DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
ARTICLE 370: Hlih duh lo tam tak karah SC-in hlih a pawmpui
Dec 11, 2023

India-a court sang ber chuan Jammu & Kashmir state ni thinin inrelbawlna hran a neih thin hlihsak chu a pawmpui.


Prime Minister Narendra Modi-a sorkar chuan kum 2019 khan he ram bialin inawpna hran bik a neihna dan, Indian danpuia Article 370 a kalpui thin chu a hlihsak a ni.


An inawpna hran hlihsak an nih rual hian mihring maktaduai 12 chenna state hi sorkar laipui atanga awp turin ram bial (union territory) pahnihah then nghal a ni bawk.


Court chuan sorkar laipuiin dan hman lai a hlihsak a pawmpui rual hian September, 2024 hmaa inthlan buatsaih ngei turin a ti bawk.


Judge panga thutna bench chuan ‘a hma thei ang berin’ state-ah hlang kai turin sorkar laipui chu a ti bawk.


“Jammu & Kashmir hian state dangte ang lova a chhunga thuneihna hran bik a nei lo,” tiin Chief Justice DY Chandrachud chuan an thuremna a chhiarah a sawi lang.


Justice SK Kaul chuan Kashmir-ah hian kum eng emaw zat liam ta chhungin mihring dikna chanvo palzut a ni em tih chhuitu tur din a ni dawn tih a sawi ve bawk.


Article 370 hlih hi Modi-a’n kum 2019 inthlan dawna a auhla leh a intiamna zinga mi a ni a, court-in amah thlawp zawnga thu a tihtluk hi a term thumna tura chuh tura a inbuatsaih lai mek a ni ve bawk a. Tual chhung politician tam tak chuan court thutlukna hi pawi an tih thu an sawi hlawm.


Chief minister hlui, Omar Abdullah chuan ‘a pawi a, chutihrual chuan rilru a hnual phah lo’ tiin X-ah a tar lang.


Ram thleng mawi tak tak awmna, Jammu & Kashmir hi tun hma chuan lalin a awp thin niin kum 1947-a India a puan khan a bet zui ta a ni.


Nuclear ralthuam nei ram inthenawm, India leh Pakistan chu Kashmir chungchang avang hian vawi hnih an indo tawh a. Tlem azawng ve ve awptu an ni a, inkahhai an puang mek.


Thawhtannia Article 370 hlih khinna thuremna puan a nih dawn avang hian Kashmir-ah chuan venhimna khauh taka kalpui a ni.


“Eng boruakah pawh Kashmir phaikuama muanna a awm theih nan kan thawk a ni,” tiin Kashmir zone Inspector General VK Birdi chuan PTI news agency a hrilh.


An inhung bikna hlihsak an nih hlimah pawh khan venhimna nasa taka tihkhauh niin inbiakpawhna pawh rei tak tihtawp a ni.


August 5, 2019 khan Indian sorkar hian Article 370 zawng zawng deuhthaw a hlip a, he dan hnuaiah hian Jammu & Kashmir state-a chengte hian hamthatna tam tak an nei.


An state budget, an sum hman, hna an lak, zirna leh eibar zawnna zawng zawng khawihtu assembly chu thiah nghal a ni a. Inthlan a awm hmaa enkawltu atan lieutenant governor dah a ni a. Activist leh eptu hruaitu tam tak man an ni bawk.


Article 370 hnuaiah kha chuan an state hian danpui hran an nei thei a, flag leh dan siam theihna an nei hrang a. Ram dang dawr, defence leh inbiakpawhna lamah chauh sorkar laipui a inrawlh thei.


Hetiang a nih avang hian Jammu & Kashmir hian an huam chhunga mi cheng nghette dinhmun te, ram leh hmunhma an neih leh an fundamental rights thlengin a zalen hle a. State dang miin an rama inbenbel pawh a theih loh.


India tan erawh he thil hi hnawk tak a ni a, a ram chhunga Muslim cheng an tam berna state awm chhun nena an inkar tizautu a ni ve thung a ni.


Modi-a leh Hindu nationalist BJP chuan Article 370 hi rei tak an duh lo tawh a, kum 2019 inthlan manifesto-ah hlih chu an dah tel ta hial a ni.


Hlih ngei chu Kashmir tan a that zawk thu leh India ram hmun dangte anga India-ah an inpumkhat theihna atan a tul niin an sawi a. April-May, 2019 inthlanpuia hnehna an chan hnu lawkah an hlip ta nghal reng a ni.


Sawiseltute chuan BJP hian Muslim tamnaah hian Kashmiri ni loten ram an leia luahlantir an tum niin an ngai ve thung.


Kumin August thla atang khan Supreme Court constitution bench chuan Article 327 hlih duh lohna petition 23 vel an dawn chu a ngaihtuah tan.


Petition thehluhtute hian Kashmir leh India inkungkaihna awm sa pangngai a tiderthawng zawng niin an sawi a, Article 370 chu India danpui leh Jammu & Kashmir inzawmna ‘leilawn a ni zawk’ niin an sawi.


An state-ah hian Kashmir phaikuamah Muslim an tam ber a, Jammu-ah Hindu tam berin tlang sang, Ladakh velah Buddhist an inkulh ve thung.


Petition thehluttute hian sorkar laipuiin Jammu & Kashmir leh Ladakh tia UT-a a then chu India-a danpui kalh zawk niin an sawi a, state atanga UT-a siam let tur hi chuan state legislative assembly-in a pawmpui a ngai niin an sawi.


Article 370 hlih ngawt hian a chhunga chengte duh dan a nih loh avangin inpumkhatna a tichhe zawk niin an sawi bawk a; mahse, sorkar erawh chuan kum 1947-a India-a an tel khan India-ah an pumkhat sa niin a sawi ve thung.


Article 370 hlih a nih tirha inkhuahkhirhna hrang hrang kalpuite kha tunah chuan hlih a ni deuh vek tawh a. A ram mawi takte chuan hiptu a ngahin nikum khan mi maktaduai 16 chuangin an tlawh leh tawh a. Sorkar chuan state inthlan huaihawt turin a inpeih a, state nihna pe let turin a inpeih tawh bawk niin a insawi.


Hetih rual hian sorkar hian venhimna thil avangin inbiakpawhna tihtawp a la nei zeuh zeuh va, mihring dikna chanvo humhalhtute zalenna rah behna tiin an sawisel nasa thin hle.

Latest News & Chhiar Hlawh