Sawrkhar hi tu dang mah an ni lo - a te ber chu Group D atanga a lian ber, Chief Minister kha SAWRKHAR a ni - hna thawh a hrang a, MLA lam chuan dan siam a ni mai a, Chief Secretary leh a hnuaia thawk zawng zawng chuan dan siamtu dan kenkawh a ni mai. Chhungkhat tih hian Pa ber in satu kha a ni mai lo - Pa ber atanga nausen piang hlim kha chhungkhat tih an ni. Chuti ang bawk chuan sawrkhar chu Peon atanga Chief Minister a nih chu. Tuna sawrkhar hna thawk kan tih khi awm lo vek sela sawrkhar taksa nei lo a ni. Pu Zalawra (Sande Sikul) kha an nuin, “Inkhawmte lah hi KA TA emaw i ti a,” a ti rawk mai a, Pu Zalawra chuan, “Kan ta alawm,” a ti hmiah mai a - Ka ni chu a dang chiang teh mai asin! A lian deuh chauh hi currupt turah ngai suh, office kai hun chhung i bawhchhiat khan i currupt tih hre rawh. Sawrkhar hna chelh lai mekte u, chu sawrkhar puitlintu chu i ni tih hria la - i hnaah rinawm tawp mai rawh, chu chu Sam 37-nain a hrilh che kha a ni. Patling/nutling ve reng ruang eng aiah nge Attendance register-te i lungkham viau, a huna i kala a huna i bân chuan Paula ang ziazangin Attendance register-in i chungah ro a rel miah lo ang. Kei pawh hian meizial ka zu lo a - zuk theihna lai/zuk theih lohna lai tih velin ka chungah pawimawhna therte pawh a nei lo. A huna i thlena a huna i bân bawk chuan tuma huat tur i ni lo, i officer emaw, Chief Secretary order emaw inreltir suh. Office hours-ah awm tlat la, i thawh tur rinawm takin, zelthel loin thawk la, i hotu lam ni loin nangmah kha a nia lawm ber tur chu. Sawrkhar hnathawkte u, sawrkhara a peng pakhat kha in ni tih in inhriat tlat chuan tumah hlauh tur in nei lo mai ang. Sawrkhar peng pakhat i nih i hriat loh vang lek a ni, i dawngdah chhan. Sawrkhar hnathawk bak, a tam zawk chu PHALTU an tih hi kan ni awm e - tlem azawng chu dawrkai emaw, eng industry-try emaw hnuaia thawkte pawh kan awm ta - heng mi mal (private) hnuaia thawkte pawh hian in hnaah rinawm taka in thawh phawt chuan leh hun in vawn dik that phawt chuan ruaituin an ring em em ringawt mai ang che u. Sawrkhar hnathawk chauh ka huam emaw min ti suh u - dawrkai leh hlawhhlam zuar zawng zawngte pawh hian pawisa lakluh tumin hna kan theih ang angin kan thawk theuh a nih hi - hetah pawh hian RINAWMNA bawk a ni tul ni. Thlai zawrh tur i tel lai khan a laiah khan hralh tlak loh dah i ching em? I baibing telah khan a laiah hriau tiat lek leh ei tham loh khawpa sinte i phum thin em? I chi/chini/dal fun sa kha kg khat a tling ngei em? Kg khat zawrha i zawrh kha. I chengkawl zawrh kha i sawi anga Tuivawl/Tlawng chengkawl a ni ngei em? NGE hralh a kal nan an awmna kha i thlak mai? ‘Pathian chu Lalber rawh se’ tia i au ang ngei khan i thiltihah Lalpa i laltir ngei takzet em? Sawrkhar hnathawk chauh emaw currupt thei tih menin i lo meng mai ang e. SUM i ngainat avanga hralh a tlak zawk nan tia ni lo pui i chhal khan i currupt a ni tih hria ang che, tling loa buk i hralh khan i currupt tih hria ang che. Zute hi amah hrim hrim pawh hi SUAL-ah kan dah ta emaw ni lawi ni, MLTP Act awm lai pawhin kha leh chen kha a hluar em em a, a in duh an awm chhung chu a awm ngei bawk ang a, mahse duh lo chu an in luihtir hlei nem, Kohhran pawh hian a huang hi hung hmak sela a ni mai. Kohhran dan chhunga awm lem lo leh ngaihsak lem lo hi kan awm ve reng tho dawn, zu lo do ve ngawt hi Kohhran tih tur a ni lem lo. A do berah a beramten an in chuan chu a Kohhran dan chu lek mai rawh se. Zu te, nawhchizuar (KS) te hi a reh dawn lo, a hung chhungah a mi leh sate veng sela, chu chu a dik ber ang. in lohtir dan zirtir hi a tha ber ang. Mahni seh seh mual hrangah tih ang khan zu zuar chuan lo zuar mai se, keini chuan tha kan tih tak loah chuan kan in lo mai ang chu. Ka hriat tlem vang em ni - zu khap rem ta reng reng ka la hre ngai lo. A chang phei chuan Kohhranin zu a do dan hi a tisual niin ka hre thin, a mi leh sate intir loh hi a tih tur dik tak niin ka hria. Hmanah kha chuan zu kan sa reng a, Kohhran miin a in chuan an zilh emaw, an phuar emaw a ni mai a, zu zuar an huat tak vak pawh ka hre lo. Tun lai phei chuan phuar pawh an phuar ngai tawh lo ni maw ka ti mai. Kohhran hian zu in chu sawi loh, nula tlangval chesual leh inru pawh a haider emaw tihpalh awl a nih tawh zawk hi. Dik tak phei chuan Kohhran hi member ngahah an/kan inel mai mai nite hian ka hmu thin. Kan Kohhran member kan phuar ngam loh chhan chu denomination dangin an lo thlem lungawi ang a, kan chân hlen ang tih an/kan hlauh vang mai mai hian kan inthlahdul nasain ka inhria. Thlante chu TLEMTE AN NI tih a nih kha, in ui vak lo ang u, dan bawhchhia na na na chu dan ang bawkin chhan let ve mai tur a ni dawn lo’m ni? Kan danah kan rinawm tur a ni. Dan kan zam a, kan kenkawh leh si loh chuan Pathian hmaah kan rinawm lo tihna a ni dawn lo’m ni? Rinawm ka hriat ve chu - 1982/83 vel kha a ni tang - Peon pakhat nen bazara office thil lei tura kan kal laiin Man Hausaa dawr kawtah hmeichhe sana (Roamer) kan chhar a, office almirah-ah dahin chanchinbuah kan tlangau ta a - Sikul naupang hmeichhe tleirawl a lo kal a, ka pek hmain a sana bo awm dan zawng zawng a sawi a, chu chiah chu kan chhar chu nia kan hriat avangin kan pe a, a en chet chet a, “Ka pu, hei chu ka ta a ni lo, ka sana chu hei ai hian a hlui deuh hret a ni,” a ti ngat mai a. MAK ka ti tawp thei lo, a sana a nih lohna kha A HLUI DEUH tih chauh zuk nia. Kha tleirawl kha a la dam chek ang a, tunah chuan kum 40/50 vel a ni tawh ngei ang a. Hriat chhuah ka châk takmeuh a ni. Kha rinawmna kha a ni Pathian lawmzawng ni.