Kum kalta nge, a hmasa zâwk—ka hre mai ta lo—Bân Zai Ka Rêl Mahnâ hla pian chhuah dân ka ziah chiam tum kha. Kum tam a la vei loh tehrêng nên, kha hla pian dân lam aia a hla phuahtu min bânsan dân-a kum bul kan tan mai tûr hi, ZoRimawi tân chuan a va’n lungchhiatthlâk tak êm aw!

Fiamthu duh leh na tuar chung pawha lungngai duh ngai lo, mi tuarchhel, lunglênna lama mi tuarzuau ni thung—F Vanlalhriatrenga kha ka hre reng mai. A hla pakhat, he column-a thlîrsak tûra min ngêntu leh, ka hla phuah ve min endiksak tûra ka ngena zawng zawngte nên khan an hlamzuih ta mai si chu a ni ta a. Kan in-‘Yes’ sak ve ve na chungin, kan inpuitlinsak dâwn lo ve ve ta a nih hi!

January 3, 7:45 p.m.-a Guwahati damdawiin ICU-a a awm reng kha a rem tawh miau si lo a! A natna khan hla phuah leh zai tûrin chakna a pe phal tawh lo a; doctor leh nurse leh a nupui, BZ-i, a û leh a nîte pawn chakna an pe zo tawh nahek lo. A chakna neih chhun, a tha hrui tâwp khâwk chu, a chahthlâk hma lawkin Hnehna Tûmkau chàwi lâwk nana hmangin a tawngtai a—vawi hnih ngawt mai. Chu chu ‘Halleluiah!’ tia auin a chhunzawm a; a mar chuan an phut peih lohsan zui mai ta si! Chumi rual chuan a nghahhlelh, Hnehna Tûmkau chawiin Vânah a kal ta tih hriat takin thlamuang takin a châwl ta a… Lusûn tam takte tana thîkawm tûr khawpin a sùal, cancer chu a chawlhsan ta a nih kha…

Mahse, ‘Thianpa’ ti hlîra inko thin, ka ‘Thianpa’ thih thu kha, ka inbual paha ka phone ka bual tel ve avângin ka hre lawk lo pek a. Ka hriat chuan an lo vui liam hman dèr tawh mai a. Kan thu leh hla inendik tawnsak thin kan nih hi Vân khian hriat a phal lo a ni chêk nge maw ni le? te ka ti hial nia!

Kua-kaw kum atanga inhria kan ni—Hriata nên hian. Inzui tam chu kan ni lo—khatih lai khan. Mahse, tûn hnu hian engkim inhrilh tawn thin erawh kan ni thung. 2018 Chapchar Kût nî-a Zarkawta nîin min thlah liam hnua kan la inthlah theih loh hnu fêa la inngai tak chunga kan inthlah tum kha … a taka kan inthlah hnuhnun ber tum a ni ta mai si a!

A dam loh hnu thleng phone-in kan la inbe reng thin a. Kan WhatsApp group siam ve veahah kan in-add a, kan inchawlhsan chàwl lo bawk a. Chutih hnû, November thla tâwp lama ka message zawng zawngte erawh, min rawn chhâng ngai tawh lo! A thâwm ngaichânga ka tang hrû laia ka hriat leh chhun chu Facebook lama ka thu hriat hi a ni—‘A thi!’ tih hi!

Sawi tûr ka ngah tehrêng nên, sawi tûr hre miah loin ka bangbo vek a; Fb-a ziah tûr nei tûn chung siin ka kut a khûr zo vek a, ka haihchham zo a ni ber e!

‘Zoram chuan mi hlû—thalai—hmabâk ngah; hla 89 chuang phuaha phuah belh zêl tumtu, zai thiam; a hla phuah satu tûr thlang thiam; fiamthu thiam; min chi kim … mi versatile leh etcetra… kan chân leh ta!’ tih bâk ka thluakah lût a awm thlâwt lo!

