Those were the days of our lives
The bad things in life were so few
Those days are all gone now but one thing is true
When I look and I find I still love you

‘Sir, tho rawh. Hei… Sir! Ka rawn thleng tawh a nia, i nau Theodore-a… tuition! Tho rawh! I nute paw’n a thawh a hun tawh lutuk an ti che a nia…’ tia ka zíng mu tui lai min rawn kai tho tûk tin deuhthàw thintu, ka tuition naupang Theodore-a kha, khatih lai, kan tha zat ve vàng lai khán ka ngei thìn ngawt mai! Ngei viau kha ka tum thìn; mahse, ka ngei hleithei tlat lo—ka nau Theodore-a a ni miau a!

Ka chiang ta chiah lo—khatih hun lai kha. Ka college kal lai chu a ni ngei mai a; ani kha, páwl ruk nge páwl sarih a zir lai kha aw… Centenary School, Dàwrpuia a kal lai a ni tih chu ka chiang. Tin, kan la inthenawm lo. Anni Zàrkawt main street hnuaia an awm lai; keini Govt Higher & Secondary School (tùna Govt Mizo HS an tih leh tâk) quarters kan luah lai a ni tih pawh ka hre chiang viau.

Ka pa, Sir Siamhranga hnung zuiin tuition a pêk hman lohho, High school hnuai lam chin kha ka kutah a dah thìn a. College kal chung khán zíng leh tlai lamah ka ãwl ngai bîk lo. Ani ka nau Theo-a kha zíng dár 7–8 inkárah mi dangte nèn an rawn kal ho thìn. Dár 7 rîk hma fé, mut tui lai tak hian sikul uniform thuam famkim nèn a rawn ri vah tawh thìn a. Ka nuten min kai tho tùra an tirh châk záwng tak a lo ni bawk nèn, ka pindanah rawn lûtin, a Sir ber kha min rawn kai tho ta pek thìn kha a nia. Huat tuma ka hauh cháng paw’n túm hmél takngial pawh a pu duh ngai dèr si lo a; huat theih miah loha a awm thin avàng khán amah nèn kan innèl phah ta phian thung.

A harh êm êm mai a; a thluak pawh a harh (alert) tha ngang mai. Thiam a tum tawh kha chu a seh chat zêl a, sikul tlài aiin thiam loa tuition bàn kha a hreh tlat zêl. Chû tumna leh beih luih duhna chu a hnu zêla a nunah pawh a chhawm chho zêl niin ka hre ve thìn—làwmna min pe thìn—nasa takin! Mark ka hmuh sàntír thei lo a nih paw’n rilru lamah tal a thiante khûm phâk loh mark a hmu dèr tawh alâwm, ka tih phah rëng thìn a ni.

Kan awmna quarters chhak deuha kan insawn hnuin anni Theodore-a te chu kan kawmthlang chiahah an awm a, kan inhmu ni tin thei ta a. An unau lí lah kan hre chiang a; amah anga polite thiau an ni vek. A nû U Machuangi lah ka nupui (ziakah leh zêl ‘Kan nû’ ka tihin!) te nèn an lo inhriat hnaih viau piah lamah Theodore-a chu Sande Sikul lama a zirtír thin a lo ni ve leh zêl bawk a. Tual vêla kan inhmuh cháng paw’n biak hmasak ka chang ngai lo. ‘Sir, i tha maw?’ nui sáng chunga min tih thin, ka mitthlaa la chám reng hi ka dam hlenpui tawh dáwn a nih hi!

Vawi eng zât fakau nge le ‘Sir’ tia min ko tawh lo tùr leh ‘U Zir,’ tia min ko tawh tùra ka hrilh tawh le? Ka hre séng zozai lo e! Chutia ka tih cháng chuan a nui mai zêl a; mahse, inhmuh cháng apiang hian min ‘Sir’ báng thei chuang lo.

China-a daktawr zir a rilrûk lai khán min rawn ráwn der ve ngei a; ka la hre reng mai. Duhsakna pawh ka hlàn nghe nghe. A zir chhúnga a rawn hàw zawk cháng paw’n an ina léngah leh a thil neih thar: a sound system thar te, computer lam thil leh a eng eng emaw ensak tùr khán min sáwm ãwl ngai lo. Ama ká atang ngeiin Freddy Mercury puala Vanapa Hall-a concert an neih tùr, Freddy's For A Day (FFAD) kha ka hria a; zai tùr zínga a tel ve thu leh a phùrzia te kha aw… Freddy-a thawmhnaw leh a bungraw lek thin ang min hmuh phêt tum khán a buai ta thìn a. Ka zuk ensak thin bâkah entry pass min pe ziah thìn. 

