He tawngkam hi kan hre fo tawh ngei ang a,la hre ngai miah lo chu kan tam lo khawp ang.Ram ropui leh chak ber te hman uar tak a ni.Hnam ropui leh chak ber te pawh in a tawngkam hawih hawm ber pawl a an neih a ni.Chuvang chuan heti lai India hmarchhak kil khawr a mite tan chuan a awmzia tak tak pawh hriat a har thei viau awm e. A awmzia hi ti hian han dah ve chhin dawn ta ila – “Eng nge puih theihna che ka neih/puih theihna che ka nei em?” ti ta ila, a thelh lutuk lo vang chu maw. Keini Mizote chuan tawngkam thain sial a man te kan ti a, chuvang chuan hawihhawmna hian mi rilru a hneh thei a, a hmangtu ngei tan pawh pawi a sawi lo nge nge a ni. Hnam tinte hian tawngkam tha tak tak/mawi tak tak kan nei theuh ang a, a fing deuh in an ngah deuh ang a, changkang lo deuh te an pachhe hle thung ang a. Khawtlang leh kohhran angah te pawh min tuam hlawmtu, min tiphur zeltute pawh ti ila, kan ti sual tam pui lo vang. Hmm.., sawi tur neuh neuh chu a awm zel thei awm e, vawiinah chuan heti lam kawnga Mizote thlen chin, la hmabak,etc, nia ka hriatte thiam ang tawk tawkin tar lan tum dawn ila a tha awm e. Mizoramah hian office (Pisa) hi mi ramte ngaihtuah chuan kan neihna a la rei lo hle a,heng office-a lo thawk thin tawhte pawh hi kei pawh hian hnai vai takin an chanchin an sawi kan hre ve phak a ni. Hun a lo kal zela office te pawh a lo lian ve telh telh a, mipuite pawhin kan dawr ve ta foin, tul leh mamawhte kan nei ngun ve telh telh a. Hnam naupang kan ni a, a dawrtu lam pawhin a zir bik lo thin nge, dawr hrehawm, nawm mang loh chang a tam thin hle a. Directorate hran tetea an awm thliah thliah hnu phei chuan a lo pui tham ve deuh tawh a, a dawrtu pawh mi chi hrang hrang, office lam mi lah chuti bawk, lo inbakkaih fe fe, a chang phei chuan chanchinbuah te hial a lo lang bawk a, ka tawngtu huatthu suhah, LDC, la phiar lai ngat phei kha chu kan dawr huphurh thin khawp a nih kha. Hetiang kan nih thin avang hian a hotu lamte pawhin ngaihtuahna an seng nasa thin a ni ang, zirtirna tha tak mai a lo piang chhuak hlauh mai a. Chu an zirtirna chu – office hi mipuite office a ni, mipuite avanga awm kan ni, hawihhawm tak leh dawhthei takin min dawrtute i lo dawng sawng thin ang u, tih a ni. Hetiang ngaihdan leh zirtirna a lo awm hnu hi chuan sawrkar office-te pawh dawr an lo nuam hret hret zel a. A thawkate pawn hawihhawm tak leh tha taka mite lo dawnsawn thin kha tih dan tur zawk a ni tih an lo hria a. Tun hnuah hi chuan khatiang mawi lo taka indawnsawn ang chi kha chu a awm ta ngai meuh lo a ni, a lawmawm hle mai. Sumdawnna lamte pawh kan han ti ve thin a, kan thiam viau nge viau lo chu hriat a har, kan mi hausa hmasate kha chu sumdawng an ni tlangpui. Vai kan han tihhote hi chu a dik tak chuan kan tluk lo nasa hle, hetih lai hian anniho hi chu pi leh pu atang daih tawha lo sumdawng tawh an ni tlangpui, keini ve thung hi chu pi leh pu chu sawi loh, kum 5 pawh la tling mang lote kan ni hlawm, experience kan inneih hleih nasa hle. Sapho kan han tih leh khawchhak lamhote pawh hi an sang hle a, heng vai kan tihte ai pawh hian turu tak an ni. India-ah an sumdawn teh chiam hi rem tih a ni ngai lo va; mahse, tun hnuah hian sawrkar hian tlemin an hawn zauhsak ve ta a. Vai kan tihte hi chu an dawrah hian han lut ila min lo dawngsawng tha em em mai a, kan thil duh tur awm deuhte hi an phawrh zung zung mai a, a dawrtu tan chuan duhzawng vak loh pawh kha lei mai a awl duh khawp mai. Hetih lai hian kan Mizopuite erawh chu inbakkaih chang te, thinrim leh tlawm thlak taka mi siam te, zak taka customer-te