DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Kawngpui tha leh tlo kan mamawh
Lalthlamuana Ralte - Sep 19, 2015
Kawngpui hi hmasawnna ruhrel pawimawh ber zinga mi a ni. Hmanlai atangin inkalpawhna hi ngaih pawimawh a ni thin a, ramin hma a sawn zel rualin kawngpui mamawhna a tam tial tial a, kawngpui tha a tam tial tial bawk. Kan pi leh pute pawh khan feh kawng mai bakah khaw kar kawngte pawh an sial a, tlangram chhengchhia a awm, hmanraw tha nei lo an ni chungin kawng hi an ngai pawimawh hle niin a lang, feh kawng leh khaw kar kawng sah leh sam fai hnatlangte hi chu an nei fo thin a ni. Saphoin Mizoram an rawn beih pawh khan inkalpawhna a that loh vangin harsatna an tawk viau a. Mizoram an awp hnuah pawh hei hian harsatna a thlen a, Zofate hmakhua pawh thui tak a nghawng a tih theih. A chhan chu January 29, 1892 a Fort Williams (Calcutta) a British sipai lalte inhmukhawm ‘the Chin-Lushai Conference’ tia hriat lar zui takah khan Zofate awp dan tur an relho a. Chin-Lushai Hills (Zo hnahthlakte luah chin ram) hi then darh lo a hmun khat (under one administrative head) atanga awp an duh viau laiin inkalpawhna a that loh avangin an tihhlawhtling thei ta lo a ni. Tichuan, inkal pawhna kawng tha awm loh vangin he hnam hi thendarhin kan awm phah ta a, vawiin thleng hian kawng tam takin kan tuar zui ta a nih hi. Saphoin min awp hnuah khan Bawrhsap leh babute zin veivahna turin khaw pawimawh zualte chu kawngin an chhun tir vek, an thlenna tur bangla pawh an sa thluah a ni. Indopui lai kum 1942 a bawngtawlailir kawng tum zawha sipai motor Sairang atanga Aizawla lo lut kha Mizorama motor lo lut hmasa ber a ni a. Indopui laia mamawh vangin kawng tlema zawng sial a ni a. India hnuaia kan awm hnuah district council hun laiin kawng thenkhat sial a ni a, chumi hnuah ram a lo buai a, sipai chet velna tur tur remchang atan kawng an zawng chawp a, chhim leh hmar, chhak leh thlangah kawng sial thar chuk a ni ta a. Kawngpuiin khaw hrang hrang a chhun tak hnu hian phat rual loin hmasawnna pawh a thleng nasa hle a ni. Chutihlaiin, thuneitute hian hman atangin kawngpui eirukna hmanrua atan an hmang nasa hle a. Aizawl-North Vanlaiphai jeep road hi 1959 ah zawh a ni a, chumi hnu lawk atang chuan Keitum-North Vanlaiphai kawng (Truckable Road) bul tan a ni a, kilometre 48 chauha thui a ni chungin kum 30 hnuah an zo thei tawk a. Kan naupan laia titi a an sawi dan chuan KNV road siamna atana sum hman tawh zawng zawng hi ‘Cheng khat note zelin a phah chhuah vek theih ang’ an ti thin. Hetiang hi kawngpui dang pawh a awm nual ang, hman atangin Mizoram sorkarin kawngpui buaipui dan leh thiltithei deuhten eirukna khur atana an hman dan hi sawi tur a tam khawp mai. India ram kawngpuite hi National Highway leh State Highway a then a ni a. National highway hi sorkar laipui hnuaia mi a ni a, Mizoramah hian national highway kilometre 900 vel a thui a awm a, a bak kawngpui kan neih te hi chu Mizoram sorkar sial leh enkawl a ni thung. Kumin kum tir lama sorkar press release atanga a lan dan chuan tun dinhmunah hian Mizoramah kawngpui Km 7548 a thui a awm a, kan ram zau zawnga chhutin Sq.Km 100 zelah kawng Km 35.80 a sei kan nei tihna a ni a. India ram pum huapa chhut (national average) chuan 129 Km/100 a ni a, kan dinhmun a la hniam hle a nih chu. Mizoram PWD kawng bik chu Km 5870 a thui a ni a. Kum tir lam khan PWD minister-in, “National Highway te, State Highway, Major District Road, Other District Road, City Road, Roads within Towns and Villages leh PMGSY kawng te kan enkawl mek a. National highway te hi chu a enkawlna tur sum a hranpa in Ministry atanga lokal a ni a. National Highway tel lo hian kan kawng thui zawng chu km 4884 a ni a. Hetianga thui kawng enkawl tur hian tun kum kal mek 2014-2015 chhung hian Non Plan-ah Rs 3550 lakh leh Plan-ah Rs 184 lakh a awm a. Hei hi Rs 0.76 lakh per Km niin, kawng tha taka enkawl tur chuan a beitham hle a ni,” tiin a sawi a. Kan mamawh em em kawngpui siamna atana kan sum neih chhun hi a tam tawk lo hle a lo ni a, chutihlaiin a tlem viau chunga tam tham tak a chingpen thin hi kan tawrh ber chu a ni. Engati nge Mizoramah hian kawngpui tha leh tlo kan neih theih loh? A bul ber chu corruption a ni a tih ngam ang. Kan kawngpui sialtu leh enkawltu hi PWD a ni a, eirukna leh sum chingpen awm miah loin ruahman ang thlapa siam ni ta se Mizoram hi a nuam tawh ngawt ang. Ram hruaitu lu te, department lama thuneitute, a thawktu te, contractor-ten kawngpui siamna tur sum hi an theih chin chinah an tham zel a nih chuan kawngpui tha neih ngaihna a awm lo. Hnathawh dan tur ‘Schedule of Rates’ awm sa vek hmanga thawh tur a nih laiin hlawk loh hlau chunga an thawh thin avangin fur hnih khat bak a daih ngai lo a nih hi. Kan hriat lar tak PMGSY pawh hi sorkar laipuiin thingtlang khuate chhun tur motor kawng a siamna a ni a. Mizoramah hian PMGSY sum hman dan a felhlel avang leh a nih dan tur anga a hlawhtlin tawk loh avangin sorkar laipui pawhin a hrek deuh nia sawi a ni a, a pawi hle a ni. Mi thenkhat chuan kan ramah ruahtui a tam vang te, lung leh balu tha a awm loh vang te hian kawng a tlo thei lo niin an sawi thin a. Mahse, kan thenawm state ruahtui tamnaah pawh kawngpui tha tak an nei thei a, kan ram lung leh balu hmang thoin Airport kawngpui tha tak an siam thei tho si a. Chuvangin, kan sum hmuh ang ang te hi neitu rilru puin, eirukna tel loin hmang ta ila, hnam dang contractor chuam bik neih te hi sim ila, sub-contractor hnena hralh chhawnte hi ven ni se, an hnathawh dan vil ngun a, an titha lo a nih chuan hrem thin ni se. Contractor lian thiltithei bik tak hi awm tawh lo se. Ram hruaitute pawhin kawngpui tha siam hi an damlai lung, nakin thlenga an hmingthat pui (leh hming chhiat pui) theih tur a ni tih te hi hre ta se. Chutiang a nih chuan Mizoramah hian kawngpui tha tak kan nei ve thluah ang.

Latest News & Chhiar Hlawh