DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
KAN INKHAWM DAWN TA A
Dr. C. Lalhrekima - Jan 31, 2021

Kum khat dawn kan inkhawm theih loh hnuah, February thla atangin chhun lama inkhawm theih a ni dawn ta. Chhun tih hian khaw en lai zawng sawina a ni ang.

January ni 27, 2021-a sawrkar thupek thar angin inkhawmna hmuna mihring leng thei zat chanve (50%) inkhawm phal a ni ta. Mi 1,000 lenna Biak inah mi 500 tihna a ni, chutiang zelin. A tlem lem lo khawp mai. Mahse, kohhran mipuite chu vawi khata inkhawm theih a nih loh deuh vek hmel avangin kohhran tam tak chuan ‘inkhawm chhawk turin’ hma an la mek a, a finthlak hle.

Sawrkarin puipuinaa covid-19 kan inkai darh loh nana hriat tur pawimawh a tih kaihhruaina (SOP = standard operating procedure) a siam a. January 16, 2021-a sawrkar thuchhuak ‘Attachment III’-ah dah a ni. Chu chu zawm a nih theih nan kohhran tinin ‘SOP implementation committee’ a ruat bawk tur a ni, a ti.

Inkhawm theih ni mah se zalen vek a la rem lo. Sawrkarin khap chin a la nei. Inkhawm chungchanga kan ‘new normal’ thenkhat hi sawi zui mai mai teh ang.

1. Inkhawm chhawk tur kan nih chuan haw leh kal intawk buai pha lo tura ruahmanna siam a tha hle ang.

2. Inkhawmna tur kawtah kut tihthianghlimna leh khawsik enna chhawp vek tur an ti a. Kut tifai lo chu luh loh tur a nih chu. Khawsik enna tak hi chu chhawp vek a harsa mai thei. Khawsik deuha inhriate, hritlang hnaptui, khuh, hahchhiau leh hrawk nate neite chu inkhawm hrih loh mai kha a finthlak ang. ‘Inkhawm peih loa da ta riau bikah’ inngaih loh mai ni se.

3. Biak in chhungah inkhawm zawng zawngin hmai tuam tur an ti. Mi nen han inbiak hian hmai tuamna hi phelh zuk a awl viau, tawng laiin tuam that hle zawk tur a ni reng sia! Hmaituamna hi khawih sek loh tur a ni bawk.

4. Biak in chhehvel leh a chhungah pawh ‘social distancing’ ngaih pawimawh tur an ti. Heti hian sawi ve tawh zawk ila: ‘Mi dang nen khawiah pawh hlam khata inhlat reng tur a ni.’ Kalkawnga inbiak, biak in tuala inbiak, biak in chhunga thutnaah pawh.

5. Kan inhmuh khât hlawm bakah kum khat zet hnua Biak ina han inkhawm leh theih kha a lawmawm dawn em avangin kut thing meuha han inchibai lawp lawp a châkawm dawn hle na a, inchibai loh tur an ti tlat. Insum teh ang u. Pakhatin kut a rawn phar chhuah tawh si hian a lehlam an lai thin tih hria ila.

6. Zai loh tur an ti. Zai hem hem a châkawm tawh tehreng nen maw! Zai khan hri hi a thlawk hla thei bik si a, zawm zel phawt ang.

7. Fimkhur reng a tha. Mi thenkhatin, “Pathianin min veng em em ang, a biak bukahte chuan,” kan ti ru deuh. Amah Pathian ber hian hri laka inven dan tur a sawi nasa, dan bu lamah khan. Kan tih tur kan tih hi min ven nan hman a tum a niang.

8. Kum 10 hnuai lam, kum 65 chung lam, natna nei deuh tuai leh naupai mekte chu mipui punkhawmnaah hian tel loh ni se an ti mauh bawk! Upa lam phei chu inkhawm taima, inkhawm châk châk an ni a, kohhran upate ngei pawh a huam nual ngei ang. Inkhap bik hi nuam lo tak a nih dawn avangin mahni lam mawhphurhnaah an dah fur ka ring. Inkhawm loh ngam kha a pawi lo a, inkhawm ngam pawh a pa viau tho! Kan inkhawm ve a nih pawhin a fimkhur ber berah tan a tha ang. Mi dang pawn fimkhur pui ila aw! An lo inkhawm ta lo a nih pawhin ‘dan zawm’ an nia, dem chi an ni lo. Dam zel hlawm phawt a tha e!

9. Zin haw hlim leh Covid19 nena inkaihnawih hnaivai bik zualte chu lo inkhawm loh hrih a sual lo zawk.

10. Inkhawmho chu inkhawm bânah haw nghal vek zel ni se, teikhawmuang loin aw!

11. Inkhawm theih lawm nana inkhawm bâna thingpui inho hial a châkawm asin! Mahse ei leh in lam engmah siam a chi loh.

12. Sawrkarin chhiat ni that ni inkaihhruainaah a siamah khan thusawitu leh thupuangtu leh tawngtai apiangin hmai tuam tur a ni a ti. Inkhawm chungchangah hian ziah lan a ni chiah lo. Inkhawm thenkhat ka tel venaah hian inkhawm hruaitu, thupuangtu leh thusawitu hian hmai tuamna kan hlip daih zel. He virus hi tawng paha chhuak tam thei a ni a, hmai kan tuam chhan pawh a ni. A tawng lo, a zai loin hmai kan tuam zawk laiin a tawng berten kan hlip zel mai hi a fuh em? “Tumah kan tawng khum pha chuang lo,” kan ti a ni mai thei.  Maichamah,  dawhkanah, tawng rinnaah, pulpit-ah chil a per thla tuar tuar ang a, hri kan thlauh thei. Chu chu keimahni vekin kan khawih ang a, chu chuan khawi emaw kan khawih leh thei. ‘Tie mike’ kan inkhawih tawm thin bawk si. Kan inkhawm chhawk phei chuan darkar 2 hnu velah kan dawta inkhawm tur chanvo neite’n an khawih leh thei. Hmai tuam hian tawng a fiah thei tho si. Hmai tuama tawng a fiah theih tho chuan tuam a tha zawk ang. Chanvo neite’n hmai tuam a rem loa kan hriat chuan inkhawm bân apiangin maicham, pulpit leh tawng rinna te kan tihfai nghal zel a tha hle ang. A tifaitu pawh fimkhur hle se.

“Kan kalphung a ni lo, kan tihdan a ni lo, hetiangin kan ti ngai lo,” pawh a tih theih tawh loh e, engmah hi! A saptawngin ‘new normal’ an tih kha, kalphung thar a ngai ta zel a nih hi! Covid19 hripui karah hian a him chin leh sawrkar phal chin chin hi lawm chungin pawm zel mai teh ang u.

Latest News & Chhiar Hlawh