Thu hma: Kár tluanin léngzèm hla leh hla lénglàwng hlîr ka ngaithla a. Vawiin Pathianni tûk a lo thleng a; kan ngaithlâk ho atán Pathian fakna hla pakhat ka’n thlang teh ang.

Tin, hla leh a phèna thawnthu awm han thài kual vêl hi thu leh hla khawvêla zinkawng ka zawh tanna a ni ve bawk a. ‘Thu chu hla a ni a; hla pawh thu a ni,’ an tih ang deuhin hetiang lam hi ziah nuam ka tih záwng tak a ni a; tûn tum mai bâkah hian hla ka la rawn thlang fo ang.

Kris vak lo Kris-a: Country music ngainatu tán chuan Kris Kristofferson hi hming thar a ni lo. A hming lam rualin a hla phuah, ama sak làr ni bawk: ‘For The Good Times’ (Elvis-a’n a sak ve avànga Elvis-a phuah emaw tih ngawt loh tùr!) te, ‘Me and Bobby McGee’ (Janis Joplin-i’n a hit-pui nek kha), ‘Sunday Mornin’ Comin’ Down’ te, ‘Help Me Make It Through the Night’ te leh hla eng emaw zât avànga Country music muala mi lian ni pha luah Kris-a hming hi chutia han chuai ngawt mai mai chi a ni lo. 

A vànglai na nâ nâ kha chuan a thiante—ruihhlo avànga buai zing ve tak, Johnny Cash te, jail hi a in emaw tih mai tùra lung in bang zút zing Merle Haggard te, cocaine zial zûk reng mi Waylon Jennings te, Willie Nelson te leh country stars lãr ber berho nèn khán khawvêl kha an al hneh ve hle thin a nih kha. A Kris bîk lohzia leh kohhran huang páwna fatu chan a chan thinzia pawh tláng hriat a ni ang chû! Mahse, Kristiante tána hla ropui leh chuai mai mai tawh lo tùr, ‘Why Me Lord?’ chu kum 1972 khán a rawn phuah chhuak hlawl mai a! A nupui, country star Rita Coolidge paw’n part a pêk nghe nghe kha. Mí mak tih a hlawh a; ‘He pa teh thut chu?’ tia zawhna la a piantír nasa ngang mai a nih kha.

Kris-a chanchin tawi: Country music hall of fame mai ni lo songwriter hall of famer ni pha ngat Kris-a pú pú leh te hi Sweden atanga US-a pém an ni a. US Army officer Lars Henry Kristofferson leh Mary Ann te fapa niin June 22, 1936 khán Brownsville, Texas-ah piangin San Mateo, California-ah a sei lian thung. Zirna lamah a tluang hle a, Oxford University hnuaiah 1960 khân B.Phil. degree (in English literature) a zir chhuak. 1961-ah hun rei tak a lo ngaihzàwn tawh Frances Mavia Beer nèn an innei zui bawk. 

Sipiah tangin 1965-ah a báng a, country music khawpui Nashville a pan nghâl. Rimawi lamah a hlawhtling nghâl mai lo ni mai loin an fapa dam lo enkawl a tûl a, hna hrang hrang a thawk kual thin. A nupui nèn an la inthen zui!

Recording studio lian Columbia Recording Studios-ah hmunphih hna a hmu hlauh. Hetah hian country star làr mék June Carter nèn inchharin June-i pasal Johnny Cash-a ngaihthlâk atán a hla phuah a sakna tape a thawn ve ngawt a. Mahse, Cash hian a lo tuipui tehchiam lêm lo hlauh! Helicopter pilot hna a thawk pah bawk a. Helicopter a khalh kualna lamah hian hla phuah a chàwl lo a; a hla hit ber ber ‘Help Me Make It Through the Night’ leh ‘Me and Bobby McGee’ te pawh kha thlawhtheihna tuialhthei thunna búr chunga a phuah an ni.

