Fa neih chhun—chanchinbu sem

Fa neih an inbeisei tawh loh hnua ka nu leh pate hrin, fa mal ka ni. Kum 1989 Krismas kha ka la hre reng. Ka nu leh pate pawh tar tawh tak ni nachungin ram hna thawh an thulh thei dêr si lo a. Kei pawh, tûk tin kan khuaa chanchinbu rawn lût awm chhun semin ka inhlawh ve tauh tauh thin. Ka chanchinbu sem hlawh chanve chu ka nu ka pe thin a; a dang zawng chu kum tâwp Krismas-a ka duhzâwng lei nân ka khâwl ve thin.

Krismas Urlâwk tlai

Kan khua chu thingtlâng tih ni mah se khaw lian ve angreng tak chu a ni a. Ka chanchinbu sem man pawh ka khâwl ve nual ta. Krismas dâwn hnaih chuan Rs. 150/- lai ka khâwl tling ve ta reng mai.
Khami kum Krismas urlâwk tlai kha ka la hre reng mai. Chanchinbu man khawn kualin vêng tin ka hrût kual a. Ka zawh meuh chuan khua pawh a thim thelh tawh. Kan vêng dâwr-kâwn ka thlen meuh chuan Krismas atâna pawisa ka lo khâwl ve tâwk tâwka ka thil lei duh ber chu ka hmu nawn leh a.
‘Putara’ kan tih mai thin, kan khuaa sumdawng hausa ber, mi thenkhatin ‘sumdâwng phakar’ an tih Krismas Tree zuartu thil zawrh chu, mit tla lêk loin a dâwr râl atang chuan ka thlîr ta tlawk tlawk mai a.
‘Putara’ thil zawrh, ka awh êm êm chu thil dang ni loin Krismas Kûng, fár thinga siam a ni. A zárah chuan Rs. 180/- tih lehkha khawnga inziak hi a târ kalh a. Ka pawisa nawi ah lai chu ka’n chhiar tha leh a— Rs. 150/- chiah chiah a la ni reng—ka nu ka pêk tûr tel lo lehnghâlin! Mahse, chu Krismas tree ka awh luat avâng chuan a dâwr chu ka va pan ta ringawt a.

‘Min leitir rawh…’

Ka pû, hei zawng hi a ni ka pawisa neih chhun chu—i Krismas kûng, fár thinga siam ngat hi lei ka duh êm mai. Khawnngaih takin, ka pawisa neih zawng zawng hian min leitîr mai teh…’ tiin, ka iptê atanga ka pawisa nawi ah lai zawng zawng, Rs. 150/- chu ka hmuh ta ’ngawt a.

‘Vâla … a man zât intâr chhiar thiam tûr khawp chuan chanchinbu i sem ve thiam tawh tiraw?’

‘Aw ka pû… Mahse, ka nu leh pate lâwm nân leisak ka châk êm a ni—saw saw…’ tiin a Krismas kûng zawrh lai chu ka kâwk a.

‘A nih khawi!’ tih leh ka pawisa nawi ken lai min chhuh chu a rual a. Ka va’n lâwm tak!

Chu Krismas kûng pu chung chuan, hlim takin in lam pan chuan ka khi hàw sáng a. Naktûka Krismas lo thleng tûr chu ka va’n nghâkhlel ‘bîk’ tak êm aw!

Rin loha lunghnúr!

In thlen hlân chu ka va’n nghâkhlel tak! Khua chu a vâwt viau a ni maithei. Mahse, vûr tla seng seng pawh chuan min ti lum zo lo hial—a chhan chu, ka Krismas kûng put cheitu an ni pah miau a…

Khaw vawt hnuaiah in chu thlan hluamin ka thleng. Ka pa chuan kawtah mei a lo chhêm. Kan arsa neih chhun, kan Masi sâ tûr lo rawh hi a ni a.

‘Pa…’ tih pahin ka Krismas kûng chu a hmaah ka hûng tháwr a. A kiai suk ringawt—a nui zui lo! A sa hem lai chu min melhsan daih!

Ka nu hmuh hlân chu ka va’n nghâkhlel leh tak! Ka hlawh chhuaha Krismas kûng ka lei ve hnuaia present bâwm a dah tûr zawng zawngte chu ka mitthla a … mahse!
‘Ka fapa!’ A ri thuai!
‘Lei bâ eng zât nge kan neih i ngaihtuah em? Khaw’nge i hlawh chhuah ve? Khatiang fár thing khawro maw…?’

