Thu hma

Inkhèl chanchin sawi ang. Hun eng emaw chhúng chu kan sawi dáwn. Mahse, kan sawi tùr hi a tùnlai loin EPL rim a nam lëm lo khawp mai. Harry Kane leh Mohammed Salah te lam a hawi fú lo. A phènah Mithun-a te, Juhi Chawla te leh Amerikhana (Amir Khan) te an awm daih dáwn tih hre lâwk ang. Sap tawng te pawh kan telh ve thla zen ang. Mahse, kan sap tawng hmante hi sap tawng vëka hrilh fiah leh an ngai dáwn a; a buaithlâk angreng dáwn khawp mai. Uhmm, tan pawp ang!

Inhnialna atangin football-ah 

Pu Liandâwla te ina vai fleem (film tihna), Amerikhana (Amir Khan kan tih tawh khi! Tùn bâk hi chu kualkhung chhúngah kan sawi fiah tawh lo ang, a ninawm tan tlat!) channa kan en zawh chuan zàn a la rei lutuk lo, fleem chanve aia thui atanga en kan ni bawk a. Hàw kawngah chuan vi-de-aw (‘vi-de-o’ tihna mai a ni. ‘Vi’ tih chu, a tawng bul atanga chhui chuan thil che vêl sawina mai a ni … an ti a ni àwm e. ‘De’ chu êng hmanga chêttír tihna niin ‘aw’ pawh kan tawnga aw lo chhuak ang, ri nei tihna a ni leh mai. Chutichuan, Vi leh De leh Aw lâk khâwm, Videaw chu êng hmanga thil che leh tawng ri hmanga pêk chhuah tihna a lo ni ta a nih chu! Eu! Kan sawi fiahna ringawt pawh a va thui leh si ve!)

Hàw kawngah chuan vi-de-aw en, kan thianzaho chu kan inhnial laih laih a. Kan thupui chu a pawimawh êm avàngin kal pawh kan kal chak lo khawp mai, kan ding leh hluai thìn. Kan thu khel bera chu inrinsiakna a ni ber ang chu. Dik ber leh daw ber awm theih miau hek lo le—‘U Nùmámi hi a virgin tawh ang em le?’ tih chu kan thupui chai lai a ni.

Chutia U Nùmámi, thlànmual bula an hmuh zinzia te, a fawr hrâtzia te, party-naa slow-a làm a zeizia te leh kan hmuh phâk bâka a khawsak dàn, kan rual úte sawi, dâwt tlém phuah belha kan sawi chhàwn leh te nèna a virgin tawh leh virgin tawh loh chungchánga thu kan inchuh lai chuan thianpa Sángtea (Lungduhsánga, muangin min chawlhsan ta! Ka va ngai thìn tak êm!) te in kawt kan lo thleng dèr tawh a. Sángtea chu zanin kan vi-de-aw ennaah a rawn kal ve lo a. A hriat phâk ngei tùra insawi theih kan duh vàng pawh a ni maithei, an kawt kan thlen chuan kan vi-de-aw ena Amerikhana bialnu hmel thatzia kan sawi daih a.

Kan thãwm a hria nge ni, Sángtea chu an sitting room atangin a rawn chhuak hlawl mai. Kan ngaihsak vak lo. Mahse, tawngkam duhawm a rawn chhâk chhuak tlat: ‘Á-pa’n vawiinah Ual cup ball min leisak. Naktûkah sikul thlangho cho ang u,’ a rawn ti ta a nih chu le!

‘Tak tak!?’ kan ti rual thawt a.

‘Tak tak é lè… Dâwt ka sawi atík atákah! In awih loh atíkah — vàna arte vár lâk pawh ka ngam! Hlen chiar char, lâk leh dáwna êk ina thlâk. Thih sak pawh ka ngam ang,’ a ti pàng pâng a—awih loh chi a ni lo!

Sitting Committee

Sángtea te kawmthlang, Pu Sáw-fára (‘So Far Away’ hla a ngaihthlâk zin lutuk avànga a thenawmten hming lem an phuahsak!) te tual sírah chuan kan thu khâwm laih a. Kan thu rèl tùr, ‘Naktûk Inrinni-ah engtin nge Sikul - II, sikul thlangho chu football-ah kan cho ang?’ tih leh ‘Eng cup nge kan inchawipui ang?’ tihte chu ding chung emaw kal chung emawa rèl chî a ni lo—a pawimawh lutuk tlat.

Kan han sawi khâwm laih laih hnu chuan heti hian, ziak kher loin kan minute ta-in ka hria: 

‘Kan cho tùrte team kapten (captain tihna a ni tih te chu hriat thiam ve mai tùr a ni), Lalmawia zíng tlãn, Lalthana leh Rualthana ten an lo chãng ang a, inkhelha kan cho thu lo hrilh se tha kan ti. Cup atán Mithun-a channa vi-de-aw hawh inchuh mai ni se. A hawh man chéng 10/- thawk chhuak tùrin zíng dár 9:30-ah U Kima te in kawtah thîr chhe zawng tùra kal khâwm vek tùr a ni; a huna thleng hman loin chéng 10/- chawi tùr a ni ang. Thîr chhe hralhnaa pawisa bãng chu inkhèlho thial tùr ‘ching gam’ (chewing gum kan tih ve dàn a ni mai a!) lei nán hman tùr a ni ang. Inkhelhna hmun tùr chu kan vêng fîl (field tihna a ni leh mai). A hun — thîr chhe zawn zawh (inkhèl tùra U Kima aia upaho thlen hmá ngei). Chuh chhuak (a hma táwng, sapin forward an tih ang hi)-ah thîr chhe zawng tam ber ni se, a zawng tlém ber bêk,’ tia bán phar kher loa thu kan tih tlûk hnu chuan mahni in lam panin kan inthen ta dial a.

