MI RINTLAK SAWIA KHA!
Mi lar leh mi ropui an thih hian an chanchin ziah zui leh sawi zui a hlawh viau a, chanchin ngaihnawm sawi tur pawh an lo ngah ve fo bawk reng a. A chanchin ka sawi zui châk, November ni 18 zana Covid-19 vanga thi ta, Sawia erawh kha chu mi tin hriat tur a ni lo tawp mai. Sikulpuikawna mi in hnuai luaha khawsa ve mai a ni. Mahse, a nunah khan sawi zui tham khawp thil ropui a awm tlat.
2010-a in ka sak dawn khan mistiri tha leh hnathawktu tha rawih tur kha ka mamawh ve khawp mai a. In sa tawhten hlawhfa atana Mizo rawih buaithlak an tihzia an sawi thin. ‘Mizo hlawhfate chu zawmthaw leh thatchhe deuh, chapo si, mahni thu duh si, hauh ngam bawk si loh, chhawr inchhirawm tak’ ti thintute khan Sawia an la ruai ve lo tih ka hre chho ta a ni.
Theka-a ban khur min laihsaktu zinga mi, R. Vanlalsawia chu, tuna a chanchin ka sawi tur Sawia chu a ni. Ban khur a laih zawh hnu pawhin ka ruai zui lo phal lo ta zel a, kum hnih zet kan inzui ta kha a ni a. A taima em em a, a rintlak a, a zam a tha a, sawisel a haw lo a, a hauh ngam a, a kutah engkim a dah ngam a ni tawp mai. A hunah a kal a, a zawmthaw ngai lo a, laklawh niah a khaw thim hreh hek lo a, phut belh a nei ngai chuang lo.
A theihna ka hmuh avangin helper reng tur atan ka ui deuh a, “Ka inah hian mistiri hna zir rawh, vai ho thiam chu i thiam ve tur a ni, helper reng turah inngai suh,” tiin ka in sak mek chu a duhtawka a inzir nan ka hmantir ta a. Ka in an sak zawh hnuah chuan in dang sain mistiri-in a thawk zui ta nghe nghe kha a nia.
Mistiri a nih tawh hnuah pawh mistiri hna a awm loh chuan helper angin lungawi leh phur takin a thawk zui hreh leh miah lo a nih chu! “Mistiri ka ni tawh a, mistiri ang lo chuan ka duh lo,” tih lam kha a rilruah a awm lo. Hna awm apiang hi a thawk hreh lo reng reng. “Ek paih tur in neih pawhin ka paih peih a nia,” a ti mai zel. Nupui fanau chawm tur a nei ve miau a, patling a nih angin hna a thawk tur a ni tih kha a thupui a ni tawp mai.
Mistiri a nih hnua helper anga chhawr lehtu, Vanlalrema Vantawl chuan heti hian Sawia nen an inchhawr lai chanchin min hrilh. “A hna a ngai pawimawh a, a ruaitu tan a nuam. A chhawrtute thahnem a ngaihpui a. ‘Naktukah cement mistiri-in hna an tan dawn a, lei laih hi zan inah paih nghal a ngai,’ han ti ila, chhun lama a chauh viau pawh hian zanah a thawk zui leh mai zel. Tirh a nuam a, a taima a, thawh hreh a nei lo. A hna tur ni chiah lo pawh tih ngai chu a ti hmiah zel. A sulhnu a fel fai a. Mizo hlawhfa thenkhat angin hlawhfa rilru a pu ve lo. Mi thenkhat hi chu hun rei tak chhawr tawhtute lakah, ‘Hapta tam tak hna min petu an nia, theihtawp chhuahsak ve ang,’ tih rilru an pu lo a, ni thum chhunga zawh theih hi ni li chhungin an zo thiam thin. Sawia chu chutiang a ni ve lo. A neitu rilru a pu hmiah zel,” a ti. Sawia rawih kha a inchhirawm loh thin a nia!
Mistiri thiam a ni tih hre sa loa helper anga ruaitu, Rev C. Rosiama pawhin a hnathawk a’n en vang vang a, a lungawi ngang a niang, “Sawia, i thawh dan ka en hian i phu, mistiri hlawh ka pe ang che,” tiin Sawia’n a phut vang ni miah loin a hlawh a sansak ringawt tawh bawk. “Kan thenawm pain kan insaka cement hna hi a dak thlarh bik thu min hrilh a. A dak thlarh bik a tihlai zawng zawng leh a harsa lai zawng zawng hi Sawia tih vek a ni. Hna a thiam a, a taima a, a rintlak a, a hauh ngam a, a hlim thei a, hna thawhpui a nuam em em a. Taxi a khalh hnuah pawh lam hla leh lam hnai kal dawnin Sawia kan lam kher thin,” tiin Rev. C. Rosiama chuan a ruang chungah a uizia thu a sawi nghe nghe a ni.
Sawia ruai tawhtuten inthurual thapna kan nei. Sawia a awm a, Sawia’n hna a thawh dawn chuan thlamuang takin kan awm vek thin! Kei phei chuan ka insak kha ka vil hman meuh lo a. Mahse, Sawia a awm miau a, ka thla kha a muang tlat a ni. Amah ang chiaha rintlak, neitu rilru pua chhun zana min vilsaktu Pa Rama kha a a bul hnaiah a awm bawk a, ka hah kha a dam khawp mai.
Sawia khan engmah thawh hreh a nei lo a, taima taka eng pawh thawk vek mai kha a ni bawk a, hma pawh a sawn chak a. Taxi a nei zui ta a, nuam ti tak leh hlim em emin eizawn nan a hmang zui ta zawk a ni. Sawia hre chiang ve apiangin a kova tla tawh tih tur apianga a rintlakzia an sawi vek.
Mizo tlangval zingah hian Sawia anga chhawr chakawm leh rintlak hi tam tak an awm ka ring. Hlawhfa atana Mizo chhawr inchhirawm titute inchhirtir ram ram thei hi kan awm ngei tur a ni. Mahni hnaah, mahni phak chinah, mahni kova tlaah, Sawia ang khan taima tak leh rinawm takin thawk vek ila kan ram hian hma a sawn em em ang.
Sawia quality kha a sang a nia aw! Chung chu a ni, a nuna thil ropui ka hmuh chu! A thi hma ta riau mai hi a pawi ka ti. A uiawm asin!