DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Unit system leh a behbawm
K. Lalrinchhana - Feb 28, 2021

Mc Donald-a khan, “Democracy chu chem hriam tawn ang a ni a, in hman thiam loh chuan nangmahni ininât mai ang” a ti a, a tidik thui khawp mai. Zu leh politics chu mi â apiangah a thawkna an ti a, politics ruih chilh tlat kan la tam viau chuan hmasawnna tluan tling kan nei lawk lo mai thei. Kan politics kalphung hi a danglam lo a nih chuan politics hian chhungkua, khawtlang leh hnam anga kan inpumkhatna sadai hi min la thiahsak zel lo ang tih pawh a sawi theih loh ve.

Tu huatthu suhah, thingtlang khaw kilkhawrah, lehkhathiam lo thingtlang pain politics lo ruih chilh lawp lawp se, a la hriatthiam theih deuh a. Chutih laiin ram hruaitu lu, ngaihtuahna fim hmang thei chin tura ngaihte pawhin, “Kan party mi lehsani lo chu ka thisen zawmpui pawh nise eng atan mah ka ti lo,” an han ti phawng maite hi a mak ang reng. Chutiang miten sawrkarna an chana ram hruaitu an nih chuan an party mi leh sa ni ve lo tan chuan eng hamthatna mah beisei ngam chi a ni dawn lo tihna a ni a, an party mi leh sa ni lo chu eng atan mah an ti lo tak tak a nih chuan huap zo sawrkar an din thei dawn lo hle tihna a ni. Chutiang a nih chuan politics chu min tipumkhattu ni loin min then hrangtu a ni ngei bawk ang.

Hmanni lawkah AMC kan inthlang a, party tin mai kha candidate thlan chhuah kawngah an fimkhur hle niin a lang a, candidate pawh an tha tlang hlawm hle mai. Thil lawmawm tak a ni. MLA inthlanah pawh party tinte hian mi hming tha, mipuia zawrh nuam tur chi candidate atan an dap nasa thin hle a, candidate neih that hian kawngro a su thui bawk a, thiltih awm tak pawh a ni.

Chutihrualin mi thiam, mi hming tha, mi dik pawh ni se, MLA-ah an han tling a, a tha zawnga danglamna thlen tur khawpin an kutah thuneihna a awm lehsi lo. Tute emaw minister theih nan te, tute emaw chief minister theih nan tea kawng sialtu, leilawn dawhsaktu ang lek an ni leh si thin. Kan bial chhunga candidate chu eng mi pawh ni se, eng party pawh ni se, a tawpa len hnukkhaitu tur tin zawn chunga vote thlak dan kan zirte pawh a tha viau mai.

AMC inthlana an chak lawmnaa chief minister-in councilor tling tharte a fuihna khan ngaihtuahna a tithui viau mai bawk. ‘Nangmahni siamtu, unit leh block hre reng rawh u. Unit leh block hre reng lo chuan kah khat bak an daih meuh lo (An tling nawnmeuh lo a tihna)’ a ti a nih kha. Eng party MLA pawh nise, eng party minister pawh nise, an bial mipui ai pawha an hlauhtlawn leh tihlawm loh an hlauh zawk chu unit leh block hruaitute hi an ni. Tin, sawrkarna inthlak apianga inluling leh tawrhhlelhawm chu block leh unit hruaitute hi an ni duh khawp mai bawk. ‘A fim hmasa Lalngoin thal zo zel e” tih ang maiin hamthatna awm apiang hi a thal hmasaah an tang nghauh nghauh mai a, chu tak chu party-a a kul a taia an inhman chhan pawh a ni reng a, mipui nawlpui chuan kan lo uipui tui lian thlir tawp mai a ni.

MLA chuan eng ang pawhin a MLA fund hmang thain emaw, minister chuan a bial hmasawn nan theihtawp chhuah mah se, unit hruaitute chu a pumpui tlangchhah hlui nachang a hriat loh chuan a chungah an lung ni lo mai a, inthlan leh huna ding tlak lo ang hialin an chhuah tawh mai a ni. Party hotute tan lah unit hruaitute duh chiah loh candidate-a han dah nawn leh chu a ngamawm tawh si lo. Chuti khawp chuan kan ram inrelbawlnaah hian unit leh block hruaitute hian huhang an nei ngah a, mi mal taka an hlawkpui theih leh therhlo sih chhuah thei apiang kha an tana MLA tha, minister tha an ni mai a, mi tha an tehna hian ram hnuk a khawih pha lo.

Khaw tin leh veng tinah hian unit leh block-a nihna nei, a kul a taia inhmang hi an tam miah lo. Constituency khat zelah hengho hi 10% ai pawhin an tam kher lo ang. Mahse, heng mi tlemte hian ngaih pawimawh an hlawh a, an bial chhunga ding tur candidate thlan kawngahte pawh an duh danin kawngro a su thui hle a ni. Hetiang thil a nih theih chhan pakhat chu thalai lehkhathiam, vengva chinte’n politics an ngaihven tawk loh vang niin a lang. Thalaite hian politics hi khel sup sup se, unit leh block hruaitute hi ni sup sup se tihna lam ni loin, lehkhathiam leh vengva chin hi chuan kan ram inrelbawl dante hi chik peih ila, hruaitu tha thlan chhuah kawngah thalai lehkhathiam rualte duh dan hian kawngro su hle mai se, mi dik lo chuan chep tial tialmai ang. Politics hi ngaihvenin, ngaihven lo pawh ni ila, a tha lam emaw, a chhe lam talin kan nun a nghawng tho tho. Khawthlang ram, ram changkangte khuan hruaitu tha nei lo chi an ni lo, a hunah chuan an thalaiten politics an ngaihven peih em a ni. Tuna unit leh block system ang ringawt hi chuan politics tha a hring chhuak mawh khawp ang.

Latest News & Chhiar Hlawh