Zàn mú ka chhíng thei lo, Lalngo!

Chumi zàn chuan muthilh ka harsat ta tlat mai a. Ka muthilh mai theih lohna chhante:
(‘a’-na tê) Kan thu rèl kha kan zàwm leh dáwn chuangin ka ring tlat lo. A bîkin chuh chhuak chungchángah khán. A huai huai chuh chhuakah an tang leh dáwn tho tho tih ka hre chiang si a; keini ang mi dawihzep tân chance a tlêm leh dáwn.
(‘aw’-na tê) Thîr chhe zawng tùra tlai loh chu a huphurhawm. Â-nute bazar ní a ni bawk si. An rawn hàw tlai vaih chuan. È! Hmá tâwkah ka tho thut ang a, ka bazar-pui vat vat ang.
(‘b’-na tê) Firít hàmtua min hman leh vaih chuan ka ti tau tawh ang. Eng tin? Ka inhliam der ang. Ni lo! Firít hàmtu an inhliam ngai lo! Ka êk a chhuak mai ang.
(‘ch’-na tê) Mabiaki’n kan inkhèl min rawn en ta se… Chu mawlh chu a ni, ka dàwn lungrûk ti buaitu chu ni. A hmél leh a chalsam…

Chûng zawng zawng chu ka ngaihtuah neuh neuh a. A tàwpah ka maimitchhíng a. Mumanga Mabiaki hmuh tumin ka mitthlà pah reng a…

Thîr Chhe Zawng A-Team Hma Hruaitu 

Thîr chhe zawn chu Inrinni tina kan hnâ ber a nih vàng pawh ni loin inkhelhnaa kan inchâwi tùr, Mithun-a channa fleem vi-de-aw kaset hawh chu hlawh chhuah kan tum ruh êm avàngin tûk dang aiin kan phûr hûrh mai. Hun tiamah kan kim thap—Sángtea tih loh. Ani chu ball tumtu a nih dáwn avàngin kan àwl a ni.

Dik tak chuan Rs 10/- chawi tùr rawn tlai awm se kan ti rilru vek. A chhan chu, thîr chhe zawn kha a ngai dáwn lo miau a. Mahse, tù mah kan tlai si loh avàng chuan kan zawn ngei chu a ngai dáwn ta chu a ni mai si a…

Kan football team hrim hrim hi inkhelh ai mahin thîr chhe zawn lamah kan tha fé zâwk. Inkhelh lamah kan tha lo tihna chu a ni êm êm hran lo. Sì hi chu kan phur tam zâwk deuh ziah a; mahse, kan chak ziah tho! A chhan chu, firít hàmtu tel loa kan inkhelh zin zâwk vàng a ni. Chu ai mah chuan min hnial hneh thei tùr àwm tù mah kan tum duh loh vàng a ni zâwk mah. 

Chutah tak chuan kan team coaching staff—U Muana leh U Kima te an tangkai thìn tak zet. Coaching staff han tihah player nihna nèn an kawp vek thei a, kan ngai sáng thei hle. Anni hian thâ aiin tawngkam an thawh hlâwk ziah a, thluak aiin tharum an ngah zâwk bawk. Chûng thil pahnih chu goal aia kan chakpuina a ni ziah bawk. Gonar (Corner kan sawi ve dàn a ni leh mai a; kualkhung reng pawh hi a ziaktu hian ka ning ve tho a nia! A hman loh theih si loh a … phun a ti chiar!) atang paw’n an pêt goal thei tlat thìn a. An gonar chhuih fet thiam dàn hi tláng hriat a nih avàngin lehlam páwlten gonar kan hmuh an hlau hle thìn rêng a ni.

Gonar mai a ni lo, Benalti chhuihah pawh anni pahnih bawk hi an tha leh tho. An lo dan cháng pawha an sawi goal thei ziah hi kan VC te paw’n mak an ti a, lehkha zir zawm tawh loa inthlan apianga campaigner atána an mi awhte an ni. U Kima phei hi chu, a hmaa ball awm a pêt goal tum pawh a, ‘Ka back kick goal a nih kha!’ ti duh tlat mi a ni a. U Muana lah, Sihpui chow sa tui leiha an chow vár pawh, sawi ‘chow fry-kan’ daih thei kha a ni tlat a. Heta tang hian inhnìal lama a duai lohzia mai chu a chiang mai àwm e. 

Anni pahnih hi kan véng sikul tha, Ramthar Veng Primary School-I, Pi Kimi sikul football ‘cum’ thîr chhe zawng A-Team hruaitu leh hotute an ni kan tih tawh kha. Keini aia an páwl sàn vàng emaw inkhelh an thiam bîk vàng emawa hotu an ni lêm lo a, insual huai ni  hran loa mi hnial hrât leh hnial khàn hre fál an nihna leh an upat viau tawh vàng chauha he dinhmuna ding thei hi an ni. A kawi a ngílin an thu hi kan awih vek zêl—lehkha zir lamah tih loh. A chhan chu, keini aiin páwl khatin an páwl hniam ve ve tlat a ni.

Kár lehah, kan inkhèl tan thei tawh maithei!