mi siamte an ti thin. Hnam dangte hi chuan regular customer te neih an duh a, keini erawh chuan kan han indawr zin deuh chuan kan ngaihte a tha lo va, kan ning mai thin. Mahse, hetiang kan nih lai mek hian tun hnuah hi chuan kan ziaawm ve ta viauin ka hria, hah viau tawh hnuah pawh customer te hlim hmel/hawihhawm taka lo dawngsawng thei kan awm ve ta nual mai, a lawmawm hle mai. Pawisaa sumdawnna lam hi kan la hmelhriat lutuk lo ni te pawhin a hriat a, bank kan ti a, a pung awma dah thatna, tiin kan hre deuh ber awm e. Union Finance Ministry hnuaiah hian heng - RBI, IRDA, SEBI hote hi an awm a, chuta tang chuan bank kan tihho te, insurance kan tih te leh SEBI hnuaiah hian stock market ang chiho hi an awm ve leh a. Kan state-ah hian bank hrang hrang – tual chhung, nationalised etc an awm ve nual tawh a. Heng zingah hian SBI hi a hlun ber leh kan dawr ber chu a ni a, a that pawh a tha hle a, India ram pum bank tha thlan zingah pawh khan No. 1 a ni nghe nghe. Hetih lai mek hian dawrtu an ngah lutuk thin vang nge ni mi an phun leh sep sep thin – dawr an hrehawm, inhuam deuh a ngaite an ti thin. Hei hi a dik ngei ka ring, kei ngei pawh hi tum thum ngawt mai chu zahthlak takin min ti tawh a ni. Customer-te lo induh khum, inchhuan khum, lo khak emaw vel hi chu a hmanlai tawh hle, tun hma khan sawi lan tawh angin, sawrkar office-ah a thleng nasa thin hle a; mahse, tunah chuan an ti tawh ngai lo a ni. He bank-ah hi chuan vawiin thleng hian kan la tawng zauh zauh reng a ni. Mipui avanga awm an ni tih hi an in zirtir ve ngai lo a mi chu aw, a tih theih. Bank tha ber an ni a, an hmanraw hman te pawh a tha, a tunlai, heti lai hmarchhak kilkhawr atan phei chuan a advance hle te pawh kan ti thei ang; mahse, a thawktu lamte hi eng nge an an ve aw? Tawngkam mawi leh tha hman hi a hautak viau em ni chu aw, kei chuan tawnkam mawi lo tak hman kha a hahthlak ka ring zawk tlat. Sawi tawh angin customer-te lo inchhuan khum vel kha chu tuman an ti ngai tawh lo, a B.C., tiap tiap tawh hlein ka hria. Mahni inhriat hi a har hle a, mipui rawngbawltu kan ni tih pawh hi inhriat a har hle a ni ta ve ang..,hei ha,hui ha. Kan hriat theuh angin heng saphote leh khawchhakhote hi chu hnam upa leh changkang tak takte an ni a, keini nen chuan khaikhin chi rual ni lo mah se, han sawi lan hi a tul lo thei thin si lova. Heng laia an tawng kan hriat lar tak tak te – please, sorry, thank you etc. te pawh hi tawngkam hawihhawm leh mawi takte an ni a. Keini chuan tawngkam tualleng pangaiah hian – min ngaidam rawh, khawngaih takin, chibai etc. han tih ang chite hi kan hmang hreh tlat/tlawmngai tlat thin, anni hi chuan an ni tin nun dan phung pangngai angah an hmang mai thin. Office, dawr, restaurant etc-ah te an inlengte mawi tak leh tha takin an lo dawngsawng thin, tanpui an ngaihnaah pawh a tawp thlengin an pui thin. Awle, anni hi chu an chanchin an sawina apianga vawiin thlenga an hmaih ngai loh chu, an hawihhawmna te, rinawmna te, taimaknate hi a la ni reng a ni. Mi fel (hawihhawm tak) takte bula awm hi chu a nuamin a zangkhai em em thin a, fel lote bul a awm erawh a rukin kan tuar tlawk tlawk mai thin a nih hi. Tute emaw lo awm herh fal bik, lo inlulling deuh thinte avang hian kan tha tlang viau emaw kan tih lai hian mite chuan, saw office/dawr/bank saw chu.., insehruh teuh chungin min lo ti reng thei a ni. Hmm.., sawi tur chu a awm zel thei awm e, duhtawk dawn hnai ila, kan han tar lan takah te kei pawh side A/B nei ve tho ka ni a, ka intitel ve tho ani, hawh u, May I Help You? i inti tlang zawk teh ang u.