Major Reuben Lalnunthara-

Isua an hi chu a har ngawt mai. A zirtirna leh a nudan te chu entawn a tana a thatzia chu kan hre theuh a, mahse, entawn ta leh a nun dan anga awm ta chu mi tlem chauh an ni awm a sin. Mahatma Gandhi ngei pawh khan Isua zirtirna chu tha a ti a kan Bible pawh hi a pawm vek a ni. Amaherawhchu, Christiana a awm duh lohna chhan ber a sawi chu : Christian in ti si te hian Isua nundan kan ang lo em in a hria a ni ber mai. Piangthar, Isua zuitu nih awmzia hi kan hai em ni aw tih tur a ni. Piantharna chu nun inthlakthleng; thinchhe tak atanga zaidamna, mahni hmasialna (duhamna) atanga mi dangte duhsakna, chapona atanga tlawmna nun, rilru sual leh chhe tak atanga rilru thatna leh a dangte pawh sawi tur tam tak a awm.

Chutih lai chuan piangthar, Isua zuitu intite nunah hian khitiang inthlakthleng khi hmuh tur ava tam si lo em! Kan famkim lohna hi kan chapopui a ang zawk mah a ni. Thlarau thianghlim mei kan fai hi chu kan hlat teh e. Thlarau thianghlim hi thatho leh phur hlut nan chauh hian em ni kan hman tak le aw? Nge thlarau thianghlim hi phur nan chauh kan hmang mai zawk? Thlarau thianghlim mei hian min kangfai zo thei lo kan ti dawn em ni? Ringtu intite zingah nun inthlakthleng hmuh tur kan va tam lo em!  Isua zuitu (Kristianna) nihna hi sakhaw pakhat ang chauhin kan ngai em ni zawk ang?

Isua nuna kan zir turte ilo en ho ila:

Tlawmna nun: Isua nunah hian tlawmna nun hi kan hmuh langsar berte zinga mi a ni. Mihring nuna harsa kan tih ber thin chu tlawmna hi a ni a. Kan tlawm theih loh thin avang hian thlarau thianghlim pawh hian min chhungkhat theilo fo thin. Isua erawh chu ama siam leh din ngei te lakah a tlawm ral thak a ni. A tlawmna chuan rah duhawm tak kan tan a chhuah a, nun kan lo neih phah ta a. Lal Isua chu ama thiamna ngeiah pawh a tlawm ngam a, a dikna ngeiah pawh a tlawm ngam tlat. A hnungzuitu leh ringtu in ti si te leh thlarau changchhah in ti hle si te pawh hian Isua nuna tlawmna hi kan va nei lo si em!

Isua khan a thiltih theih zia leh ropuizia kha a sawi lang ngai miah lo va. Pa ropui zia leh thiltih theihna chu a sawi thin. Pa tel lo kha chuan engmah a nih lohzia a sawi thin a nih kha. A nunah khan pa a lalber a, amah kha chu a hmanrua ang chauh a nihzia a tilang a ni. Keini hi chuan chhuan tur kan va ngah thin em! Kan In leh lo ropuite, sum ngah te, kan thiamnate kan chapopui a. Chung te chu engmahlo mai a nihzia kan hre duh lo. Mitkhap kar leka boral thei vek a ni si a. Kan nuna kan chuan tur ber chu Isua a ni. Manganna, harsatna leh beidawnna kan han tawh tak tak chuan a tawpah Isua lo chu belh tur kan hre chuang lo.

Dikna  nun: Isua nuna kan hmuh lian em em chu dikna hi a ni. Sadukai leh Pharisaite pawh eng kawng kawngah emaw puh chhiatna tur an han zawng viau thin a. Mahse, anmahni zawk kha a lehthal leh thin. Dik lo taka han puhna tur an hmu thlawt lo. Hmeichhe lamah te, chhiah chawi chung changte, thawhlawm chung chang leh a dang dangah puh chhiatna leh talawh tirna tur an han zawng viau thin a, an hmu thlawt lo a ni ber. Keini Isua zuitu inti thenkhat te hi zawng, insawi fihlim kan ngai reng mai zawng a nih hi. A ruka mi nuih tet tet kan hlawh fo mai. Rawngbawltu, ringtu, mi te rinngam loh kan va tam em!

Thlamuanna nun: Lal Isua kha a thlamuang em em a ni tih kan hria. Galili dila tuifawn leh thlipuiin an lawng a tihbuai nasat lai pawh khan tui takin a muhil mai a ni. Amah kha mihring ve tho a ni, mahse, thlarau thianghlimin a awmpui tlat avangin a thlamuang em em a, hlauh tur reng a nei lo. Keini ringtu intite hi kan thla hi ava muanglo thin em! Isua zuitu nuna bet tlat chu thlamuanna hi a ni. Kan nuna zep ruk tam lutuk te hian min tithlamuang thei lo va; ringtu ni a lan duh si hian thlamuanna a thuam hauh loh hi kan ni ang tih a hlauhawm hle.

