DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Naktuk atangin dan bawhchhetute hremna dan thar hmang tan dawn
Jun 30, 2024

Aizawl June 30, 2024 : Parliament-in dan thar pathum a pass tak - Bharatiya Nyaya Sanhita (BNS), Bharatiya Nagarik Suraksha Sanhita (BNSS) leh Bharatiya Sakshya Adhiniyam (BSA) te chu naktuk, July 1, 2024 atang hian India ram pumah hman tan a ni dawn.


Mi sual leh dan bawhchhiate hremna dan thar (Major Criminal Law) - BNS, BNSS leh BSA hmang tur hian Mizoram Police leh court lama thawkte nasa takin an inbuatsaih a. BNS hian kum 163 chhung lo hman tawh Indian Penal Code, 1860 a thlak ang a, BNSS hian Code of Criminal Procedure, 1973 a thlak ang a, BSA hian Indian Evidence Act, 1872 a thlak ang.


BNS hian Section 358 a nei dawn a (IPC in Section 511 a nei). Dan bawhchhiat theihna chi 20 belh niin, lung in tan theihna hi 33-a tihpun a ni bawk.


Vantlang hna thawh (community service)-a inhrem theihna tur dan bawhchhiatna chi ruk dah belh a ni a, inhrem ngei ngei ngaihna chi 23 dah belh a ni bawk.


BNSS hnuaiah hian police-in mi an kawl theih chhung hian dan bawhchhiat azirin ni 15 atangin ni 90-ah tihpun a ni a; amaherawhchu, ni 15 bak kawl an duh chuan police hian a case khawihtu court-ah phalna an dil hmasa phawt tur a ni a. BNSS hian Section 531 a nei bawk (CrPC-ah Section 484) a ni.


Dan thar hman a nih dawn avang hian Mizoram Police chuan Mobile Forensic Van pali lei tawhin heng lirtheite hi Aizawl, Lunglei, Champhai leh Kolasib-ah dah a ni tawh a. Mizoram Forensic Science Laboratory chuan tunah hian Mobile Forensic Van 10 dang lei turin hma a la leh mek a, rei lo tea lo thleng mai tura ngaih a ni.


BNS hnuaiah hian inhremnaah vantlang hnathawhtir (community service) awmin mipat hmeichhiatna hman khawloh chungchangah kum 10 thleng lung in tan bakah pawisa chawitir a tel a. Kum 1973 atanga hman tan, CrPC thlaktu tur, BNSS-ah hian thil ti suala puh, an chungchang ngaihtuah mekte chu vawi khat dan bawhchhiatna a nih chuan jail tang kher loin Vantlang hnathawhtira hrem theih a ni dawn a. Kum sarih chin chung lam tang turte chu an puhna-ah tihchianna forensic (evidence) a ngai tawh dawn a ni.


Hun rei tak Criminal Law kan lo hman tawh tihdanglam a nih chhan ber chu Kumpinu sawrkarin min awp lai atanga tawngkam kan hman tam tak tihbo duhna leh India khua leh tuite rilrem zawnga her rem duhna vang a ni a. Technology thang zel avang leh kan society a than zel anga sual chi thar, a hmaa dana awm lo belhte leh finfiahna (evidence) court-in a pawm dan turah pawh tunlai technology thang zel mila kalphung thar belhte pawh a awm nual a. Video conferencing hmanga evidence lak te, police lam pawhin evidence an neihte digital technology hmanga court-a thehluh a phalsak tawh dawn bawk.


Criminal Law thar hman tur chungchangah hian magistrate pakhatin Zalen zawhna chhangin, “He dan thar hman tur hian chona thar tam tak a rawn keng tel a, section thenkhat chu sawi fiah fe tum pawh a fiah chuang lo laite a awm ve bawk a, chutih rualin section thenkhat tha tak tak, a hmaa awm lo rawn belh tharte pawh a awm bawk a. Sawrkar pawh he dan hi a nihna anga hmang thei turin infrastructure-ah a tan a ngai dawn a. Tuna kan hman mek IPC, Cr.PC leh Evidence Act te hi hman tawp hmak theih a ni dawn chuang lo a, court pawhin tun atanga kum 10 vel tal chu dan thar leh dan hlui kan la keu kawp a tul dawn a ni,” a ti.


Police officer pakhat chuan, “Dan thar hman turah hian inhremna hniam ber pawh a san tawh dawn avangin mipuite fimkhur a ngai hle dawn a. Hei hian dan zawm kawngah tun ai hian mipuiten hma kan sawn zawk a rinawm a ni,” tiin ZALEN a hrilh bawk.

Latest News & Chhiar Hlawh