DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Kar khata vawikhat chaw nghei?
Dr. Chawnglungmuana - Dec 05, 2023

Zawhna: Ka pu, ultrasound ka tihna hmun bangah kar khatah chaw vawikhat nghei a tha, cancer te, thisen sang adt. tan a that thu a inziak a. Hei hi min sawi zau sak thei ang em?

Chhanna: Chaw nghei (fasting) leh taksa tan a that/him leh that/him loh chungchang hi hman atang tawha mithiamte inhnialna reng a ni a. I rawn sawi cancer, thisen sang leh zunthlum tan a tha nia sawi pawl an awm a, chutih rual chuan kan taksa in a mamawh ei in kan lakluh loh avanga taksa tana pawi thleng thei te a awm ve bawk niin thenkhat chuan an sawi thung. Eng pawh nise, kan taksa hian mumal taka hna a thawh theih nan chaw tha a mamawh ani tih hi chu kan hriat hmasak a tha awm e.

Kan taksa hi khawl turu tak mai a ni a, hrisel tur chuan enkawl uluk a pawimawh khawp mai. Engine tam ber hi an sawi dan chuan a oil mamawh tawk pek reng a pawimawh a, a tlem lutuk emaw a tam lutuk chuan buaina a thleng thei a ni. Chutiang deuh chuan mihring taksa pawh hi hrisel tur chuan a khawl mamawh nutrients mumal taka a lakluh a pawimawh a, a lakluh tlem lutuk chuan a chau hma thei a, a lakluh tam lutuk chuan kan mamawh loh inkhawl khawm, taksa in a paih fai sen loh, a bikin thau (fats) te hian harsatna a thlen chawk.

Zunthlum leh thisen sang hi ei leh inah a innghat thui khawp mai a. Inthlah chhawn te chu awm teh meuh mahse heng natna nei tam ber hi chu ei leh in leh nunphung uluk loh vanga awm a tam ber. Kan taksa in ei in a lakluh mil a kan taksa in chakna atana a lo hman (metabolize) dan a in balance a ngai a, chumi tur chuan kan taksa a chet tam ve a ngai bawk. Ei in tam lo te pawh taksa an sawizawi mang loh chuan an taksa mamawh bak kha a inkhawl khawm thuai a, chu chuan thau lutuk/rit lutuk te a rawn thlen mai thin. Cancer natna thenkhat te pawh hi chutiang kan taksa mamawh loh inkhawl khawm tamin a rawn thlen thei niin mithiam te chuan an sawi.

Chaw kan nghei hian kan ei in atanga kan taksa in hnathawh nana a hman thin kha kan lakluh loh avangin kan taksa a chambang atangin a hmang ta thin a. Chutiang chu thau lutuk rihna tihniam tura a thawh dan a ni. Ei in insum (diet restriction) te pawh hi chutiang atana an tih chu a ni ber thin. A ti thang lo tan chuan hrehawm a thlen hma fo a, taksa chau leh zawi, luhai te thlengin an neih phah thei a ni. Mahse kan sawi tak ang khan tih than chuan taksa kha a lo in adjust ve mai thei thin a ni.

Ni hnih khat chaw han nghei hi a pawina a awm vak a rinawm loh a, I sawi ang hian taksa tana a that theih dan pawh a awm ngei a rinawm. Intermittent fasting an tih mai, ni khat emaw ni hnih dana chawnghei te hi weight loss nan an chawh fo a, ngeih pui an awm laiin thenkhat erawh chuan an zo lo ve tho bawk a ni. Darkar 24 tawp chaw nghei aiin zanriah ei loh te hi thenkhat dietician te chuan an chawh fo bawk. Taksa tana a that dan erawh kan sawi tak angin inhnialna la kal zel a ni thung.

Natna laka inven nana chawnghei ai mah chuan ei leh in balance tha, kan taksa mamawh ang tawk chauh ei thiam hi a pawimawh mah hmel a. Tin, chumi pui tura taksa sawizawi emaw chet tam hi a pawimawh em em bawk a ni. Ei leh in uluk viau a, chawnghei zeuh zeuh bawk a, taksa che mang lo, che hlek a lirthei chelek zel thin kan nih si chuan a tangkai dan a nep deuh a rinawm. Zuk leh hmuam leh zu lam bansan tel si loh chuan chawnghei te hian tangkaina a nei nep khawp bawk ang. Chawnghei hi natna laka inven nana kan hmang anih dawn chuan kan ei hun a lo thlen a ei nghek lova, a tawk te chauh a ei thiam a pawimawh hle bawk ang. 

Latest News & Chhiar Hlawh