DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Aditya-L1: India-in hlawhtling takin ni zir tur kap chhuak
Sep 02, 2023

India chu thla chhim tawpa inkap kai hmasa ber a nih hnu lawkah hlawhtling takin ni zir chiangtu tur boruaklawng a kap chhuak leh ta.

Aditya-L1 hi Inrinni chhun dar 11:50 khan Sriharikota atangin kah chhuah a ni.

Kilometre maktaduai 1.5 (mel 9,32,000) thlenga thui a zin dawn  a, hei hi khawvel leh ni inkar hlat zawng 1% chauh a la ni ang.

India-a space agency chuan a tum ram thleng turin thla li chhung a zin dawn niin a sawi.

India-in van thengrenga thil awm lian ber zir chiangtu tura a tirh chhuah hi Hindu ni pathiannu, Surya hmingchawia vuah niin Aditya tia sawi bawk thin a ni.

L1 hi Lagrange point 1 tihna a ni ve thung a, India boruaklawngin ni leh khawvel inkar a pan tur hmun a ni.

European Space Agency chuan Lagrange point hi thil lian tak pahnih, ni leh lei ten hipna an neih an intawha an hipna an inpaih tawnsakna lai hmun niin an sawi a, hei vang hian boruak lawng pawh a dir theihna tur a ni.

Aditya-L1 hian ‘a inhunna tur hmun’ a thlen hunah hian ni chu leiin a hel dan chak zawng chiahin a hel thei dawn a, chuti a nih chuan a tuialhthei pawh a hek dawn lo sawt a ni.

Inrinnia kah chhuah a nih dawn khan Indian Space Research Agency (Isro)-in a thlawk chhuak lai enna tur hmun a siam atangin thlirtu mi sang chuang an awm.

Ram pumah TV-ah live-a tihchhuah a ni a, hetah hian a sawitu chuan ‘ropui taka kah chhuah’ tiin a sawi a. Isro scientist-te pawhin hlawhtling takin an kap chhuak nia sawiin, ‘a kal zelnaah pawh a nih dan tur angin’ a kal tih an sawi.

An kah chhuah atanga darkar khat leh minute li a liam hnuah chauh Isro hian an ‘tum a hlawhtling’ tih an puang thung.

“A zinkawng a zawh zui zel ang a, ni 135 lai tur niin a la thui hle a, duhsakna kan hlan,” tiin Isro chief Sreedhara Panicker Somanath chuan a sawi.

Project director Nigar Shaji chuan Aditya-L1 hian a tum a thleng thei a nih chuan India tan chauh ni lo, khawvel pum huap pawhin van sang zirna lamah a tangkai dawn tih a sawi.

Aditya-L1 hian vawi eng emaw zat khawvel a hel kual phawt dawn a, a hnuah L1 lam a pan chauh vang.

A tum ram a thlen hunah chuan ni chu chiang takin a hmu thei dawn a, awklem laia a awm dan pawh a hmu thei ang a, zir chianna atana hman theih a ni ang.

Isro chuan tun tuma an thiltihah hian engzat nge an sen an puang lo va; mahse, Rs. tluklehdingawn 3.78 vel nia sawi erawh a awm.

Isro chuan ni heltu tur ber (orbiter)-ah hian science lam hmarua pasarih an behtir a, heng hmang hian solar corona (ni tuamtu pawnlang ber); photosphere (ni pawn lang leh lei atanga hmuh chin) leh chromosphere (photosphere leh corona inkara layer pan tê awm) a zir theih dawn a ni.

Heng zirna hian scientist-te chu ni chet vel dan, a bikin thli leh a ni eng alh dan, leia nghawng a neih leh a hmun ngeia a khaw awm dan te a hriat theih dawn a ni.

India hian van thlengrengah hian thlalem 50 chuang a awm a, hengte hian hna pawimawh tak tak an thawk a. United Nations Office for Outer Space Affairs (UNOOSA) chuan lei chhehvelah hian thlalem 10,290 vel awm angin a ngai a, heng zinga 7,800 dawn hi hna la thawk an ni.

India-in ni zir chianna tur a kah chhuah hma lawkah hian khawvela a vawi khat nan thla chhip tawpah a inkap kai bawk.

India hi thlaa inkap kai thei palina niin US, Soviet Union leh China dawt a ni.

Aditya-L1 hi a hlawhtling ta a nih chuan India hi ni zirchiang thei ram tlem zingah a tel ve dawn ta bawk.

Japan hi thla zir tura thlalem kap hmasa ber niin kum 1981 khan a kap chhuak a. US space agency Nasa leh European Space Agency (ESA) chuan kum 1990 chhovah khan an lo kap tawh bawk.

February, 2020 khan Nasa leh ESA hian Solar Orbiter tir chhuakin ni hnaih takah an kap thleng a, thil pawimawh tam tak an hriat phah.

Kum 2021 khan Nasa boruaklawk thar ber, Parker Solar Probe chuan ni-a boruak pawnlang ber, corona a thlawk tlang tawh bawk.

Latest News & Chhiar Hlawh