DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Feature : Nupui pasal nei tur te’n HIV test phawt ru
Nov 17, 2019

Tuna kan dinhmun hi Africa rama epidemic te nen a danglam tawh tehchiam lo a, statistic a awma pawm mai tur a ni a. Thalai pawl a inhmang tak tak, a ruka sex hmang kan tam te hi a veiawm ta e, kan hman nasat zia tilangtu chu HIV?a darh nasat danah hian a ni a. Fa neih tam te kan sawi a, hnathawk hleithei tawh loin engtin nge a fa a chawm ang? ‘I insum thei lo a nih chuan condom ak rawh’ kei chuan ka ti, nupui pasal neih dawn pawhin HIV?test tur tih hi ka ngaihdan a ni e,” tiin MSACS hnathawk chuan zu han sawi hlawl a.

Health Minister chuan MKHC te nena HIV/AIDS an sawihonaah nitin mi 9 HIV vei thar hmuhchhuah belh a nih ziah thu a sawi a, sorkarin theihtawp a chhuaha Kohhran ho nen pawh tan tlan a pawi mawh tawh zia a sawi chhuak hial. Thla 9 kalta chhungin MSACS ten a kai thar an record chu 1,257!

“Tuna Mizoram dinhmun chu hetiang hi a ni. Pindanah mi 100 an awm khawma 2 HIV hrik pai an ni, mi 50 awmkhawmnaah chuan mi 1 in an pai zel tihna a ni. Ngawlvei leh KS kan tihte natna ni tawh loa, anni hoah hi chuan HIV khuahkhirh a ni titih tawh a, mahse mimir - nang leh kei hi dinhmun hlauh awma awm tawh zawk chu kan ni,” tiin HIV worker pakhat chuan ZALEN a hrilh a.

Sex hi a rukin kan hmang nasaa, kan hmang lo thei lo bawk si a, condom pai duhlo tawk vel turin kan sakhua zirtirna rilruah a cham tingtang emaw ni? chu chu kan chhiatpui mek a nih hi te pawh a tih rum rum theih e.

Thla 9 chhunga statistic hi en chuan kum 14 hnuai lam chu 3.17% chauh a ni a. Kum 15 -24 hi 23.03% an ni a, lehkha zir rual hma hun tha tak nei thei rual lek lek an ni. Kum 25-34 inkar hi 42.38% zet a ni a, kum 35-49 inkar hi 26.46% an ni bawk a ni. Hei tak mai hian thin a thawng a ni. Kum 25-49 inkar belh khawm hi 68.84% a tling daih mai a, hei hi khel a va han ngai em.

Kum 22-50 hi hrisel that chuan hnathawk rual, ‘productivity’ pawh a san lai a ni a, heng ho rual hian ram economy pawh an siam tha thei a, ngaihtuah na thar an la hmang thei a, nasa takin ramin hma a sawn thei a , an chet chet chhiat chuan ram pawh a che chhia tihna a nih chu. HIV/AIDS hi mimira a lut tawh si a nih chuan tuna kan kal ang renga ‘India No 1’ kan ni zel si a nih chuan thang khat lian liam hmain kan ram hian mi hrisello pi leh pute enkawl ngai kan kawl fur dawn tihna a nih chu. Socio-economy a nghawng chu a rapthlak ngawt ang.

“Ka sawi tur hi HIV+ te endawngna tura sawi ka ni lo. A nihna ang khawla sawi hi a hun tawh a, HIV?hi ART in a enkawl theiha a awmzia chu an nunna pawhsei theih tihna chauh a ni a, a tam zawk chu an chhawrtlak tawh lo a, an productivity a chhe tawh a, an taksaah neuh neuh an nei fo a. Chuvangin ART hi dam leh varna a ni hran lo e, kai loh hi dam varna chu a ni ber e,” tiin HIV activist pakhat chuan a sawi a. ART a awm alawm. kai mah ila engnge? tih ngaih dan lianpui i lo neih takin!

Latest News & Chhiar Hlawh