Mizo Thalaitena kan thil chìn than, thing deuh mai chu a hun lo puia, ‘Show la…’ tih kan chìn tlat hi niin ka hre ta!

Kan dam chhúnga a vawi khat nán leh a tàwpna ni nghal turin nupui/pasal kan han nei a. Mo thuam leh thil hrang hrangah kan inséng ve fú a, a lawmna ruai te buatsaih kan duh ve bawk a, nia … rangkachak zungbun te pawh inbuntír ve hnâp kher kan duh vè. Kan va’n inséngsó ve tak. Ka tawng tú huat thu chang lo se, mi chhe ber paw’n chu chu kan tum vek ta—damlaia lung kan phun vena ní-ah chuan. Kan lo khâwl ve rauh rauh sum kha, kan hmangaih ber, kumkhuaa chènpui tura thu kan tiamna ní-ah chun ‘sum ui’ a awm thei lo!

Mahse, tlai ruai theh hun dáwnah, thian tha fe fete tawngkam chu, ‘Show la…’ tih a ni tlat zêl!

Kan insènsò vena te, sum kan hman ral ve zozai te min dàwnpui aih loa, kan bat ni miah lo zu show kha min battír ta tlat zêl a. Hei hi chìn than (tradition)-a kan neih, thil thing zet niin ka hria!

‘In inneih lawmpuina thilpêk (present) eng mah ka ngaihtuah hman lo a; mahse, a in mi tán ka rawn tia, hei aw…’ inti thin hi chu kan awm paw’n kan awm pheuh pheuh ang. Enga kan lawmpui mo neitu tum atána kan dah tlat zêl mai le? A bat em ni? Vai culture te angin kan inneih sènsò hi a tam lêm lo a; mahse, inséng ve tak chu kan ni. Zu man leh zêl … a hahthlâk!

Han pakai kual lawk ila, sawrkar zém zen loa sumdàwnna kalpui tum Mizote hlâwk lohna pakhat chu chhúngte kan ngah lutuk hi a ni! Chhúngte hian min duhsak tak tak a nih chuan, mi dang aia a man toin min dàwr turah ka ngai! Mahse, Mizo ka nih chuan a theih tlat loh!

Kan thianpa mitiri, chhuar leh kitchen cabinet siam thiam zet mai hian a ti alâwm, ‘Kan chhúngte hian min ko fo lo se la chuan ka hlâwk ve tawh ang!’ tiin. A va pawi tak!Kei pawh, sawrkar behchhan loa zirtír hna thawk kan ni. Kan chhúngte chu ‘tlàwm (discount)’ an ‘ngai’ tlat zêl. Natna khirhkhàn emaw hartsatna bîk an nei a nih chuan kan intanpui ve theihna a ni lutuk e; mahse, min duhsak tak tak a nih chuan, mi dang aia a man to-a min dàwra insènsò húam tur an niin ka hre ve tlat—ka sual vàng ni maw?

Kan eng tih nikhua emaw hleka, ‘Show la…’ intih zêl mai te te hi sim chi niin ka hre ta. Dàn deuh roh, sâpin ‘unwritten law’ an tih ang, ziak loh dàn ang hrima kan thil tih pui nikhuaa ‘zu show’ ba tùr ngawt kan ni lo e.

He kan thil chìn than (tradition)-a kan neih hi i paih ngam ve tawh teh ang u. Inneih Sàwmna lehkhaah te hial, mawi lo fahrana ‘Zu in duh chuan mahni rawn intum rawh u,’ tih te hi kan chhu kai reu reu ang e! Chumi a thlen hma chuan kan lung hi i ti fing teh ang u kkhai. Nupui neih ni ve lêma, ‘another 5 thousand’—zu man tur pai rûk tut tut hi a hit viau lo a nia. Min lawmpuitu tak tak chu harhfíim tlangin rawn kal mai rawh se.

Tin, kan naute emaw kan putea/patea te pawh, mitiri an awma duhsak taka kan ruai duh a nih chuan, mi aia toa rawihna man pêk nacháng i hre ve tawh ang u. Anni paw’n an chhúngte thil chu mi dang aia ulukin min siamsak duh ngei ang. Chhúngte an niha kan duhsakna kan lantirna hun chu pawisa inhlannaah a ni fo. Kan ruai duh a nih chuan tlàwm kher hi an ba lo a nia. Duhsak taka tlàwmngaia min rawn siamsaktu chu, duhsak takin sum lamah pawh kan lo tanpui ve ngei tur a ni.

Aw le … he thu ziak hi, mi pakhat talin, a takin han nunpui (practice) thei tehrêng se la aw…