A hla satute hian eng nge an sawi ve le…

A thian tha ber, a hla phuah apiang a ngaihthlaktîr hmasak ber thin, H Lalthakima nên hian an inpawh nangiang mai a. Kum 12 awrh chauh a nih lai, hla pawh pahnih khat vêl chauh a phuah laiin H. Lalthakima hi a lo bêl chawt tawh a. Thu tam tak amah a sûn thu min hrilh ve. Ka kaih tawisak mai ang; a thu sawi thenkhat chauh:

‘Hla thar a neih apiangin min rawn thawn zêl a. Hetia min awm lohsan mai tûr hi hrehawm ka la ti dâwn chauh a; ka la sûn dâwn chauh a ni… Ani nên khan Mizoram hmun hrang hrang kan fang dûn nasa a. Engkim kan inhrilh tawn vek thin—kan nawmna leh kan harsatna zawng zawngte pawh. Amah nên khan sulhnû kan ngah a, ani aia zinpui leh zaipui tam ka nei lo. Ka hla ngaithla hmasa bertu (first listener) a nih angin a hla phuahtu ngaithla hmasa bertu ka ni ziah bawk… Ani nêna kan awm dun tawh phawt chuan zai tleng tleng mai kha kan lungawina a ni thin… Hetia min borsalsan ta mai hi, ka awih thei lo a; mahse, a tak a ni si a! A hla sa vetu ka ni pawh hi, ka inchhuan phah hial a ni… Tûn maiah chuan sawi tûr ka ngah tehrêng nên—ka la sûn dâwn chauh tih chauh ka sawi mai ang.’

A hla phuah zînga ka duh ber mai, a thlûk mawi ka tih leh ka lung runpui ber mai, Ban Zai Ka Rel Mahnâ, Anka Nem Chauh, Min Phuar Si a tih te leh hla dang dang satu B Malsâwmtluangi (SP-i) pawn a ui ngang mai. A ti alâwm: SP-i chuan:

Ama WhatsApp group-ah khan ka awm ve char char a… eng mah ka sawi ve ngai chuang lo. A chanchin ka ngaichâng reng thin. A thî tih ka hriat tirh khan thi mai tûrah ka la ngai si lo a, serious-ah pawh ka lo la ngai si lo a; a that chhoh mai ka ring tlat a; mahse, a ti ta thut si a! A hrilh haithlak tak zet! Ka ui!

‘Kan ina awm ang kha a ni reng a, unau anga inngai kan ni reng thin. A châng leh, “Hriata, hla ka duh, ka sak âwm deuh min phuahsak teh,” ka tih mai ngam a ni thin… Ani pawn ka duh aia thain min tihsak leh mai thin… Tûnah hian maw… ka ui lutuk!’ tiin a pasal Michael M Sailo sûn ta Sp-i chuan a ti a. ‘Hriata kha chuan…’ tia sawi zawmin, ‘Ka hla duh angin hla a phuah thiam bîk tlat a. Ka aw mil zâwng a hre thiam bîk a. Ka aw chak lohzia a hria a. A ti thei mai zêl kha ka fak tawp. Ka ui a ni tawp mai! Mizo zai mi tan chuan a uiawm tak tak a ni,’ tiin.

An Phal Lo Maw I Chûn Leh Zuaten tih hla kha, Demand channel-a hla thlang pha chin kha chuan Joseph Zaihmingthanga kha kan hriat vek ka ring. Kha hla kha H Lalthakima’n a lo sa tawh a; Joseph-an a rawn hit-pui ta a. Amah Zaia pawh H Lalthakima chungah hian a lâwm hle. ‘Bân Zai Ka Rêl Mahna hi Mizo love song-a ka all time favourite a ni a; ka playlist a ni reng thin,’ titu Joseph Zaia lâwmna ber zâwka chu, a hla phuahtu Hriatrenga chungah a ni. ‘Joseph Zaia chuan heti hian Hriata boral thua hrehawm a tih ber thu min hrilh a: ‘A dam lohna khuma tawngtaina ka va hmang thei lo kha hrehawm ka tih ber a ni!’ tiin.

Mi dang dang pawh ka be pawp nual mai. Mahse, an ui thu hriat chiam ka duh lo—amah ngaih ti zual mai mai tûr an ni dâwn si a—tah titûl lehtu mai an chang dâwn. Ka duh tâwk zâwk mai teh ang.

‘Thianpa, i awm tâkna hmuna Hnehna Tumkau kha, ka chawi ve atan min lo khêksak ve la… Vânah, Tlantu fakin, kan hla chu siam tha dûnin, Hnehna Tumkau chu kan chawi dûn dâwn nia aw…’