Ka nu chu ka chhâng ngam lo. A mit chu, chu thlasik khaw vâwt ai chuan a vâwt zâwk—mi a melh hrá-na mit meng chu. Min hmangaiha min duattu mit meng kha a ni tawh miah lo!

Ka pa nên Krismas tree!

Chu Krismas urlâwk zân chuan ka nu chu inkhâwm pawh inkhâwm loin hmá takah a muhîl dêr. Ka pa chuan ka Krismas kûng lei chu min cheipui a. Pâwna vûr tlà chu min chharsakin min cheipui a. Tin, present bâwm—a chhung ruak zawng zawngte pawh chu min hûn felpui vek a.
‘Bawiha, naktûkah i nu i surprise dâwn nia aw…’ min tih kha ka bengah a chám kumkhua tawh dâwn a lo ni!

Krismas kûng hnuaia Bible châng

Kum 30 a liama ta—nizan kha Krismas urlâwk zân a ni nawn leh a. Ka mu thei lo chu thutmuan pindana thuin Bible ka chhiar a. Ka nu, mu thei lo bawk; chokaa thingpui chawk ri rak rak chuan a thingpui sâ nên chuan min rawn pan a.

Ka kianga thuin ka Bible châng chhiar lai chu min rawn bihpui a. Kei chuan Chanchintha Luka ziak 4:16 thu:

‘Riangvaite hnênah Chanchin |ha hril tûra mi ruat avângin/ Lalpa Thlarau chu ka chungah a awm; / Ani chuan salte hnêna chhuahna thu leh, / Mitdelte hnêna mitvâr neih lehna thu sawi tûrte; / Tihduhdah tuarte chhuahtîrna tûr te, / Lalpa lungawi kum thu sawi tûrtein, / Mi tîr zâwk a ni,’ tih ka keu lai tak a lo ni a.

Thingpui sa nêna min rawn fintu ka nu ka hnaih hma chuan dàwn ka nei lo a; ka nupui leh fate pahnih muhìl sêk sêk lah ka ngaihsak hek lo. Bank-ah hnà thawkin kan awm nuamsa ve ta a; kan nu leh ka chhûngkua chu nuamsa ve khata siam chuan ka inhre ve—mahse—ka nu hi!

Ka la hre thiam thei lo—kha Krismas kûng min pawmsak duh lotu kha—ngaihdam harsa ka la ti hrâm a nih chu!

Ka nu chuan ka Bible châng keu lai chu min bihpui ve. Amah ka hmuh apianga ka hriat chhuah ziah thin—kha ’89 Krismas urlâwk zân khan, ka thin hi a tirim thar leh thin. Mahse, ka nu chu a tawng ve ta:

Ngaihdamna Krismas
Bawiha, Krismas kûng leh a hnuaia thilpêk zozai te, kawr thar leh thilpêk te, tlereuh leh incheina thil thar…Krismas lawmna tinrêng mai hi—làwmna bertua hi—Krismas tree hnuaiah hian a awm asin! Chu chu, Lal Isua min pêk ‘Ngaihdamna’ hi a ni!

‘I lung ti awi loa December 24, 1989 zân khan, ba nei \ûnin, in luah man ba tûnin i pa nên \apin hun kan hmang dûn a. I thing rawn hawn, ‘Putara’ zawrh kha, ka thing kih, ka zawrhtir a ni asin! In luah man, thla hnih man kan dawn theih nâna ka zawrhtîr a nih kha. I pa kha … a daktawrin ni hnih chauh a dam tawh dâwn a tih avanga khami zana i mut hilh hlana a thlan khur, mi dang (undertaker) ruai loa va lai a ni bawk a…

‘Bawiha, keimah avângin tih duhdah i tuar a, chuta tâ chhuahtîr tûr chein, i inah Krismas ka la rawn hmang thei tûrin Pathian hian, i ngaihdamna, Krismas pianna chhan hmang thei tûrin min la damtîr zâwk a nih hi…

‘Krismas kûng chei vêlna hnuaia present leh a chei bâwlna phênah hian, remna leh muanna a awm a; ngaihdamna leh hmangaihna a chhawm bawk a sin!

‘Chu chu eia inthuam mawi chi a ni ve lo—duhsakna leh hmangaihnate hi maw, hunpui—Krismas hunpuiin a rawn thlen ngawt theih a ni ve lo—ni tina kan chanvo tûr a ni zâwk asin!’ a ti ta a!

Ka nu chu ka kuah a. ‘Ka nu min ngaidam ang che!’ ka ti ta a… Krismas kûng hnuaiah chuan Ngaihdamna Mittui chu a luang ta zur zur a!