DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Modi-a’n Ayodhya-ah Ram Mandir a hawng ta
Jan 22, 2024

Indian Prime Minister Narendra Modi chuan Hindu pathian, Ram-a puala sak temple chu Ayodhya khawpuiah a hawng ta.


Temple thar hi kum zabi 16-na hun laia mosque din, kum 1992-a Hindu mipuiin an chhut chhiat tak hmunah a ding ta a. Mosque chhut chhiat hi ram pumah buaina chhuah phahin mi 2,000 dawn an thih phah.


Ayodhya-a temple hawn inkhawmah hian mi sang chuang sawm an ni a, an zingah hian film star leh cricketer langsar ber berte an tel.


Hetih lai hian Hindu eng emaw zat leh eptu party tam zawk chuan temple hawnna hi an boycott a, Modi-a’n politic-a hamthat lak nan hman a tum niin an sawi.


India-ah hian inthlanpui hun a hnai tawh hle a, Modi-a kaihhruai BJP sorkar paih thlak tumin tan an la nasa a, temple hi India rama cheng 80% dawn, Hindu hmunpui tur a ni si a, hamthat lak nan hman a tum niin an ngai a ni.


Mi dangte pawhin sakhaw tihbik awm lohna ramah sorkar hian sakhaw pakhat thil bik a buaipui leh a lawm lian viau chu a dik lo tih an sawi bawk.


Temple hi $ maktaduai 217 sengin an sa niin temple trust chuan an sawi a, mi mal hnen atanga sum an dawn atang veka sa niin an insawi bawk.


A hawnna inkhawm hi live-in television-ah tihchhuah niin Modi-a hian temple-a hmun thianghlimah puithiamte leh Hindu nationalist party thurawn lakna, Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) hotu, Mohan Bhagwat te nen sakhaw thil urhsun an hlan a. Thawhtanniah hian temple chhawng hnuai ber (ground floor) chauh hawn niin a chhawng chung lam chu kumin kumtawpa peih hman chauh tur a ni.


Temple hawnna inkhawm hi Pran Pratishtha tia sawi niin Sanskrit tawng a ni a, ‘establishment of life force’ tihna a ni a, darkar khat chuang hret a awh a ni.


He hmuna temple din hi kum rei tak ata tawh Hindu-te duhthusam a ni a, Ayodhya hi Lord Ram-a nena inkaihhnawiha an ngaih avangin khualzin pawh a hip hle.


Hindu tam tak hian Ayodhya-ah hian Ram-a a piang a, Babri mosque an chhut chhiat ta kha India ram rûntu Muslim-ten an sak a ni a, Hindu pathian pianna laiah tak temple hi sak an duh a. He hmuna temple din duhna kal (movement) chuan kum 1990 chho atang khan BJP pawh politics-ah a vawrh langsar ta reng a ni.


Mosque chhut chhiat a nih hnuah khan a ram hi tu ta nge tih inchuhna a nasa zui hle a. Kum 2019 khan Supreme Court chuan Hindu-te hnenah a pe a. Muslim-te chu khawpui daiah mosque dinna tur ram a pe bawk.


Ayodhya-a temple hawn a nih hma khan Muslim tam tak chuan an chunga tawrhna thleng a hriat chhuah thartir thu an sawi hlawm a. Thenkhat chuan ram chhung hmun hrang hrang atanga Hindu an kalkhawm dawn avangin buaina eng emaw awm palh theih laka an him nan an fate chu hmun dangah an awmtir tih an sawi hlawm.


Chhawng thuma sang tur temple hi sandstone sennova sak niin granite dum an hmang tel a. Acre 70-a zau complex-ah acre 7.2-a zauvin sak a ni a. Temple-a an pathian lim an dah chu inches 51-a sang niin kar hmasa khan hawn a ni tawh a. He milim hi hmun thianghlim bera marble chungah dintir a ni.


Thawhtanni tuk atang khan Ayodhya-ah chuan kawngpui tinah temple pan an khat a. Police sang tel venhimna lam leh lirthei kal buaipui tura dah an ni a. BJP rawng, serthlum rawng tam tak zar a ni a, Hindu pathiante thlalak tam tak tar niin rawng eng leh serthlum rawng nen chei a ni a, pangpar a tam hle bawk.


India-a celebrity langsar ber ber, Bollywood star Amitabh Bachchan leh cricketer Sachin Tendulkar te pawh inkhawmah hian an tel.


Khawpui lian ni bik lovah hian mi inhnawh tawt lutuk a hlauh avangin Modi-a hian television atanga en uar zawk turin mite a ngen a. Temple thar hawn tur pual hian BJP rorelna state-ah chuan sikul leh college khar a ni a, sorkar thenkhat chuan chawlh leh chawhma chawlh a puang bawk a. Miin inkhawm an en nasat theih nan stock market-te pawh khar a ni.


Ayodhya chauh ni lo, India hmar lam khawpui dangah pawh Hindu-te chuan temple hawn hi an lawm a. Modi-a hian mipuite chu laltin chhi tur leh an party mite chu serthlum rawng flag-a Ram-a chuanna an in chunga tar turin a ti a. Film theatre-te pawhin inkhawm hi an chhuah a, khaw thenkhatah chuan an hmun lun laiah big television screen zarin a huhovin an en hlawm.


Modi-a hian temple hawn a ni thei ta chu hlawhtlinna lian tak a nih thu leh ram pumin hawn hlan ‘a nghakhlel’ tih a sawi.


“Chhuan tam takin he hun lo thleng tur hi an lo thlir a ni,” tiin thla tira thuchah a sawiah a tar lang a. Temple hawn chuan ‘India-a cheng mihring tluklehdingawn 1.4 ai a awh’ niin a sawi bawk.


Hindu tam tak an lawm laiin thenkhat chuan sak puitlin lohva hawn chu Hinduism kalh a nih thu an sawi a, eptute pawh he hunah hian an tel duh lo.


Eptute rorelna state-te pawhin thil dang an ti tho va. West Bengal Chief Minister Mamata Banerjee chuan Kolkata-a pathiannu Kali temple-ah tawngtaiin hun a hmang a. Khawchhak lama Odisha-ah chuan Hindu hmun thianghlim ber pakhat, Puri-a Jagannath temple-ah biakzin tam tak a ko lut bawk.


Thuneitute chuan Ayodhya-a temple hi peih fel a nih hnuah chuan ni tin mi 1,50,000 chuangin an tlawh theih an beisei.


Tlawhtu tam tak an dawl zawh theih nan thla eng emaw zat chhung chu hmasawnna ruhrel din a ni a. Tun hnai lawkah thlawhna tumhmun leh rel station hawn thar a ni a, khualbuk tam tak sak thar a ni bawk.


Sorkar chuan Ganges peng, Saryu lui kama awm, Ayodhya chei nan hian $ tluklehdingawn 3.85 a seng.

Latest News & Chhiar Hlawh