Ngilneihna nun: Isua nuna kan hmuh lian em em chu, Ngilneihna, nunnemna, zaidamna te a ni. Isua ringtu inti sia mi dangte tana pawh har tak, office-ah te pawh mi dangte tana biak har tak, mi hausa leh neinung deuh leh a zar kan zo deuhte tan erawh biak nuam leh inhawng em em lawi site kan ni em? Inlamuka intimitak run ringawt maite kan ni em? Lal Isua kha tute tan pawh biak a nuam a, mi rethei leh damlote tan phei chuan a inhawng em em a ni. 

Chutih laiin, lehkha ziaktu leh pharisai, inla muk a, inti mi tak, inti puithu tak; rilru vervek leh rilru chhe tak ho kha chu a chapchar hmiah hmaih mai a nih kha. Duh ni se chuan khang ho kha a tihlum vek thei; mahse, an lakah rilru chhia a pu lo, an dik lohnaah a hau mai a ni. Thinrim ringawt hi sual a ni hran lo. Isuan in thinrim chu niin tlakpui suh se (in thinrim chu pai reng suh u) a ti mai zawk a ni.

Huaisenna nun: Isua kha a tulnaah chuan hlauh nei lo, huaisen tak a nihzia a chiang em em mai a. Puithiamho an diklohnaa an hau ngam ringawt mai pawh kha thil namailo tak a ni. Khang lai huna puithiamho thu neihzia leh lalzia kan hria a. Mipuite kha chuan an ka an ang ngam hauh lo a ni. Issua erawh chuan a hau hmiah hmiah mai a nih  kha. 

Mi hriat danah thingrem siamtu fapa ve mai, Nazareth khua atanga sei lian, tlang val pakhat ve mai kha a ni a. Pathian thlarauvin a awmpui tlat avangin a huaisen a, hlauh a nei hauh lo. Keini zawng Isua ringtu inti site hian thil dik lo pawh hailing ngam lo, huaisenna tlachham tak kan ni lawi si. 

Mi dangte tana malsawmna nun: Isua kha a damlai leh rawng a bawl chhung khan midangte tan a nung vek tih theih a ni. A thitihtheihna leh a ropuinate kha ama tana hmang lovin midangte tan a hmang zel a. Amah inngaihtuah chang lovin tanpui ngai leh tihdamngaite tan a inhmang zo a ni. Isua neitute hian chu chu kan entawn tur a ni dawn lo em ni? 

Mi dangte tana inhmang lova mahni hmasial takte hi chu mi hlim tak leh malsawmna dawng an tlem hle. Harsatna kan tawk kan tih leh kan nun a buai fona chhan pawh hi mahni kan in khawngaih, ngaihtuah lutuk vang a ni fo mai. Mite tan malsawmna ni la, nangmah pawh malsawmin i awm ang.

Thuawihna nun: Isua nuna kan hmuh hmaih hauh loh tur chu thuawihna hi a ni. A nun pumpui kha thuawihnain a khat a. Pa thu thu in engkim a ti a, pa thu a hnial ngai lo. Amah a intilangsar lo va, Pa chauh kha a nunah a langsar thin. Thuawihna hi Isua zuitu te nuna bet tlat tur chu a ni. Isua aia kan lansarh a, mahni kan indah san apiangin kan nun a buai thin.

Thuawihna hi malsawmna a ni bawk. Hla pakhatah chuan “a awih apiang an hlim mai” a ti a. Thuawih mai hi hlimna a ni tlat. Lalpa duh dan ni lova, keimahni duh dan a lal chhung hi chuan kan nun a buai ting mai dawn a ni. Chhungkua ah pawh thu inawih tlan hi hlimna a ni. Ram leh khawtlangah pawh chu ti tho chu.

A tawp khar dawn tawh ila. Isua nuna kan zir tur pawimawh thenkhatte famkim lo takin ka han tarlang a. Heng ringawt pawh hi zawm ila chuan kan ram , Khawtlang, Kohhran, chhungkua te hi ava nuam dawn em! Isua ringtu inti si a, Amah Isua nun dan ang lo lutuka kan nung thin hian mi dangte tan Isua neih duhna a bo thin. Phur hurh leh Kohhrana inhman em em lam ngawt hi a ni lo. Nitina kan awm dan leh nundan hian Isua ang turin hma I sawn zel ang u.