Ka Tel Lo Hian…
Ngaihtuah loh tùr pui pui ngaihtuaha zíng ár khuan ruala mut-mú tuah ve tan tum ka nei fo mai. Hei, zanin paw’n chutiang chuan ka awm leh tâk ngut ngut pek hi! A background music-ah kan mikhualpa hnár rî ka hmang bawk a maw…
Ka tel lo hian khawvêl hian buaina vak tùr hi a’n nei tlém lailéng khawp a! Ka awm ve loh vàng ngawtin Russia leh Ukraine ramte khu an inrem thut dáwn lo tih hi ka chiang a; Lalvèna nu paw’n a àn cheh a sim phah thut bawk hek lo ang! Ka awm ve loh avàng mai mai hian Apple company hian iPhone leh iPad siam an chawlhsan dáwn lo a; kei ka tel ve loh avàng ngawta han buaina tùr tehchiam an va han nei dáwn lo rua êm! Chutiangin, vai thir chhe zawngho pawh, ka tel ve loh avàng mai maiin thir chhe zawn an bànsan thut hek lo ang.
Ka awm ve avàng hian US sawrkarin Atlas Power Data Center project, North Dakota-a an buaipui mup mup khu an thawh chak phah sawt lo khawp a! Tlangvál Pu Hruaitea pawh hian ka awm ve tâk loh avàngin nupui a nei thut dáwn lo tih ka hre chiang ve tlat! Ka tel lo hian ‘Kaw-re’ boyband BTS hi an keh darh thut dáwn lo a; ka thianpa nu leh pate paw’n an inneih Golden Jubilee lawm hun an sawn hek lo ang! Ka tel lo hian miin lehkhabu ziah an chawlhsan lo ang a, ka awm ve loh avàng ngawtin tù ma’n lehkha chhiar an bànsan nahek lo ang. Ka tel lo hian khawvêlah hian mi lian leh mi tê-te hian buaina vak tùr hi an nei lo chiang khawp mai!
Mahse, ka awm ve hian khawvêl hi a kim ve tlat—a bîkin kan chhúngkaw khawvêl. Ka faten ‘Pa,’ tia koh tùr min la nei ve a, ka la awm ve avàng hian ka nupui hian thuràwn lâkna tùr pasal min la nei ve tlat bawk. A! Kan thenawmpa paw’n a vaihlo thar tui leh tui loh tester min la nei ve alãwm maw le a!
Eng emaw tih khâwmnaa ka tel ve cháng te hian mi thenkhat tán hmél ngeiawm ve hrim hrim pakhatin pun belh thin mah se, mi pakhatin tel kan tam phah ve hrim hrim! Kan véngin thlàn khur pakhat kan save ve tlat bawk. Biak ina inkhâwm pawh hi, ka inkhàwm ve avàng hian pakhatin kan tam phah ziah bawk! Ka awm ve avàng hian khawhar êm êm tùr mi pakhat chu hnèm ve tlat paw’n ka inhre ve—ka awm loh ngawt ai chuan!
K Hminga hla ka hre chhuak zawk mai: ‘Awm lo ta la, ka hringnun a nguai ang a … ka hringnun a chuai ang a; / Thliarkár vâkvaiten, lawng mi an ngai angin, / Aw ka di, ka hringnun hian a ngai che,’ a tih kha! A sa zêl a: ‘Awm lo ta la,’ a ti zêl a … ‘Hmanlai thlalâk hlui, rawng nei lo ang maiin, / Aw ka di, ka hringnun rawng a chuai ang!’ a ti hial nia! He hla hi, thinlung taka sa thei ka neih ve hi maw le … Ka awm ve avànga a hringnun rawng la chuai lo pawh a awm ve ka ring tlat! Ka va hlu si êm aw …
Ka tel lo hian khawvêl hi a kal dàn ngaiin a kal zêl dáwn tho tho a, a awm ngaia awmin a vir ngaiin a vir reng dáwn. A chhúnga chêngte pawh, a buaia te chu an buai ngaiin an buai reng ang a; a hmana te pawh niléngin an hman ni tin tho ang. Ka tel lo hian khawvêl mite hian hlimhlawp bàwl an thulh thut dáwn lo a; ka thiante paw’n hoh an sim ngawt dáwn hek lo. Insùm kàrna nei aih loa nuih uar uar an chíng zêl dáwn tho tho … ka tel lo hian! Chuvàng chuan, hetia anmahni ti kimtua ka lo tan ve a, ka lo nuihpui ve hian kan hlim tláng mai a lo ni a, a ‘ti kimtu rawngbàwl hna’ ka lo thawk ve a, ka lo tangkai ve êm êm a nih chu maw le!
Khawvêlah hian mihringte hi inthlan hunah chauh kan hlú a ni reng reng hleinêm maw le! Ni tin hian mi pakhat tal tán hlutna kan nei theuh asin! Thing leh mau, tûk-tin-pár leh ran te mahin hlutna an neih chuan, keini Pathianin a aia hnuai deuh chauha a siam mihringte hi, a tán kan va hlu nasa dáwn êm aw…
‘Thih ka châk,’ tih te, ‘Min hmangaihtu ka nei ve lo,’ tih te leh ‘Ka tel lo paw’n in hlim theih êm hi!’ tih te hi chu e, nun ning tawngkam a ni lo, mi chapo tawngkam a ni. Tuifinriata sangha leh vawk pawh enkawltu Pathian hian a thil siam hlu ber mihringte hi hmangaihna nèn min enkawl reng a ni tih hi i hai lui lo hrãm ang u.
Ka tel lo hian khawvêl hi a awm reng dáwn tho tho, ka tel ve hian mi dang ka ti kim ve tlat. Mi dang hlimna leh nuihna thlentu ni tùrin tel ve tàng tâng ila, awm tum ve tlat ila; mi dang tána bengchheng, hnawksak leh phurrit thlentu ni loin aw…