Zan khat chu, kan fate pian ní leh pian hun darkár leh pianna damdawi in a inan avànga innél zui ta êm êm, thianpa David Sonota te, u Âta te leh +2 ka kalpui thin thianpa Ephraim-a te nèn hla an lo zir ho a. Stage-a a tih dàn tùr zawng zawng—Freddy Mercury-a bán vai dàn zawng zawng nèn khán a’n ti chhin ta vêl a. A khát tâwkin, ‘Sir, a tha dáwn em? Eng nge i ngaih dàn?’ min ti sek pek a…

Dik taka sawi chuan music hi ngaithla kual nasa ve hle-in ka inngai a; mahse, Queen ber kher hi chu ka ngaina thei dêr lo! An hla ka hre thúm a, ka chuti teh luapui hlawm ngai lo. Mahse, a mak khawp mai, amah ka nau Theodore-a hian min tih hmuh ta pek a. FFAD hmasa ber, 2021-a neih a nih dáwn atang khán ka ngaithla tak tak ve tan chauh a; vawiin thleng hian ka ngaithla ta a. Tin, ka ngaithla chho zêl tawh bawk ang—Theodore-a ka hriat rengna tùr a ni tawh dáwn si a!

FFAD 2012 hnuah pawh Theo-a a tel ve apiangin (2015 thleng) a quota-in ka chhim kum tin ve ta ziah a. A tu’n min haw lo se, ani Theodore-a aia Queen hla sa chhâwng (cover) thiam hi Mizo zíngah mai ni lo, hnam dang zíngah pawh ka la ngaithla lo. Brian May ai paw’n Theodore-a sak hi ngaihthlâk nuam ka ti fé zâwk! Tin, stage-a chêt vêlah pawh, ani aia Freddy Mercury chêt vêl dàn zir (immitate) thiam ka la hmu bawk hek lo. A zai thiamzia sawi ka tum hran lo; a hla phuah tha zet ‘I Thu Ni Se’ chungcháng pawh. Ama bulah pawh ka ti hial rëng a, ‘Hla dang i sak hi mawi ka ti thei tawh lo. Queen hla i sak chiah hian zai thiam ka ti che!’ tiin. Chu bâkah eng hla pawh sà se, ani anga over si loa stage-a hmuhnawm hi Mizo zíngah hian ka hmu khát hle.

Tù pawh néla tù paw’na an nèl lêt theih hi mihring piang váng zia a ni. Chu chauh chu amaha quality awm a la ni lo, amah hre chiang apiangin a hawihàwmzia hi an sawi hmaih ka ring lo. Engkim tih hi a zei vêl vek mai, ti ila sawi uar lutukah pawh ka inngai lo. A pa, U Aldrin-a’n a borsalsan hnu phei kha chuan a nu khân an chhúngkaw innghah nán a ring zual bîk êm êm a; chutiangin a nau Jeremy-a te, Lálù-i (Sarah) leh Lárè-i (Clara) te paw’n. Mahse, a heti ta mai si a! Mi tha leh mi bîk apiang hi vànram ti nuam zual tùrin Pathian hian a seng hmá duh bîk a ni ang a, tih rilru hi put nawn a awl thìn mang e!

August 12 zíng lama a boral thù kha a tûk chawhnu lamah ka hre ve chauh pek a. Ka awih thei lo a! Message ka hmuh rualin, vawi thum ngawt ‘A thi lo ang. A la theih loh!’ ka ti nawn a; awih lo chung khán ka mit tui erawh a luang nghâl zur zur thung si!

Kan awmna a inhlat ta si (Thuampui lamah kum 2018-ah ka pate finin kan pém ve a). Tin, khami kár laihàwl chho atang khán taksa lamah chak lohna chak takin min tlâk buakin mawng lamah tui hlîr a chhuah lai a ni bawk nèn; in lama tap kerh kerh chungin ka sún ve a. August 16, Thawhtanni thleng phone pawh khawih loin a nia ka lo sùn ve ni! Ka nupuiin a vuina live-a an tih chhuah chu en ve tùrin min duh hle a; mahse, ka duh tlat lo! Ka nau, mi bîk Theodore-a an vui liam lai chu ka en thei lo ang!

Min liamsan tak tak chu a ni si a! Ka ná a, amah ka ui thu ziah pawh ka tum zing ta hle mai; mahse, chutiang ti tùr ’ngawt paw’n ka computer hmai hi ka melh ngam lo! Kár khat a liam hnuah ka thai ve thei chauh a nih hi!

Kan nun zawng zawngte kha, nun bawlhhlawh, hmuh nuam lo leh duhawm lo tlém takte kha… tùnah chuan an liam ta… nangmah chawpin maw!? Mahse, thu dik pakhat a la bãng—ka la ngai che a, ka la thlahlel che a, ka la hmangaih reng che!

Ka nau duh tak Theodore, i ngaih sàn Freddy Mercury an thlahna hla, nang paw’n i sak vawng vawng thin hmanga ka thlah ve i ngai mai ta si a maw…

‘A hand above the water/ An angel reaching for the sky/ Is it raining in heaven/ Do you want us to cry?/ And everywhere the broken-hearted/ On every lonely avenue/ No-one could reach them/ No-one but you / One by one, Only the Good die young…’

–‘No One But You (Only The Good Die Young)’ – written by Brian May