Johnny Cash-a’n a zai a ûksak vak loh hnuah ‘Sunday Mornin’ Comin’ Down’ a’n ngaithlâk leh zet hnu chuan, Cash chuan rilru a thlâk chiang hle mai. A sa zui nghâl a. Khami kum khán Kristofesson chuan Country Music Awards-ah Songwriter of the Year a dawng hial nghe nghe a ni. Hemi hnua hlawhtlinna a chan dàn leh a làr dàn chu Country music chanchinah a chuang tawh e; he rimawi huanga fatu pawimawh a nihzia pawh chhinchhiahin a awm.

Enga’n kei kher?: 1972 kum a ni a. Ruihhlo avànga buai mék Kris Kristofersson-a bengah chuan Country gospel singer leh hla phuah thiam Larry Gatlin-a hla, ‘Help Me’ chu a ri nawn tlut tlut mai. Khawvêl lamah chuan Kris-a chuan vànglai hmangin làr pawh a lãr ngang mai—nasa takin a làr. Mahse, nuam tihna leh thlamuanna a nei thei si lo!

He hla ‘Why Me Lord?’ a phuah chhuah hma zàn, Inrinni zànah pawh, a thiannu, country singer lãr, Dottie West concert puiin a ‘happenning hle’ tih a sawi a. A tûk Pathianniah chuan a tih loh dàn ang deuhin a thiannu, country star Connie Smith chuan biak in remcháng pakhatah a luhpui tawp mai a. Chu biak in chu Rev. Jimmie Rogers Snow-a enkawl a lo ni a. Chuta a thil tawn chu heti hian Kris chuan a sawi a:

‘…kohhran mi ka ni lo khawp mai a; biak in hi ka tlawh khát khawp mai. Chutia biak ina han láwi ve ta chu, ka rilruah ‘Engah kei?’ (Why me?) tih hi a ri tlut tlut reng mai a. Hun rek (session) pakhatah chuan inkhâwmho zawng zawng chu thingthiin an tawngtai mum mum a. Ka thingthi ve mai a. Pastor Jimmy chuan, “Kawng zawh tùr hre loa bo in awm chuan bán phar rawh u ,” a ti a. Eng a tihna ber nge tih pawh ka hre chiah lo; mahse, ka inrin hma hauhin ka kut chu ka phar chhuak ve hlawl mai a—tuma’n min hmu lo bawk a, ka ti a; ka tawngtai zui ve ta a nih chu! 

‘Pastor chuan, “Isua Krista pawm thei in awm chuan a hma lamah hian rawn tawlh hmá rawh u,” a ti ta niin ka hria … a sawi kha ka chiang ta chiah lo. Chutiang chu ka nuna thleng thei tùrah ka ngai ngai lo. Mahse, ka tawlh phei ve ta ngawt mai a nih chu! Eng nge ka thinlung min rawn khawih sawktu kha ka hre chiah lo; mahse, min khawih a ni. Ka buai nuai mai a.

‘Ka hriat dàn chuan, “I nunah Isua Krista hi i pawm tak zet a maw?” min ti a. Kei lah pek chuan, “Ka hre lo!” ka lo ti hlawl mai a. Ka thil tih leh ka awm dàn pawh chu ka inhre thiam chiah lo a ni ber e! Pastor chuan, “Lo va thingthi leh rih teh,” tiin min thuttír leh a. Eng ber nge a sawi pawh ka hre hleithei chiah lo. Ka’n tawngtai leh chu, mak tak maiin zãngkhaina mak tak ka dawng a. Ka sual zawng zawng, ka ruihhlo ngaihna zawng zawngte tlen faina chu chang nghâl vekin ka inhria a. Ka tah a chhuak ngawih ngawih a. Mipui hmaa ka la tih ngai loh angin ka tap ta hawm hawm mai a nih chu! Heti maia min lo ngaidam thei mak ka ti a ni. Ka hãw a, he hla hi ka ziak ta nghâl a ni.’

Lalpa kei kher, eng nge ka tih zozai—/ I tana mi pakhat tling tur hian? /  Lungawina min pekte hi, / Lalpa, eng thil nge ka tih awm ve le? / I hmangaihna dawng tur hian, / |hatna min hmuhtir zawng zawngte nen pawh hian.

Lalpa, min pui rawh, ka tlan bo rei êm mai! / Ka nihna ka inhre ta, Isu; / Ka mamawh ber i ni tih nèn pawh / Isu min pui la, ka thlarau pawh kawl ang che.