauh tur hi min zirtir tam tehchiam lo tlat. Sakawlh, Setana, ramhuai (thil thuhmun sawi dan hrang) khawvel tawp, etc. Engtiang takin nge India sorkar hian a kalpui zel dan tur hi hriat ni lo mah se, school-ah te pawh tihluihna thawthanga ti tura tih kan nih hun a lo thleng a nih pawhin, a tih dan tawk thiam kan lo zir lawk hi tihmakmawh niin a lang. Kan Pathian hian hlauh tur a tih chu Amah kan Pathian hi a ni. “Pathian tih la, a thupek vawng rawh; hei hi mihring zawng zawng tih tur chu a ni mai ( Thuhriltu 12:13). Thil ngaihtuah ngai ta chu - Mizote hian hnamdang Kristiante ai hian hlauh leh ngaimawh kan ngah bik em? Hengte hi thil tha kan duh bik vang nge kan thliarkar rilru vang? Thil tha lo zawng zawng hi sual a ni vek lo tih hi kan pawm thei em? Sakhaw dang bia pawh ni lo, Mizo Kristian zingah hian Kohhran hrang hrang hian ‘sual’ leh ‘thil tha lo’kan tih leh pawm chin hi a in ang vek lo tih pawh hi a chiang khawp mai. Thenkhatin, zu kan dona lamah ‘sual tin reng bul’ ang hialin kan chhuah laiin thenkhatin, zuk leh hmuam hi a that lohzia an sawi uar ber a. Thenkhat chuan vawksa leh Sabath serh loh an ngaimawh zinga langsar a ni. Engpawh ni se, sual hi kan do reng tur leh khawvel awm chhunga awm reng tur, pung deuh deuh tur a nihna hi hre thar leh ila. Hlauh tur tak leh tih tur tak tih a, harhna kan chan tawh leh chan mek hian hmuh theih lam thatna lam, langchhuak tam lamah min hruai sel a. A puarpawlenga tu sawi vung vang mai mai hian ringtu hi nghing lo ang u.

Latest News & Chhiar Hlawh