DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Investigation hi tih a tul kher em ni?
Dr. Chawnglungmuana - Jun 27, 2023

Zawhna: Ka pu, doctor te hnena kan inentir hian investigation tih tur hi min chawh teuh mai thin a. Tunhma kha chuan kan doctor te khan uluk takin min en a, investigation ti lem lo khan damdawi min chawh a, kan dam ve mai thin kha a ni a. Heng investigation atan hian a chang chuan pawisa sen teuh a ngai thin a, tih ngai lo hian damdawi hi in chawh thiam ta lo nge ni? Mi harsa zawk, a bikin thingtlang lam atanga rawn kal te tan phei chuan inentir hi a huphurhawm duh hle mai a. Investigation hi a tul kher em ni?

Chhanna: I zawhna hi midang pawhin an hriat chak zawng tak anih ka ring. Ka thiam ang tawkin chhan che kan tum ange. Modern medicine, medical science lama thiamna hi a thang nasa em em mai a. Natna chi hrang hrang a lo tam tial tial bawk a, natna thenkhat kan lo la hriat vak ngai loh te pawh kan ramah kan nei ve ta nawk bawk. Damlote hi an natna leh nat chhan te, a enkawl dan tur dik te hre tur chuan investigation hi a pawimawh khawp mai a. Khawl leh hmanrua te a lo changkang ve telh telh a, natna tam zawk chu phai pan ngai lova enkawl theih a lo ni ve tawh a ni.

Medical Doctor te hi damlo enkawl kawngah kan fimkhur a ngai khawp mai a. Damdawi chawh sual te hi a hlauhawm khawp. Hrileng emaw inkaichhawn theih natna ang chi te hi a enkawl nan antibiotic kan hmang thin a, mahse doctor rawn lem lova mahni inchawh emaw thenawm emaw hmelhriat ten ka ngeih an tih vanga mahni thu a lo ei mai hi kan ching hle. Chu chuan hrik kha that kim si lovin chung antibiotic te ngam loh tur chuan a hrik kha an insiam danglam ta thin a, antibiotic resistance te hi tunlai khawvela kan buaipui lian tak chu a ni ta a ni. Chuvangin hrik thlen natna enkawl nan antibiotic dik tak ka hman theih nan hrik to tir a, antibiotic a hneh thei ngei tur hriat nan Culture & Sensitivity Test te hi kan chawh thin a ni.

Investigation ah hian damlo enkawl kawnga tih hmasak ngei tura kan ngaih, baseline tests a awm a. Chung zingah chuan thisen (Hemogram), urine routine examination, x-ray te hi an ni awm e. Natna zawng zawngah a tul vek kher lo chungin heng investigation man tlawm te te hmang hian natna tam tak chu kan hre thei (diagnose) thei a. Chutih laiin thin thip, pum nuam lo/na ang chi te hi a chhan hrang hrang a awm thei – pumpui lawng/pan, mit a lungte awm, pancreatitis kan tih mai te an ni thei a. Chutiang hre hrang tur chuan ultrasound leh/emaw endoscopy te hi tih hmasak a ngai thin. 

Damlo enkawl kawngah hian doctor te hi an natna hre chhuak thei tur leh a enkawlna dik pe tura train kan ni a. Clinical examination hi a pawimawh em em mai a, chutih rualin thenkhat chu an dinhmun zawh chian (clinical history) atang hian an natna ni awm rin hriat theih titih te pawh a awm tho mai. Kan senior doctor te kha investigation te a la awm that tawk loh avangin clinical examination lamah hian an innghat thuk hle a, thiam pawh an thiam ngang mai. Chutih rual chuan tunlai kan doctor te hi an rintlak em em bawk a, a tul lovah chuan investigation hi an chawh mai mai lovang. CT Scan leh MRI te phei chu a tih man a to a, a nazawngin an chawh lo bawk ang.

Damlo lam zawk hi dam thuai thuai duh kan ni a, kan damdawi ei lai hna a thawh tak tak hma te hian dam kan hmanhmawh lutuk na lamah doctor dang lo pan leh mai te pawh kan ching fo thin. A enkawltu doctor tan pawh rang taka a natna hriat chhuah kha a pawimawh a, chumi atan chuan investigation te an chawh nghal fo lo thei lo a ni. Tin, kan inentir te hian kan hmanhmawh vut vut thin a, a tih dan tur thlap a investigation tih te hi a pawimawh a, entirnan ultrasound ti tur chuan engmah ei lova darker 4 tal lo awm lawk te, phing puar nan zun chhuak tha taka lo awm lawk te a tul bawk. Chungte chu kan nghak hman lo fo thin. Engpawhnise, kan inentir hian kan sum dinhmun, investigation kan ti thei dawn nge dawn lo te hi kan doctor te hrilh hreh lo ila a tha khawp ang.

Latest News & Chhiar Hlawh